W skrócie: ustawodawca zezwolił powiązanym podmiotom (pod pewnymi warunkami) rozliczać się z podatku dochodowego tak, jakby tworzyły one jedną jednostkę. Straty i dochody spółek wchodzących w skład PGK sumuje się i otrzymuje podstawę opodatkowania. Od niej oblicza się podatek, który podlega wpłacie do właściwego urzędu skarbowego. Jedna ze spółek z grupy, wybrana do jej reprezentowania, składa zeznanie roczne i wpłaca zobowiązanie podatkowe. To PGK, a nie każda ze spółek oddzielnie, jest w takiej sytuacji podatnikiem. Co ważne, przepisy podatkowe wymagają, aby dochód stanowił minimum 3 proc. sumy przychodów spółek tworzących PGK. W przeciwnym razie PGK ulega rozwiązaniu. Bodźcem zachęcającym do tworzenia PGK jest rozliczanie strat w obrębie grupy na bieżąco – strata jednej jednostki jest jednocześnie kompensowana z dochodem drugiej, należy tylko zachować wspomnianą 3-procentową rentowność podatkową.
PGK to kategoria z zakresu prawa podatkowego. Zgodnie z regulacjami prawa bilansowego każda spółka musi nadal sporządzać jednostkowe sprawozdanie finansowe. Może się tu pojawić problem – jaki podatek należy wykazać w takim sprawozdaniu.
Co wykaże każda ze spółek
Praktyka pokazuje, że każda ze spółek wchodzących w skład PGK powinna obliczyć wysokość CIT tak, jakby była osobnym podatnikiem, i taką właśnie kwotę ująć jako podatek bieżący. Krajowy Standard Rachunkowości nr 2 „Podatek dochodowy" zwraca z kolei uwagę na umowę PGK – podatek powinien być ustalony zgodnie z umową zawartą pomiędzy uczestnikami. Odnośnie do aktywów na podatek odroczony KSR nr 2 podaje, że ujmuje się je tak, jakby jednostka była osobnym podatnikiem. Jeśli zatem zgodnie z umową PGK dana jednostka ujmuje stratę, to powinna ustalić od niej aktywa. Pozostałe różnice przejściowe należy także rozpoznawać na zasadach ogólnych.
Zawieszenie uprawnienia
Dodatkowo warto nadmienić, że w okresie pozostawania przez spółkę w strukturze PGK nie może ona odliczać strat podatkowych poniesionych przed przystąpieniem do niej. Jednak pięcioletni okres na rozliczenie straty podatkowej ulega zawieszeniu na czas przynależenia do PGK. W konsekwencji po rozwiązaniu PGK lub po wystąpieniu spółki z PGK wznawia się bieg tego terminu. Okres pięciu lat na wykorzystanie straty obejmuje wtedy okres od roku podatkowego następującego po roku jej poniesienia do roku poprzedzającego rok wstąpienia do PGK, a następnie od roku podatkowego następującego po roku, w którym doszło do rozwiązania PGK bądź opuszczenia jej przez spółkę.
Maciej Wach, menedżer w dziale rewizji finansowej BDO