Poruszony przez "Rz" temat zmian w zasadach przyznawania pomocy de minimis (pisaliśmy o tym w DF z 10 kwietnia 2007 r.) cieszył się dużym zainteresowaniem czytelników. Wiele pytań w tej sprawie skierowano do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Dzisiaj pokazujemy, jak sumować uzyskaną pomoc de minimis.

Do końca czerwca 2007 r. obowiązują dwa rodzaje obliczania, ile pomocy de minimis uzyskali przedsiębiorcy w ciągu trzech lat. Jeden wynika z przepisów unijnego rozporządzenia (WE) nr 69/2001, które obowiązywało do końca 2006 r. i może być stosowane jeszcze przez sześć miesięcy 2007 r. w ramach tzw. okresu przejściowego. Drugi sposób obliczania pomocy de minimis wprowadziło unijne rozporządzenie (WE) nr 1998/2006, które obowiązuje od początku 2007 r.

Sumowanie uzyskanej pomocy de minimis na starych zasadach dotyczy tych przedsiębiorców, którzy skorzystali lub skorzystają w okresie od stycznia do końca czerwca z pomocy publicznej udzielanej zgodnie z rozporządzeniem WE nr 69/2001, które zakłada uzyskanie maksymalnie 100 tys. euro takiej pomocy. Takie wsparcie oferowane jest m.in. w Ministerstwie Gospodarki na działania dotyczące rozwoju eksportu (patrz ramka). Te programy przewidują wciągu trzech ostatnich lat maksymalnie 100 tys. euro pomocy de minimis dla jednego beneficjenta, ponieważ taką kwotę zakłada rozporządzenie (WE) nr 69/2001.

Natomiast przedsiębiorcy, którzy od stycznia 2007 r. uzyskali lub uzyskają w przyszłości pomoc de minimis na nowych zasadach (w stosowanych aktach prawnych powinien być wpisany numer nowego rozporządzenia w sprawie pomocy de minimis), mogą uzyskać więcej pomocy, bo aż 200 tys. euro. Obowiązuje ich wyłącznie kumulowanie pomocy według zasad rozporządzenia 1998/2006. Jeżeli nie będą korzystać z pomocy publicznej oferowanej np.z działań przewidujących maksymalnie 100 tys. euro pomocy de minimis i do końca 2006 r. nie uzyskali wciągu trzech ostatnich lat 100 tys. euro pomocy de minimis, to zmiana przepisów wyszła im na korzyść. Mają obecnie limit tej pomocy zwiększony do200 tys. euro wciągu trzech lat podatkowych.

Oczywiście może być tak, że jedna firma będzie zmuszona obliczać, ile uzyskała pomocy de minimis, na dwa sposoby. Tak się może zdarzyć, ponieważ przedsiębiorcę korzystającego ze wsparcia eksportowego będzie ograniczać kwota 100 tys. euro pomocy de minimis i prezentowany niżej sposób kumulowania dotychczas uzyskanej pomocy. Jednocześnie gdy skorzysta ze wsparcia de minimis, które oferowane jest do 200 tys. euro, wtedy sumuje dotychczas pozyskaną pomoc i może cieszyć się ze wsparcia finansowego aż do200 tys. euro.

Jedynie właściciele firm transportowych nadal mogą wnioskować o nie więcej niż 100 tys. euro. Więcej szczegółowych informacji o tym, kto, ile i dlaczego może korzystać z pomocy de minimis, podaliśmy w DF z10 kwietnia 2007 r.

Zgodnie z zasadami rozporządzenia (WE) nr 69/2001, które definitywnie przestanie obowiązywać z początkiem lipca 2007 r., w obliczeniach, czy nadal można wnioskować o pomoc de minimis, przedsiębiorcy muszą się cofać nawet o sześć lat.

Zgodnie z nowymi przepisami bierze się pod uwagę lata podatkowe (jakie dany przedsiębiorca ustalił dla celów podatkowych; rok podatkowy trwa na przykład od1 stycznia do31 grudnia; natomiast np. przedsiębiorcy, którzy mają rok podatkowy od 1 sierpnia do 31 lipca, a ubiegają się o pomoc de minimis w czerwcu, muszą cofnąć się w obliczeniach do 1 sierpnia 2004 r.).

Precyzując - należy zsumować wartość pomocy de minimis udzielonej przedsiębiorcy w bieżącym roku podatkowym oraz w dwóch poprzednich. Jeżeli na przykład przedsiębiorca, który przyjął sobie jako rok podatkowy okres od stycznia do 31 grudnia, ubiega się o pomoc tego rodzaju w kwietniu 2007 r., to aby sprawdzić, czy będzie mógł ją uzyskać, sumuje pomoc de minimis udzieloną od stycznia 2005 r., przez cały 2006 r., do kwietnia 2007 r.

Maksymalnie 100 tys. euro dofinansowania dla wszystkich upoważnionych nadal przysługuje z programów m.in. realizowanych przez Ministerstwo Gospodarki i zakładających wsparcie na projekty eksportowe:

na realizację branżowych projektów promocyjnych w zakresie eksportu (DzU nr 236, poz. 2357),na realizację przedsięwzięć wydawniczych promujących eksport (DzU nr 236, poz. 2359),na szkolenia o tematyce handlu zagranicznego (DzU nr 236, poz. 2360),na uzyskanie certyfikatu wyrobu wymaganego na rynkach zagranicznych (DzU nr 236, poz. 2361),na realizację projektów Domów Polskich (DzU nr 150, poz. 1260).

[b]Przykład [/b]

Załóżmy, że przedsiębiorca chce skorzystać w maju z dofinansowania oferowanego w resorcie gospodarki. Dotychczas uzyskał pomoc publiczną, na którą składały się następujące kwoty:

40 tys. euro w urzędzie gminy (podstawą prawną pomocy udzielonej 15 grudnia 2002 r. jest ordynacja podatkowa),5 tys. euro w urzędzie skarbowym (podstawą prawną pomocy udzielonej 20 września 2002 r. jest ordynacja podatkowa),10 tys. euro w ZUS (podstawą prawną pomocy udzielonej 5 marca 2003 r. jest ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych),15 tys. euro w urzędzie gminy (podstawą prawną pomocy udzielonej 16 listopada 2004 r. jest ordynacja podatkowa),20 tys. euro w urzędzie skarbowym (podstawą prawną pomocy udzielonej 17 lipca 2004 r. jest ordynacja podatkowa),35 tys. euro w urzędzie skarbowym (podstawą prawną pomocy udzielonej 30 października 2004 r. jest ordynacja podatkowa),10 tys. euro w urzędzie skarbowym (podstawą prawną pomocy udzielonej 10 kwietnia 2005 r. jest ordynacja podatkowa),5 tys. euro w urzędzie gminy (podstawą prawną pomocy udzielonej 1 stycznia 2006 r. jest ordynacja podatkowa),20 tys. euro w urzędzie gminy (podstawą prawną pomocy udzielonej 23 lipca 2006 r. jest ordynacja podatkowa),25 tys. euro w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (podstawą prawną pomocy udzielonej 9 grudnia 2006 r. jest ustawa o restrukturyzacji należności).

Pomoc, jaką przedsiębiorca uzyskał 17 lipca 2004 r. łącznie z pomocą otrzymaną w okresie trzech ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających dzień jej udzielenia, nie przekroczyła 100 tys. euro (jest to 90 tys. euro). To oznacza, że po jej uzyskaniu przedsiębiorca miał prawo do kolejnej pomocy o charakterze de minimis. Tego warunku nie spełnia już pomoc, jaką przedsiębiorca uzyskał 30 października 2004 r. Tego dnia zapewnił sobie 35 tys. euro, ale po zsumowaniu pomocy uzyskanej w ciągu ostatnich trzech lat pomoc ta wyniosła 125 tys. euro. Do pomocy de minimis zaliczać mogła się pomoc uzyskana 10 kwietnia 2005 r. (10 tys. euro łącznie z pomocą z trzech ostatnich lat). Jednak pomocy z 1 stycznia 2006 r., która po dodaniu pomocy z poprzednich trzech lat wynosi 95 tys. euro i teoretycznie mieści się w dopuszczalnym limicie 100 tys. euro, nie sumuje się, ponieważ nie ma charakteru de minimis (była przyznana na podstawie programu pomocowego, który nie zakładał ograniczenia do 100 tys. euro).

W kolejnym przypadku, tj. pomocy z 23 lipca 2006 r., przedsiębiorca mógł jeszcze skorzystać z pomocy de minimis, maksymalnie wynoszącej właśnie 20 tys. euro, bo w okresie 23 lipca 2006 r. - 23 lipca 2003 r. w sumie dostał 100 tys. euro. Dofinansowanie, jakie zapewnił sobie 9 grudnia 2006 r., pomocą de minimis być nie mogło, właśnie ze względu na przekroczenie progu 100 tys. euro w okresie do 9 grudnia 2006 r.

Po zsumowaniu pomocy z trzech lat wynika, że w maju 2007 r. przedsiębiorca nie ma prawa do kolejnej pomocy de minimis, ponieważ przekroczył dopuszczalny próg 100 tys. euro.

Zgodnie z przepisami na mocy rozporządzenia (WE) nr 69/2001 pomoc de minimis kumulowała się jedynie z de minimis lub indywidualną, gdy była udzielona przed31 maja 2004 r.

Nowe przepisy nakazują natomiast kumulowanie pomocy de minimis i na przykład regionalnej (oczywiście gdy łączenie różnych źródeł pomocy na realizację danej inwestycji przewidziano w stosownych rozporządzeniach), jeśli została lub zostanie udzielona na pokrycie tych samych kosztów kwalifikowanych, czyli przewidzianych do objęcia dofinansowaniem. Jednak łączenie dwóch źródeł pomocy jest dopuszczalne pod warunkiem, że nie zostanie przekroczony dopuszczalny pułap dofinansowania.

Przykładowo koszty nabycia działki wynoszą 2 mln zł i można w ramach pomocy regionalnej uzyskać dotację wynoszącą maksymalnie połowę kosztów kwalifikowanych (dopuszczalna intensywność 50 proc.), czyli w tym wypadku 1 mln zł. - De minimis więc nie przysługuje, jeśli procentowo i kwotowo wnioskodawca wyczerpał maksymalny pułap - wyjaśnia Agnieszka Radzimowska z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Gdyby zabrakło np. środków w ramach wsparcia regionalnego w wysokości 90 tys. zł, wtedy przedsiębiorca miałby prawo do wnioskowania o nie w ramach pomocy de minimis.

Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1998/2006 o pomocy de minimis w niektórych sytuacjach pomoc dla firm sektora transportu i części rolnego (dopiero nowe rozporządzenie przewiduje pomoc de minimis dla tych przedsiębiorców), jeżeli została przyznana przed wejściem w życie tego rozporządzenia i spełniała warunki de minimis - powinna być wliczana do puli pomocy de minimis.

I dlatego, choć przedsiębiorcy z sektora transportu mogą dopiero od początku 2007 r. uzyskać pomoc de minimis (sumują pomoc uzyskaną od 2007 r.), wspomniany przepis obliguje do ujawniania wcześniej uzyskanej pomocy spełniającej wymagania de minimis. Podobnie jest w uprawnionych firmach z sektora rolnego. Te pierwsze jednak wyjątkowo mają prawo do 100 tys. euro pomocy, a drugie, tak jak pozostali uprawnieni, do 200 tys. euro.

Jak wyjaśnia Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, pomocą de minimis może być na przykład rozłożenie spółce cywilnej i każdemu z jej wspólników zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. W tym wypadku ZUS musi wystawić zaświadczenia o pomocy de minimis oddzielnie dla każdego wspólnika lub zaświadczenie o pomocy udzielonej spółce.

W zaświadczeniach dla wspólników należy wskazać wartość pomocy wynikającej z rozłożenia na raty składek na ich własne ubezpieczenie, natomiast w zaświadczeniu wydanym spółce należy wskazać pomoc wynikającą z rozłożenia na raty składek dotyczących zatrudnionych pracowników.

Gdy spółka cywilna jest płatnikiem składek zarówno za wspólników, jak i za zatrudnionych pracowników, gdzie ze wspólnikami reprezentującymi spółkę cywilną zawierana jest jedna umowa o rozłożenie zadłużenia na raty (wspólnicy składają wniosek w imieniu spółki), podmiot udzielający pomocy wystawia jedno zaświadczenie o pomocy de minimis.

Gdy wspólnik spółki cywilnej występuje samodzielnie, we własnym imieniu, o pomoc de minimis, aby zsumować uzyskaną przez niego pomoc de minimis, należy doliczyć pomoc udzieloną spółce cywilnej, w której wspólnik ten ma udziały, obliczoną proporcjonalnie do wielkości jego udziału w zyskach spółki.

Gdy o pomoc de minimis występuje spółka (wspólnicy w imieniu spółki), wtedy należy zsumować pomoc de minimis udzieloną spółce w okresie trzech ostatnich lat (zaświadczenia de minimis na spółkę) z wszelką pomocą udzieloną bezpośrednio wspólnikom tej spółki (zaświadczenia ode minimis na wspólnika).

W związku ze zmianami w udzielaniu pomocy de minimis wprowadzono nowy formularz zaświadczający, w jakiej kwocie dany przedsiębiorca uzyskał wsparcie o charakterze de minimis.

W zaświadczeniach tych są zawarte następujące informacje:

data wydania,pieczęć podmiotu udzielającego pomocy publicznej,nazwa, numer identyfikacji podatkowej (NIP), siedziba i adres podmiotu udzielającego pomocy publicznej,określenie beneficjenta pomocy de minimis albo pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie,dzień udzielenia pomocy publicznej,wartość udzielonej pomocy publicznej brutto w złotych i w euro,wskazanie podstawy prawnej udzielania pomocy publicznej,stwierdzenie, że udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis albo pomocą de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie,dane osoby upoważnionej do wydania zaświadczenia.

Takie zaświadczenia, jak zapisano w rozporządzeniu, wydawane są w dniu udzielenia pomocy. Gdy pomoc jest przyznawana na podstawie decyzji, to wraz z tą decyzją również w dniu jej wydania. Natomiast gdy pomoc jest udzielana jako ulga podatkowa na podstawie aktu normatywnego bez wymogu wydania decyzji - w ciągu dwóch miesięcy od dnia udzielenia pomocy publicznej. Jednak w tym ostatnim wypadku beneficjent pomocy może wystąpić o wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis przed upływem tego terminu.

Zgodnie ze starymi przepisami o pomocy de minimis z rozporządzenia (WE) nr 69/2001 i z polskimi regulacjami, które nie zostały zmienione wraz z przepisami z rozporządzenia (WE) nr 1998/2006, za zaświadczenia o uzyskanej pomocy de minimis przedsiębiorcy nie uiszczają opłaty skarbowej, ponieważ na mocy ustawy o opłacie skarbowej podlegają jej tylko zaświadczenia wydawane na wniosek zainteresowanego.

[ramka]

Pomoc de minimis jest to rodzaj pomocy publicznej. Może być udzielana na indywidualny wniosek przedsiębiorcy albo w ramach programu pomocowego. Przed przystąpieniem do Unii Europejskiej, kiedy nie funkcjonował w Polsce termin pomoc de minimis (zasady obowiązywały), pomoc publiczną określaną jako indywidualną przedsiębiorcy musieli sumować do 100 tys. euro, aby sprawdzić, czy nie przekroczyli dopuszczalnego limitu. Kiedy od 31 maja 2004 r. zaczęły obowiązywać polskie przepisy wprowadzające pojęcie pomocy de minimis, przedsiębiorcy nie sumują już pomocy indywidualnej w poczet pomocy de minimis. To, ile uzyskali pomocy indywidualnej, jest jednak ważne dla tych przedsiębiorców, którzy do 31 maja 2007 r. uzyskają wsparcie de minimis na starych zasadach. Wyjaśniamy - indywidualna pomoc mogła być udzielana w formie ulg podatkowych, zwolnień, dotacji albo na przykład korzyści wynikających z nisko oprocentowanych pożyczek.[/ramka]