Podstawę świadczeń chorobowych oblicza się z przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i składników, do których pracownik nie zachowuje prawa w okresie pobierania zasiłku chorobowego. W czasie trwania umowy nie ma ograniczeń przy wysokości podstawy zasiłkowej, ale jeżeli niedyspozycja podwładnego przypadnie na okres po utracie pracy, wówczas może on otrzymać niższe świadczenie.

- Obecnie przebywam na zasiłku chorobowym. Podstawa wymiaru zasiłku wynosi 8340 zł. Od tego pracodawca potrąca składki społeczne. Umowa o pracę wygasła z końcem lutego br. Czy jeśli ZUS przejął wypłatę zasiłku, jego wysokość pozostanie na tym samym poziomie? – pyta czytelnik.

Nie.

Kwota zasiłku chorobowego przysługująca czytelnikowi za okres po rozwiązaniu umowy o pracę będzie się różnić od otrzymywanego w trakcie zatrudnienia. Wynika to stąd, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu stosunku pracy nie może być wyższa od równowartości 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego do celów emerytalnych. Od 1 marca maksymalna podstawa wymiaru zasiłku wynosi 3942,67 zł. Od tej kwoty ZUS naliczy czytelnikowi zasiłek chorobowy.

Trzeba nabyć prawo do świadczenia

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu niedyspozycji zdrowotnej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Może go jednak otrzymać także osoba po ustaniu tego ubezpieczenia.

Reklama
Reklama

Warunki nabywania prawa do zasiłku chorobowego określa art. 7 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159, dalej: ustawa zasiłkowa). W myśl tego przepisu zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu:

- 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego,

- trzech miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej w pewnych okolicznościach zasiłek chorobowy nie będzie przysługiwał za czas po ustaniu tytułu ubezpieczenia. Były pracownik nie otrzyma go, jeżeli:

- ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,

- kontynuuje działalność zarobkową lub podjął taką aktywność stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,

- nie nabył prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, gdyż nie miał tzw. okresu wyczekiwania,

- ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,

- podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Co uwzględnić

Jeżeli pracownik spełnia wszystkie podane warunki, ZUS zacznie ustalać podstawę wymiaru zasiłku chorobowego. Ustalanie jej za okres po ustaniu zatrudnienia jest takie samo jak w czasie trwania angażu. Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej stanowi ją przeciętne wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Gdy zaś zatrudnienie było krótsze, podstawę wymiaru zasiłku ustala się z pełnych kalendarzowych miesięcy angażu. Dodatkowo w podstawie zasiłku za okres po ustaniu zatrudnienia uwzględnia się składniki wynagrodzenia, które były pomijane w trakcie trwania umowy, gdyż pracownik zachowywał do nich prawo w okresie pobierania zasiłku.

Przykład

Pan Bronisław był na etacie do 31 stycznia 2015 r. Od 5 stycznia do 26 lutego 2015 r. chorował. Pracodawca ustalił podstawę wymiaru przysługującego wynagrodzenia/zasiłku chorobowego z okresu od stycznia do grudnia 2014 r. Dodatkowo pan Bronisław w czasie trwania umowy miał prawo do dodatku stażowego. Nie uwzględniono go w podstawie wymiaru zasiłku, gdyż przysługiwał on w pełnej wysokości za okresy, w których pan Bronisław przebywał na zwolnieniu lekarskim. Dodatek stażowy zostanie uwzględniony w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego za okres po ustaniu zatrudnienia, tj. od 1 do 26 lutego 2015 r.

Cięcie po etacie

Zgodnie z art. 46 ustawy zasiłkowej podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa niż kwota wynosząca 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Limit ten obowiązuje przez trzy miesiące, poczynając od trzeciego miesiąca kwartału kalendarzowego. Ustala się go na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego do celów emerytalnych. Kwota ograniczenia podstawy zasiłku chorobowego przysługującego po ustaniu etatu zmienia się w każdym roku odpowiednio od 1 marca, 1 czerwca, 1 września i 1 grudnia, przy czym nie pomniejsza się jej o 13,71 proc.

Ograniczona podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wypłacanego przez ZUS za okres:

- od 1 grudnia 2014 r. do 28 lutego 2015 r. wynosiła 3781,14 zł (przeciętne wynagrodzenie z III kwartału 2014 r.),

- od 1 marca do 31 maja 2015 r. wynosi 3942,67 zł (przeciętne wynagrodzenie z IV kwartału 2014 r.).

Przykład

Pani Zofia była zatrudniona na podstawie umowy o pracę zawartej do 31 grudnia 2014 r. Jest niezdolna do pracy i miała zwolnienie lekarskie od 11 grudnia 2014 r. do 15 marca 2015 r. We wcześniejszym okresie wykorzystała 33 dni wynagrodzenia chorobowego. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego ustalona jako przeciętne miesięczne wynagrodzenie z 12 przepracowanych wcześniej miesięcy, za okres od 11 do 31 grudnia 2014 r., wynosi 6300 zł. Natomiast po ustaniu etatu podstawa zasiłku chorobowego zostanie ograniczona. Od 1 stycznia do 28 lutego 2015 r.

do limitu 3781,14 zł, a za okres od 1 do 15 marca 2015 r. do 3942,67 zł.

Należy pamiętać, że ograniczeniu podlega podstawa wymiaru zasiłku chorobowego niezależnie od tego, kiedy powstała niezdolność do pracy, tj. jeszcze w trakcie zatrudnienia czy po ustaniu zatrudnienia. Zasadę ograniczenia podstawy wymiaru po etacie stosuje się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego. Nie odnosi się natomiast do zasiłku macierzyńskiego.

Są wyjątki

Podstawy zasiłku chorobowego nie ogranicza się również wtedy, gdy pracownik był zatrudniony na więcej niż jednej umowie o pracę, a zakończyła się tylko jedna z nich.

Przykład

Do 19 lutego 2015 r. pani Jolanta była zatrudniona równocześnie u dwóch pracodawców. Od 20 lutego ma tylko jedną etatową umowę. Od 20 stycznia do 28 lutego 2015 r. była niezdolna do pracy z powodu choroby. Nie zachodziły żadne okoliczności wykluczające prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu etatu. Za okres tej choroby pani Jolanta ma prawo do zasiłku chorobowego z racji zatrudnienia, które trwa, oraz do zasiłku chorobowego z umowy, która ustała. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z zatrudnienia, które ustało, wynosiła 6500 brutto i nie zostanie ograniczona do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Odpowiadając czytelnikowi

Ustalając kwotę zasiłku przysługującego po ustaniu zatrudnienia, tj. od 1 marca 2015 r., ZUS obniży wysokość podstawy naliczania świadczenia z 8340 zł do kwoty przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale 2014 r., które wyniosło 3942,67 zł i obowiązuje od 1 marca 2015 r. Kwotę zasiłku po ustaniu etatu z zastosowaniem ograniczenia podstawy jego wymiaru ustala się tak:

3942,67 zł : 30 = 131,42 zł

131,42 x 80 proc. = 105,14 zł – dzienna stawka zasiłku

Ostateczna wysokość zasiłku zależy od liczby dni zwolnienia lekarskiego w miesiącu. Od sumy dziennych stawek zatrudnienia należy jeszcze potrącić podatek dochodowy w wysokości 18 proc. Nie potrąca się natomiast składek społecznych (13,71 proc.).