Inwestor budujący duże osiedle chce zawrzeć kontrakt z firmą rosyjską na roboty budowlane w ramach usługi eksportowej. Kontrahent miałby delegować do pracy w Polsce swoich pracowników. Czy muszą oni mieć zezwolenia na pracę?

Tak

Trudno tu mówić o usłudze eksportowej, bo wymaga ona, aby współpraca między firmami miała charakter incydentalny. Tymczasem budowa dużego osiedla jest czasochłonna, a to wskazuje, że współpraca między przedsiębiorcami będzie raczej stała. Ze względu na to rosyjski przedsiębiorca musi zarejestrować działalność w Polsce, tworząc oddział. Pracownicy skierowani przez niego do pracy w naszym kraju muszą mieć zezwolenia uzyskane na takich warunkach, jak gdyby zatrudniał ich polski podmiot.

Planuję zaangażować Białorusina. Czy mogę podpisać z nim umowę o dzieło? Jeżeli tak, to jakich formalności muszę dopełnić?

Tak

Z obcokrajowcem wolno podpisać umowę o pracę albo cywilnoprawną, np. o dzieło. Jeśli chodzi natomiast o formalności, które temu towarzyszą, to wszystko zależy od tego, czy do wykonywania pracy w Polsce jest potrzebne zezwolenie na pracę, czy nie. Gdy tak, to ten dokument wystawia wojewoda. Wcześniej jednak cudzoziemiec musi uzyskać odpowiednią wizę lub zezwolenie na zamieszkanie. By je otrzymać, musi przedstawić przyrzeczenie zezwolenia na pracę. Prostsze zasady obowiązują Białorusinów, Rosjan i Ukraińców, którzy mają pracować w Polsce przez sześć miesięcy w ciągu 12 kolejnych. Wolno ich zatrudnić, jeśli mają wizę w celu wykonywania pracy, którą mogą dostać na podstawie oświadczenia pracodawcy zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy.

Prowadzę zagraniczną firmę. Chcę zatrudnić Słowaka do wykonywania konkretnej usługi, ale pracę miałby wykonywać w swoim kraju. Czy możemy podpisać z nim umowę o dzieło na podstawie polskich przepisów?

Obywatele krajów Unii Europejskiej, m.in. Polski i Słowacji, mogą wykonywać pracę u siebie bez żadnych ograniczeń. W opisywanej sytuacji mamy jednak do czynienia z polską firmą, która zawiera umowę o dzieło na wykonywanie usługi w innym kraju. Istotne jest, czy prawo obydwu państw pozwala na zawarcie takiej umowy. Zakładając, że tak, to zgodnie z art. 25 ustawy z 12 listopada 1965 r. o prawie prywatnym międzynarodowym (DzU z 1965 r. nr 46, poz. 290 ze zm.) strony mogą wybrać system prawny, który zastosują do kontraktu. Istotne jest też to, aby określić właściwość miejscową sądu. Ze względów czysto praktycznych warto, aby była ona tożsama z prawem, na podstawie którego zawarły umowę.

Mam agencję pracy tymczasowej. Czy mogę zatrudniać w niej cudzoziemców, a następnie wypożyczać ich pracodawcom użytkownikom? Uważam, że to bardzo korzystne rozwiązanie. Rolnikom nie opłaca się przykładowo przy pracach sezonowych trwających miesiąc występować o zezwolenie na pracę ze względów czasowych, organizacyjnych i formalnych.

Zasadniczo nie ma przeszkód prawnych, aby agencja pracy tymczasowej zatrudniała cudzoziemców w charakterze pracowników tymczasowych. To jednak, czy dostanie dla nich zezwolenie na pracę, zależy m.in. od kompetencji zatrudnianych osób. Wydając zezwolenie na pracę, wojewoda bierze bowiem pod uwagę m.in. to, czy wśród bezrobotnych na lokalnym rynku są polscy bezrobotni o takich samych kwalifikacjach. Podkreślam też, że zezwolenie na pracę wydaje się na konkretne stanowisko, a agencja pracy tymczasowej nie zawsze będzie mogła je sprecyzować. Jeśli chodzi o prace sezonowe w rolnictwie, takie rozwiązanie jest korzystne dla cudzoziemców z państw sąsiadujących, którzy nie potrzebują zezwolenia na pracę do sześciu miesięcy w ciągu 12 kolejnych.

A czy pracodawca, który wystąpił o zezwolenie na pracę dla cudzoziemca i potem go zatrudnił, może go wypożyczyć innej firmie zgodnie z art. 174

1

kodeksu pracy?

Rzeczywiście kodeks pracy przewiduje, by za pisemną zgodą pracownika udzielić mu urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy. Czas urlopu określają w porozumieniu pracodawcy. Stosowanie tego przepisu do cudzoziemców jest jednak wątpliwe, gdyż wojewoda wystawia zezwolenie na pracę dla konkretnego pracodawcy. Dlatego też nowy szef, zatrudniający obcokrajowca na czas określony, powinien uzyskać nowe zezwolenie na pracę. Cytowany przepis wolno natomiast stosować do Białorusinów, Rosjan i Ukraińców, gdy pracują oni u polskiego pracodawcy bez zezwolenia na pracę przez sześć miesięcy w ciągu 12 kolejnych.