Od 1 stycznia 2015 roku obowiązuje nowy art. 80b kodeksu karnego skarbowego, zgodnie z którym niezłożenie do urzędu skarbowego sprawozdania finansowego, opinii lub raportu biegłego jest wykroczeniem skarbowym i podlega karze grzywny. Kara grzywny może wynieść od 175 złotych do nawet 35 tys. złotych. W praktyce przy zwykłym mandacie karnym będzie to około kilkuset złotych. Wysokość kary zależy głównie od stanu majątkowego ukaranego. W przypadku spółek karze podlegają członkowie zarządu albo inne osoby odpowiedzialne w danym podmiocie za rozliczenia podatkowe i rachunkowe.

Wprost z ustaw

Obowiązek złożenia sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego wynika wprost z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, choć w praktyce podatnicy często zapominają o dopełnieniu tej formalności. Dotychczas urzędy skarbowe nie dysponowały paragrafem, który umożliwiłby im skuteczne wyegzekwowanie od podatników przestrzegania tego obowiązku. Czasem wzywano podatników do złożenia sprawozdania w ramach czynności sprawdzających, wykorzystując przy tym art. 83 kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z tym przepisem karze grzywny podlega ten, kto utrudnia czynności sprawdzające, a w szczególności wbrew żądaniu nie okazuje księgi lub innego dokumentu. Przepis nie dotyczy bezpośrednio niezłożenia sprawozdania finansowego i jego stosowanie przez urzędy skarbowe w takiej sytuacji jest wątpliwe.

Uwaga! Nie należy mylić złożenia sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego z obowiązkiem złożenia sprawozdania we właściwym rejestrze sądowym (KRS), który to obowiązek wynika z przepisów ustawy o rachunkowości. Zatem podatnicy muszą pamiętać, że sprawozdanie będą składać niezależnie zarówno do rejestru sądowego, jak i do urzędu skarbowego.

Kto sporządza

Krąg podmiotów obowiązanych do sporządzenia sprawozdania finansowego określa ustawa o rachunkowości. Sprawozdanie finansowe sporządzają między innymi spółki handlowe – zarówno osobowe (np. spółka jawna, spółka komandytowa, spółka partnerska), jak i kapitałowe (spółka z o.o. oraz spółka akcyjna, w tym również w organizacji), a także inne osoby prawne oraz spółki cywilne.

W przypadku osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich co do zasady sprawozdanie finansowe sporządza się, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. Przy mniejszych przychodach podmioty te mogą również dobrowolnie zgłosić chęć sporządzania sprawozdań finansowych poprzez zawiadomienie o tym przed rozpoczęciem roku obrotowego odpowiedniego urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.

Terminy są różne

Termin złożenia dokumentów do urzędu jest różny w zależności od rodzaju podmiotu i od przyjętego roku obrotowego.

Artykuł 45 ust. 5 ustawy o PIT wskazuje, że podatnicy prowadzący księgi rachunkowe obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują je do właściwego urzędu skarbowego w terminie złożenia podatkowego zeznania rocznego, zatem do 30 kwietnia każdego roku. Przy czym sprawozdanie nie musi być składane z zeznaniem, jeżeli podatnik złoży zeznanie wcześniej.

Wątpliwe jest jednak, czy sprawozdanie finansowe powinni przekazywać do urzędu również wspólnicy spółek osobowych (np. spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki partnerskiej). Biorąc pod uwagę dosłowną treść przepisu – nie. Zgodnie z ustawą o rachunkowości to spółka, a nie wspólnik, jest zobowiązana do sporządzenia sprawozdania finansowego. Natomiast ustawa o PIT mówi o „podatniku obowiązanym do sporządzenia sprawozdania" – w przypadku spółki osobowej (z wyjątkiem spółek komandytowo-akcyjnych) podatnikiem jest natomiast wspólnik, a nie sama spółka.

Sześć miesięcy

Z kolei zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o CIT podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych w terminie dziesięciu dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego. Spółki załączają także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe są zwolnione z obowiązku badania.

Roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający nie później niż sześć miesięcy od dnia, na który zostało sporządzone.

Jeśli chodzi o spółki kapitałowe (spółka z o.o. oraz spółka akcyjna), to zatwierdzenie sprawozdania finansowego następuje w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia roku obrotowego w formie uchwały zwyczajnego zgromadzenia wspólników (w spółce akcyjnej zwyczajnego walnego zgromadzenia). Zasady te wynikają z kodeksu spółek handlowych.

Przykład

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, której rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, sprawozdanie finansowe powinno być zatwierdzone przez zwyczajne zgromadzenie wspólników najpóźniej do 30 czerwca. Następnie w ciągu dziesięciu dni powinno być złożone do urzędu skarbowego z odpisem uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe.

Z opinią i raportem biegłego

Podmioty, których sprawozdania finansowe podlegają obowiązkowo badaniu, składają ze sprawozdaniem finansowym opinię i raport biegłego. Jeżeli dany podmiot bada sprawozdanie finansowe dobrowolnie, to nie musi dołączać opinii i raportu audytora do dokumentów składanych w urzędzie skarbowym.

Autorka jest adwokatem, kieruje praktyką podatkową w kancelarii Squire Patton Boggs Święcicki Krześniak

Jakie podmioty muszą skorzystać z usług audytora

Zgodnie z ustawą o rachunkowości badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe kontynuujących działalność:

- banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji,

- spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,

- jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, czyli przykładowo podmioty, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do publicznego obrotu na rynkach giełdowych,

- jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

- spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek w organizacji,

- jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

– średnioroczne zatrudnienie (pełne etaty) wyniosło co najmniej 50 osób,

– suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w złotych co najmniej 2,5 mln euro,

– przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w złotych co najmniej 5 mln euro.