W wyniku wszystkich wszczętych postępowań od 2009 r. do końca czerwca 2017 r. zawarto zaledwie 116 umów o wartości 5,8 mld zł w formule PPP. Do zawarcia umów doprowadzono w 26 proc. postępowaniach (490), co – zdaniem twórców projektu nowelizacji ustawy PPP – pokazuje dużą nieskuteczność procedury wyboru partnera prywatnego.

Czytaj także: Partnerstwo ma być atrakcyjniejsze

Uwaga!

Dominującym trybem postępowania w przypadku zawartych umów PPP były koncesje, które stanowiły 2/3 rynku PPP. Sektory z największą liczbą zawartych umów to: sport i turystyka (17 umów), infrastruktura transportowa (15), efektywność energetyczna (14) i gospodarka wodno-kanalizacyjna (14).

Tymczasem wykorzystanie wiedzy i umiejętności oraz zastrzyk finansowy z sektora prywatnego może ułatwić, a niekiedy umożliwić prowadzenie inwestycji publicznych. Stąd potrzebna zmiana przepisów, o których piszemy niżej.

Ocena efektywności realizacji przedsięwzięcia

Do ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym został dodany rozdział 1a. Zgodnie z nowym art. 3a, „przed wszczęciem postępowania w sprawie wyboru partnera prywatnego podmiot publiczny sporządza ocenę efektywności realizacji przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego w porównaniu do efektywności jego realizacji w inny sposób, w szczególności przy wykorzystaniu wyłącznie środków publicznych". Dokonując takie oceny podmiot publiczny uwzględnia w szczególności zakładany podział zadań i ryzyk pomiędzy podmiot publiczny i partnera prywatnego, szacowane koszty cyklu życia przedsięwzięcia i czas niezbędny do jego realizacji oraz wysokość opłat pobieranych od użytkowników, jeżeli takie opłaty są planowane, oraz warunki ich zmiany.

Podmiot publiczny może wystąpić do ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego z wnioskiem o opinię na temat zasadności realizacji przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Minister będzie miał 60 dni od dnia otrzymania kompletnego wniosku na jej wydanie.

Wybór partnera prywatnego

Obecne brzmienie przepisów art. 4 ust. 1 i 2 ustawy PPP odróżnia sytuacje, w których mają zastosowanie przepisy prawa zamówień publicznych i ustawy koncesyjnej. Jeżeli podmiot publiczny prowadzi postępowanie w trybie ustawy koncesyjnej, to jego zwieńczeniem musi być umowa koncesji. Jeśli natomiast prowadzi postępowanie zgodnie z PZP, to uprawniony jest do zawarcia wyłącznie umowy o zamówienie publiczne. Takie ścisłe rozdzielenie zakresów zastosowania ustaw proceduralnych – zdaniem twórców projektu ustawy – rodzi istotne trudności praktyczne. Dlatego – zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy PPP, podmiot publiczny może w każdym przypadku dokonać wyboru partnera prywatnego w trybie PZP, także wówczas gdy umowa będzie umową koncesji. Stosowanie ustawy o umowie koncesji do wyboru partnera prywatnego będzie zatem fakultatywne. Dzięki temu podmiot publiczny, który dopuszcza różne modele partnerstwa, wszczynając postępowanie w trybie PZP, nie będzie miał powodów do obaw, że zastosował nieprawidłowy tryb wyboru partnera prywatnego, jeżeli negocjacje zakończą się zawarciem umowy koncesji.

Ustawa została skierowana do Senatu.

Zmiany przyjęte przez Sejm dotyczą:

- obowiązku wydawania przez ministra ds. rozwoju regionalnego niewiążącej opinii na temat realizacji projektów w innej formule niż PPP, finansowanych z budżetu państwa w kwocie co najmniej 300 mln zł (tzw. test PPP); opinia nie dotyczy projektów współfinansowanych z funduszy UE i CEF;

- wprowadzenia dobrowolnego opiniowania przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju projektów pod kątem oceny stanu przygotowania i zasadności realizacji projektu w formule PPP na wniosek podmiotu publicznego (tzw. certyfikacja);

- wprowadzenia obowiązku przeprowadzania oceny efektywności realizacji przedsięwzięcia w formule PPP;

- wprowadzenia przepisów ułatwiających monitoring rynku PPP;

- umożliwienia realizacji projektów PPP na bazie istniejących spółek podmiotu publicznego;

- dopuszczenia udzielania przez samorządy dotacji celowych dla partnerów prywatnych na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją zadań samorządowych (obecnie takie dotacje są dopuszczalne tylko dla podmiotów niedziałających dla zysku);

- możliwości realizacji projektów PPP przez tzw. spółkę córkę partnera prywatnego, która nie uczestniczyła w przetargu.