Żeby założyć spółkę na Cyprze, przede wszystkim trzeba wystąpić do Ministerstwa Handlu, Przemysłu i Turystyki o zgodę. Po jej uzyskaniu składa się w tym samym urzędzie wniosek rejestracyjny z dołączoną umową i statutem spółki, danymi udziałowców i członków zarządu, informacją o adresie spółki i jej kapitale.
Okres oczekiwania na rejestrację firmy trwa do półtora miesiąca. Opłaty administracyjne wynoszą łącznie ok. 200 funtów cypryjskich.
Najpopularniejszą formą prawną, w jakiej podmioty zagraniczne decydują się prowadzić działalność na Cyprze, jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczana do spółek korporacyjnych. Poza nią mogą to być:
- spółki osobowe zwykłe,
- spółki komandytowe,
- spółki korporacyjne publiczne,
- spółki europejskie,
- oddziały firm zagranicznych,
- działalność indywidualna, czyli tzw. samozatrudnienie.
Spółka osobowa zwykła nie posiada osobowości prawnej. Może mieć od dwóch do 20 wspólników. Wyjątek stanowi sektor bankowy, w którym liczba wspólników nie może przekroczyć dziesięciu. Jej powstanie musi być zgłoszone do Rejestru Spółek Osobowych w terminie jednego miesiąca od jej powołania.
Spółka osobowa
zwykła nie musi składać do organów kontrolnych rocznych sprawozdań finansowych. Nie podlega też obowiązkowemu audytowi.
Spółka komandytowa
jest odpowiednikiem polskiej spółki komandytowej. Występują w niej dwa rodzaje udziałowców: komplementariusz i komandytariusz. Komplementariuszy musi być co najmniej dwóch. Każdy z nich odpowiada za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony, całym swoim majątkiem. Natomiast komandytariusz może być jeden (chociaż może ich być także kilku). Za zobowiązania spółki odpowiadają oni tylko do wysokości wniesionych udziałów, których wartości są wskazane w dokumencie rejestracyjnym złożonym w Rejestrze Spółek Osobowych. Wspólnikami spółki komandytowej mogą być osoby fizyczne albo prawne.
Spółki korporacyjne
są odpowiednikami naszych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Posiadają własną osobowość prawną, a ich wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki do kwoty wkładów.
Najczęściej przedsiębiorcy zagraniczni prowadzą działalność na Cyprze w formie spółek prywatnych z ograniczoną odpowiedzialnością. Ze względu na niezbyt liczne wymogi administracyjne związane z jej założeniem i funkcjonowaniem jest najbardziej wygodna dla małych i średnich firm.
Każda spółka korporacyjna zobowiązana jest przekazywać do odpowiednich instytucji kontroli finansowej roczne sprawozdanie. Cypryjskie prawo przewiduje możliwość zakładania kilku typów spółek korporacyjnych.
Pierwsza z nich, szczególnie atrakcyjna dla małych firm rodzinnych, to spółka prywatna z odpowiedzialnością wspólników ograniczoną do wysokości udziałów. Może liczyć maksymalnie 50 udziałowców. Ich prawo do sprzedawania udziałów jest ograniczone. Jest to np. niemożliwe w drodze oferty publicznej.
Spółka prywatna z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji
polega na tym, że w przypadku niewypłacalności spółki jej wspólnicy odpowiadają do z góry zdeklarowanej kwoty, czyli tzw. gwarancji. Takie spółki są jednak na Cyprze raczej rzadko spotykane, a jeśli już, to tworzy się je na potrzeby przedsięwzięć charytatywnych i innych o charakterze non-profit.
Istnieje również tzw. spółka prywatna zwolniona. Jej cechą jest to, że korzysta ze zwolnienia z niektórych obowiązków sprawozdawczych i informacyjnych, którym podlegają inne spółki. Musi mieć ona specjalne oznaczenie w nazwie: exempt private company. Musi też spełniać pewne szczególne warunki gwarantujące bezpieczeństwo obrotu. Przykładem może być ograniczenie udziału właścicielskiego i zarządczego dla osób prawnych czy ograniczanie emisji obligacji do 50 osób.
Kolejny rodzaj spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to spółka publiczna. W konstrukcji jest ona najbardziej zbliżona do polskiej spółki akcyjnej. Za jej zobowiązania wspólnicy odpowiadają jedynie do wysokości swoich początkowych udziałów. Może ona gromadzić kapitał poprzez emisję udziałów w publicznej ofercie. Następnie mogą być one przedmiotem notowań giełdowych. Do rejestracji publicznej spółki z o.o. wymaganych jest co najmniej siedmiu wspólników.
Przedsiębiorcy, którzy chcą utworzyć na Cyprze spółki z udziałem podmiotów z państw trzecich, holdingi, filie czy dokonać fuzji, wybierają spółkę europejską. Charakteryzuje ją to, że musi być zarejestrowana zgodnie z przepisami wspólnotowymi, czyli na podstawie rozporządzenia Rady Europejskiej nr 2157/2000. Zasadniczym celem takiego przedsięwzięcia jest uniknięcie problemów prawnych, a często także praktycznych, wynikających z faktu, że w skład przedsiębiorstwa wchodzą firmy z różnych państw UE i działają zgodnie z różnymi przepisami.
Zakładana na Cyprze filia zagranicznego przedsiębiorstwa nie jest odrębnym podmiotem prawa. Wpisuje się je do Rejestru Przedsiębiorstw w ciągu miesiąca od powstania. Ich spółki matki muszą każdego roku przedkładać do Rejestru Przedsiębiorstw swoje sprawozdanie finansowego (z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język grecki). Jeżeli filię na Cyprze ma podmiot zarejestrowany w jednym z państw członkowskich UE, a w swoim kraju przedstawia audytowane sprawozdania finansowe, które dostarczy do cypryjskiego Rejestru Przedsiębiorstw, to jego filia jest zwolniona z obowiązku składania sprawozdań finansowych na Cyprze.
Zasady rejestracji i funkcjonowania działalności jednoosobowej, czyli tzw. samozatrudnienia, na Cyprze są zbliżone do tych, które obowiązują spółki osobowe zwykłe. Firmy takie można prowadzić albo pod własnym nazwiskiem, albo pod nazwą handlowa, która powinna być wpisana do Rejestru Przedsiębiorstw. Tam też powinny zostać wpisane miejsce i charakter prowadzonej działalności, nazwisko i adres przedsiębiorcy, jego narodowość i zawód. Osoba podejmująca działalność na zasadzie samozatrudnienia może uzyskać prawo pobytu na Cyprze na okres pięciu lat. Jeśli potem ją kontynuuje, prawo pobytu zostaje automatycznie przedłużone. Samozatrudniony odpowiada za zobowiązania firmy całym swoim majątkiem.
Na Cyprze występują zarówno podatki bezpośrednie, jak i pośrednie. Do pierwszej grupy zaliczają się:
- dochodowy od osób fizycznych,
- dochodowy od osób prawnych,
- od posiadłości ziemskich,
- od nieruchomości,
- od zysku z kapitału,
- opłaty skarbowe.
Rok podatkowy na potrzeby podatków bezpośrednich jest tożsamy z rokiem kalendarzowym. Rozliczenie składa się jednak znacznie później niż w Polsce, tj. do 1 sierpnia roku następnego. Zaliczki płatne są natomiast w trzech ratach: 1 sierpnia, 30 września i 31 grudnia.
Podatek dochodowy od osób prawnych
wynosi 10 proc., z wyjątkiem podmiotów publicznych, dla których wynosi 25 proc. CIT płacą (od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania) tzw. cypryjscy rezydenci podatkowi, czyli firmy, które mają zarząd na terytorium Cypru. Zwolnione z CIT są spółki zarejestrowane na Cyprze, ale niemające tam zarządu oraz takie, które są zarządzane i kontrolowane z Cypru, ale niemające tam siedziby i nieprowadzące tam faktycznej działalności gospodarczej.
Podatek dochodowy od osób fizycznych
, płacony także przez firmy działające na zasadzie samozatrudnienia, odprowadzają miejscowi rezydenci podatkowi, czyli osoby przebywające na Cyprze ponad 183 dni w roku. Obejmuje on wszystkie źródła dochodów, zarówno cypryjskie, jak i pochodzące z innych państw. Osoby niebędące rezydentami cypryjskimi płacą PIT wyłącznie od dochodów uzyskanych na Cyprze. Nie ma wspólnego opodatkowania małżonków.
Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych
Stawka PIT dla rezydentów wynosi 15 proc. Gdy w grę wchodzą odsetki z lokat i rachunków posiadanych na Cyprze, nierezydenci w ogóle nie płacą PIT, rezydenci zaś muszą odprowadzić do cypryjskiego budżetu 10 proc. ich wartości.
Podstawowe zasady cypryjskiego VAT są takie same jak w Polsce. Obowiązek zarejestrowania się na potrzeby tego podatku mają wszystkie podmioty, których roczny obrót przekracza 9 tys. funtów cypryjskich. Pozostali mogą to zrobić, ale nie muszą.
5-proc. stawka zredukowana obejmuje m.in.: nieprzetworzone produkty zbożowe, książki, gazety i czasopisma, gaz w butlach, wodę, usługi transportu pasażerskiego, a od 1 stycznia 2008 r. także usługi restauracyjne, cateringowe i hotelowe (noclegi). Stawka zerowa dotyczy natomiast: żywności (poza objętą stawką 5 proc.), produktów farmaceutycznych, międzynarodowego transportu lotniczego i morskiego, eksportu, dostawy towarów i usług do państw członkowskich UE. Zwolnione z VAT są: usługi medyczne, finansowe, dostawa budynków.
Cypryjski pracodawca musi od miesięcznego wynagrodzenia brutto każdego pracownika odprowadzać składkę na ubezpieczenie społeczne. Drugie tyle płaci pracownik.
Osoby prowadzące indywidualną działalność gospodarczą same płacą składki na ubezpieczenie. Wynoszą one 11,6 proc.
Cypryjskie przepisy bez większych przeszkód umożliwiają posiadania ziemi przez obcokrajowców. Jednak w praktyce kupowanie tam ziemi czy domów jest dość ryzykowne z przyczyn politycznych. Chodzi przede wszystkim o to, że coraz więcej Cypryjczyków greckiego pochodzenia wytacza przed międzynarodowym wymiarem sprawiedliwości sprawy o zwrot ziemi zabranej im przez Turków. Można zatem stanąć przed perspektywą utraty nowo nabytych posiadłości.
O tym, jak założyć firmę w innych krajach, czytaj: Własna firma za granicą
Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady Polski na Cyprze
1511 Nicosiaul. Acharnon 11
tel. 0035 722 427 077
Ambasada Polski na Cyprze
1087 Nicosiaul. Kennedy 12-14
tel. 0035 722 753 517
Konsulat Polski w Limassol
3025 Limassolul. Ayias Fylaxeos Str. 42
tel. 0035 725 343 448
e-mail: lawcy@cytanet.com.cy
Ambasada Republiki Cypru w Polsce
02-629 Warszawa,
ul. Pilicka 4,
tel. 0048 22 844 45 77
e-mail: embassyofcyprus@neostrada.pl
Cypryjskie Centrum Promocji i Handlu
02-629 Warszawa,
ul. Pilicka 4,
tel. 0048 22 854 01 77
Marcin Rudnicki,doradca podatkowy w firmie KPMG
Dla zagranicznych przedsiębiorców Cypr to przede wszystkim raj podatkowy. Prawo podatkowe tego państwa jest w pełni zharmonizowane z dyrektywami unijnymi, ale stawki należą do najniższych w całej Wspólnocie. Podatek dochodowy wynosi tam tylko 10 proc., a zyski ze sprzedaży udziałów lub akcji są z niego w ogóle zwolnione. Cypr oferuje wykształconą miejscową kadrę powszechnie znającą język angielski, dobrą infrastrukturę telekomunikacyjną i najniższe w Unii Europejskiej opłaty za tego rodzaju usługi, wysoki poziom usług prawnych, konsultingowych, finansowych, marketingowych. Stwarza to dobre warunki dla funkcjonowania zarówno większych, jak i mniejszych przedsiębiorstw zagranicznych.
Jeśli chodzi o udziały w firmach cypryjskich, to najczęściej są one wykorzystywane do prowadzenia inwestycji kapitałowych. Dzięki odpowiedniemu zastosowaniu polskich i cypryjskich przepisów podatkowych oraz postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, można uniknąć 19 proc. podatku od zysków i 1 proc. podatku od czynności cywilnoprawnych. Rozwiązanie to jest wśród polskich firm dosyć popularne.
Kontynuujemy cykl artykułów, w których podpowiadamy, jak założyć firmę w różnych krajach europejskich. Wyjaśnialiśmy już, co musi zrobić polski przedsiębiorca, żeby prowadzić interesy w Belgii i Luksemburgu, Holandii, Grecji, Szwecji, Irlandii, Francji, Danii, Norwegii, Rosji, Czechach, na Słowacji, Węgrzech, Litwie, Łotwie, Ukrainie, w Portugalii, na Białorusi, w Szwajcarii. Za tydzień przedstawimy zasady prowadzenia działalności gospodarczej w Słowenii.
