Opinia biegłego z dobrowolnego badania nie trafia do KRS

Wiele jednostek korzysta z możliwości dobrowolnego zbadania sprawozdania finansowego, mimo braku obowiązku ustawowego w tym zakresie >patrz ramka. Decyzję o poddaniu sprawozdania finansowego badaniu podejmuje kierownik jednostki.

Muszą wystąpić okoliczności

Decyzja kierownika jednostki w tym zakresie może być uwarunkowana przede wszystkim takimi czynnikami jak:

- zapisy w umowach kredytowych, narzucające konieczność zbadania sprawozdania finansowego,

- wymogi udziałowców,

- polityka grupy kapitałowej, w której wszystkie podmioty muszą przeprowadzać badanie lub przegląd sprawozdania przez biegłego rewidenta (szczególnie w międzynarodowych grupach kapitałowych).

Badanie sprawozdań finansowych przynosi wiele korzyści, ponieważ pozwala m.in. na przeanalizowanie efektywności kontroli wewnętrznych stosowanych w spółce, buduje wizerunek podmiotu na rynku oraz korzystnie wpływa na wiarygodność spółki w przypadku pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania.

Sprawozdanie zbadane. Co dalej

Po zakończeniu roku obrotowego, sporządzeniu sprawozdania finansowego i jego zbadaniu oraz zatwierdzeniu przez właściwy organ, kierownik jednostki ma obowiązek złożyć to sprawozdanie w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz w urzędzie skarbowym. ?

W przypadku dobrowolnego badania sprawozdania finansowego, art. 69 uor mówiący o obowiązku złożenia opinii biegłego rewidenta wraz ze sprawozdaniem, należy czytać łącznie z art. 40 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, gdyż sformułowania zawarte w ustawie o rachunkowości nie są precyzyjne.

Zapisy uor określają obowiązek kierownika jednostki w następujący sposób: „kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe, opinię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu (...)." Zapis ten nie odwołuje się w żaden sposób do obowiązku badania. Porównajmy więc obowiązek kierownika jednostki w tym zakresie z regulacjami ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym: „w dziale 3 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się (...) wzmiankę o złożeniu opinii biegłego rewidenta, jeżeli sprawozdanie podlegało obowiązkowi badania przez biegłego, na podstawie przepisów o rachunkowości (...)". Przepis ten wyraźnie wskazuje na obligatoryjność badania sprawozdania finansowego. W przypadku dobrowolnego badania sprawozdania finansowego nie ma zatem obowiązku złożenia opinii z badania w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Inne organy

Trzeba dodatkowo zwrócić uwagę, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (por. art. 27 ust. 2 ustawy o CIT) również wyraźnie wskazują, że „podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych (...). Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania." Sytuacja jest analogiczna, jak w przypadku KRS –dobrowolne badanie sprawozdania finansowego nie powoduje obowiązku złożenia opinii i raportu z badania w urzędzie skarbowym. ?

Kiedy powstanie obowiązek badania

Przypomnijmy, że obowiązek badania rocznego sprawozdania finansowego wynika z art. 64 ustawy o rachunkowości (uor).

Badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe – kontynuujących działalność:

1) banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji;

1a) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;

2) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 2b;

2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

2b) krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego;

3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;

4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,

c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro (art. 64 ust. 1 uor).

W jednostkach sporządzających łączne sprawozdania finansowe, o których mowa w art. 51 ust. 1, warunki określone w ust. 1 (powyżej) stosuje się do łącznego rocznego sprawozdania finansowego (art. 64 ust. 2 uor).

Badaniu podlegają sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR (art. 64 ust. 3 uor).

Badaniu podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy (art. 64 ust. 4 uor).

Terminy na złożenie oraz zakres dokumentów z badania

Przypomnijmy, że termin na złożenie sprawozdania finansowego do:

- KRS – mija 15 dnia od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego (jeśli sprawozdania nie zatwierdzono w terminie, składa się je dwa razy: w ciągu 15 dni po upływie sześciu miesięcy od dnia bilansowego (sprawozdanie niezatwierdzone), a także w ciągu 15 dni po jego zatwierdzeniu (sprawozdanie zatwierdzone) – załącza się tylko opinię z badania;

- urzędu skarbowego – mija 10 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego – załącza się opinię i raport z badania.

Roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż sześć miesięcy od dnia bilansowego.