Organizacje pozarządowe zajmujące się pomocą niepełnosprawnym przygotowały „Rekomendacje do polityki społecznej państwa dotyczącej osób niepełnosprawnych”.
Zawierają m.in. propozycję zlikwidowania zakładów pracy chronionej. – Europa idzie w kierunku zatrudnienia niepełnosprawnych na otwartym rynku – wyjaśnia Magdalena Kowalska z fundacji TUS, współautorka rekomendacji. Pracodawcom należy pomagać, dofinansowując wynagrodzenia. Wspierać trzeba też niepełnosprawnego, gdy podejmuje pracę. Mógłby on bezpośrednio z PFRON otrzymywać część swojej płacy, przez co pracodawca ponosiłby mniejsze koszty, a jednocześnie unikałby procedur ubiegania się o refundacje.
W ustawie o rehabilitacji powinno się ponadto wprowadzić jasny zapis mówiący o specjalnych potrzebach dotyczących wyposażenia stanowiska pracy.
Proponuje się też rozwijanie tzw. zatrudnienia wspomaganego. Chodzi o angażowanie osób najbardziej upośledzonych,
ale z zapewnieniem im pomocy asystenta w miejscu pracy.
Ta część rekomendacji ma największe szanse na zainteresowanie decydentów. Prawdopodobnie w połowie roku zostanie bowiem przyjęta unijna regulacja dotycząca udzielania pomocy publicznej. Wymusi to nowelizację polskich przepisów o niepełnosprawnych. – Wkrótce będziemy debatować nad rządowym projektem zmian w tym zakresie i wtedy ocenimy także inne – zapewnia Sławomir Piechota, przewodniczący Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Według autorów rekomendacji pomoc trzeba zapewniać w takim zakresie, w jakim z powodu niepełnosprawności osoba wymaga dodatkowego wsparcia. Nie należy jej jednak utożsamiać z pomocą społeczną, dlatego rozwiązania w sprawie osób niepełnosprawnych powinny zniknąć z ustawy, która jej dotyczy. Ponadto niskie kryteria dochodowe określające prawo do świadczeń powodują, że niepełnosprawni nie są zainteresowani podjęciem pracy. Boją się bowiem utraty finansowego wsparcia. Aktywizację zawodową ogranicza też system orzekania o niepełnosprawności. Powinien on być jednolity, z procentowym określeniem uszczerbku na zdrowiu. Świadczenia rentowe powinny być niezależne od osiąganych dochodów. Wysokość wypłat powinna wiązać się z podwyższonymi kosztami życia wynikającymi z niepełnosprawności.
Postuluje się także usunięcie z przepisów pojęcia „niezdolności do pracy”, które zniechęca niepełnosprawnych do podejmowania zatrudnienia, a pracodawców do ich przyjmowania.
Proponuje się też wprowadzenie elektronicznego monitoringu osób niepełnosprawnych i udzielanej im pomocy.
Można by w nim zamieszczać informacje o formach wsparcia, jakiego udzielają danemu człowiekowi różne instytucje. Dziś nie ma przepływu tego typu danych. Organizacje pozarządowe przedstawiają też pomysły na zmiany w edukacji i pośrednictwie pracy.
Rekomendacje to część projektu „Niepełnosprawni – samodzielność, rodzina, rehabilitacja, edukacja, praca – system zintegrowany”, realizowany przez Partnerstwo, które prowadzi Fundacja Pomocy Ludziom Niepełnosprawnym. Zostały one przesłane posłom z Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, członkom Senackiej Komisji Rodziny i Polityki Społecznej i do Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej oraz decydentów samorządowych – w sumie do ponad 100 osób. – Liczymy na zainteresowanie naszymi propozycjami. Przedstawiamy gotowe do wdrożenia rozwiązania prawne. Niektóre nie wymagają głębokich zmian, inne mogą być zaczątkiem dyskusji nad regulacjami dotyczącymi osób niepełnosprawnych – wyjaśnia Piotr Todys z fundacji TUS.
