Taką korzystną dla wielu płatników interpretację wydał 16 grudnia 2014 r. ZUS Oddział w Lublinie w decyzji nr 1335/2014 (WPI/200000/43/1335/2014).
Kluczowy regulamin
Pracodawca, który zwrócił się o jej wydanie, organizował masową imprezę ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Regulamin funduszu przewidywał, że koszt uczestnictwa każdego pracownika biorącego udział w imprezie takiej jak wycieczka, piknik czy spotkanie integracyjne będzie finansowany ze środków funduszu w całości, bez uwzględniania kryterium socjalnego. Przewidywał jego powszechną dostępność na równych prawach dla wszystkich uprawnionych.
Jako wnioskodawca pracodawca wskazał, że jego zdaniem takie świadczenia podlegają zwolnieniu z oskładkowania na podstawie § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.). Przepis ten przewiduje objęcie ulgą świadczeń finansowanych z funduszu przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Skoro koszt imprezy czy wycieczki jest finansowany zgodnie z regulaminem funduszu, to przychód uzyskany przez pracowników z tego tytułu nie stanowi podstawy wymiaru składek.
Korzystne orzecznictwo
Pracodawca przywołał przy tym wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 2008 r. (II PK 74/08). SN stwierdził w nim, że kryterium socjalne, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs, odnosi się jedynie do przyznawania ulgowych usług i świadczeń. Stąd regulamin zfśs może przewidywać wydatkowanie jego środków na inne cele mieszczące się w zakresie działalności socjalnej oraz ustalać inne zasady korzystania ze świadczeń funduszu.
Uzupełniając wniosek, przedsiębiorca złożył pismo wskazujące, że uczestnicy tej wycieczki osiągają z tego tytułu przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zdaniem przedsiębiorcy
Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wniosku wskazał, że zorganizował wycieczkę dla pracowników, którą w całości sfinansował ze środków zfśs. Z wycieczki mógł skorzystać każdy pracownik oraz współmałżonkowie zgodnie z regulaminem zfśs. Przedsiębiorca we wniosku wyraził pogląd, że uzyskany przez pracownika przychód w sytuacji sfinansowania kosztów wycieczki z zfśs nie będzie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Pracodawca ma rację
Odpowiedź dla pracodawcy była twierdząca. Jak sam wskazał, zasady tworzenia funduszu zostały uregulowane ustawą z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 592 ze zm.). W myśl art. 2 pkt 1 ustawy działalność socjalna to m.in. usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach, klubach dziecięcych oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe.
Przyznanie świadczeń oraz wysokość dopłat z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych uzależnione są od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z tego funduszu, co wynika z art. 8 ust. 1 ustawy. Stanowi on, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Jednak w powołanym wyroku z 23 października 2008 r. (II PK 74/08) Sąd Najwyższy stwierdził, że ten przepis nie odnosi się do całości działalności socjalnej w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej ustawy, a jedynie do ulgowych świadczeń i usług. Regulamin może więc przewidywać wydatkowanie środków funduszu na inne cele mieszczące się w zakresie działalności socjalnej oraz ustalać inne zasady korzystania z tych świadczeń, np. powszechnej dostępności na równych zasadach w kwestii imprez integracyjnych.
W tezach do powołanego wyroku SN wskazał, że działalność w postaci imprez masowych, jak pikniki, andrzejki, czy organizowanie wycieczek mieści się w pojęciu działalności socjalnej jako rodzaj działalności rekreacyjnej, względnie działalności w postaci różnych form krajowego wypoczynku. Kryterium socjalne, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs, odnosi się zaś jedynie do przyznawania ulgowych świadczeń i usług; nie dotyczy ono innych świadczeń i usług, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy.
