Przedsiębiorca prowadzący zakład produkcyjny, w którym w wyniku jego działalności powstają odpady musi prowadzić ich ewidencję. Na podstawie zgromadzonych w niej danych powinien do 17 marca (zwykle do 15 marca, ale w tym roku dzień ten wypada w sobotę i w myśl przepisów kodeksu postępowania administracyjnego termin ulega przesunięciu) złożyć właściwemu marszałkowi województwa sprawozdanie o odpadach, jakie wytworzył w 2013 r.
Takie obowiązki nakłada na przedsiębiorców ustawa o odpadach. Wystarczy, że w firmie pozostają ścinki blachy czy drewna, wióry, popioły i pyły z kotłów, żużle, chemikalia czy zużyte materiały szlifierskie, by pojawiła się konieczność raportowania o nich marszałkowi województwa.
Trzeba wiedzieć
Obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów i raportowania o nich nie mają przedsiębiorcy, którzy wytwarzają jedynie odpady komunalne. Chodzi o takie śmieci, które powstają w każdym gospodarstwie domowym: ogryzki, puszki po napojach, papierki po batonikach czy resztki jedzenia wyrzucane do kosza. Z konieczności z prowadzenia ewidencji są zwolnione także osoby fizyczne czy jednostki organizacyjne, niebędące przedsiębiorcami (np. stowarzyszenia), które wytwarzają odpady inne niż komunalne, ale wykorzystują je na własne potrzeby.
Przedsiębiorca musi dokładnie wiedzieć, ile i czego wytworzył, by złożyć sprawozdanie. Dlatego przepisy wymuszają, by na bieżąco uzupełniał ewidencję odpadów. Prowadzi się ją m.in. w oparciu o karty przekazania odpadów (dokumenty, na których są informacje o tym, jakie odpady i komu zostały przekazane np. do przetworzenia) czy karty ewidencji odpadów (comiesięczne zestawienie posiadanych odpadów).
Ewidencja powinna zawierać podstawową charakterystykę odpadów, wyniki badań ich składu chemicznego oraz właściwości odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania. Przedsiębiorcy, którzy prowadzą odzysk lub unieszkodliwianie odpadów muszą w swojej ewidencji określić sposoby gospodarowania odpadami, a także dane o ich pochodzeniu.
W charakterystyce odpadów, która jest elementem prowadzonej ewidencji trzeba podawać dane przedsiębiorcy, który je wytworzył oraz ich rodzaj. Należy też opisać sposób, w jaki powstały i z jakich surowców. Trzeba wskazać metody ich unieszkodliwienia i segregowania. Przedsiębiorca powinien opisać odpady, podając ich kolor, postać fizyczną, a także zapach.
Niekiedy nie trzeba prowadzić aż tak szczegółowej ewidencji wytwarzanych odpadów. Wszystko zależy od tego, jakie pozostałości powstają w wyniku działalności firmy, i to ile ich jest. Jeżeli firma wytwarza mniej niż 100 kg odpadów niebezpiecznych rocznie lub do kilku ton innych odpadów (nie dotyczy to śmieci komunalnych), to może prowadzić uproszczoną ewidencję, do której wystarczą same karty przekazania odpadów. I tak jest wtedy, gdy ktoś rocznie wytwarza do 5 ton gruzu.
Co w sprawozdaniu
W sprawozdaniu, jakie trzeba przekazać marszałkowi województwa, firma musi podać dane, które pozwalają ją zidentyfikować. Konieczna jest zatem nazwa firmy lub imię i nazwisko przedsiębiorcy oraz adres. Jeżeli zostały nadane, to podaje się też numery NIP i REGON. Podaje się też masę i rodzaj wytworzonych odpadów, a także sposób gospodarowania nimi czy instalacjach, w których zostały przetworzone (dotyczy tych, co przetwarzają śmieci). Na specjalnych formularzach, jakie są dostępne w rozporządzeniu ministra środowiska z 8 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych o odpadach, podaje się nie tylko masę wytworzonych odpadów, ale i ich kod (każdy odpad ma swój specjalny numer).
Prawo pozwala, by przedsiębiorca przekazał niektóre odpady osobom fizycznym. Tak jest np. z pozostałościami roślinnymi, trocinami, gdy mogą trafić do przydomowych kompostowników. Firma może też przekazać odpady z drewna czy metalu, gdy mogą posłużyć do drobnych napraw. Oddać może też gruz, który może zostać wykorzystany do utwardzenia drogi gruntowej. Takie odpady nie trafią do przetworzenia, ale przedsiębiorca, który skorzystał z takiej możliwości musi wówczas uwzględnić to w sprawozdaniu. Podaje kod przekazanego odpadu, jego rodzaj i masę. Wskazuje też do czego miał posłużyć (proces odzysku).
Kosztowny brak
Przedsiębiorca, który nie złoży w terminie sprawozdania w urzędzie marszałkowskim, naraża się na pieniężne kary administracyjne. Nakłada je właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska. Na początku wynosi ona 500 zł. Po jej nałożeniu przedsiębiorca ma 14 dni na dostarczenie sprawozdania marszałkowi województwa. Jeżeli nadal się uchyla od wypełnienia ustawowego obowiązku, to naraża się na wyższą karę. Kolejna wynosi już bowiem 2 tys. zł. Jeżeli i ona nie skutkuje, i przedsiębiorca nie przekazuje sprawozdania o wytworzonych odpadach, to kara może być nakładana kilkakrotnie. Suma kar nałożonych na przedsiębiorcę za dany rok kalendarzowy nie może przekroczyć 8,5 tys. zł.
Marszałkowie województw, do których trafiają sprawozdania muszą je zweryfikować. Jest na to czas do 30 września. Jeżeli okaże się, że dane przekazane przez przedsiębiorcę są nieprawdziwe, to zostanie on wezwany do skorygowania sprawozdania w ciągu 14 dni. Jeśli przedsiębiorca nie dostarczy korekty, to zostanie potraktowany tak jakby w ogóle nie złożył sprawozdania i będzie musiał zapłacić kolejne kary.
Katarzyna ?Sosnowska, prawnik w CMS Cameron McKenna
W przypadku posiadaczy odpadów, ewidencję odpadów prowadzi się z zastosowaniem karty przekazania odpadów oraz karty ewidencji odpadów, przy czym kartę ewidencji prowadzi się oddzielnie dla każdego odpadu. Posiadacz odpadów musi sporządzić zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów, sposobach gospodarowania nimi oraz instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i ich unieszkodliwiania, które trzeba przekazać właściwemu marszałkowi województwa.
Nowa ustawa o odpadach, jak również wciąż obowiązujące rozporządzenie ministra środowiska z 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów, które straci moc 24 stycznia 2015 r., wskazują sytuacje, gdy nie trzeba marszałkowi przekazywać zbiorczego zestawienia z informacjami o odpadach. Niektóre przedsiębiorstwa mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów z zastosowaniem jedynie karty przekazania odpadów. Dotyczy to firm, które wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kilogramów rocznie, inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie oraz transportujących odpady, którzy wykonują wyłącznie usługę transportu odpadów.
Jakie informacje
W ewidencji odpadów trzeba podać:
- ?dane przedsiębiorcy,
- ?masę wytworzonych odpadów,
- ?rodzaje powstałych odpadów,
- ?kody odpadów,
- ?sposób zagospodarowania odpadów we własnym zakresie,
- ?masę przekazanych odpadów do przedsiębiorcy zajmującego się utylizacją.
