Od pięciu lat prowadzę działalność gospodarczą. Opłacam składki, w tym chorobową, od 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Lekarz wyznaczył mi termin porodu na połowę października. Chcę po urodzeniu córki zaprzestać prowadzenia działalności. Czy będę musiała opłacać składki? Przez jaki maksymalny okres mogę korzystać z urlopu i zasiłku? Kiedy muszę złożyć wniosek?
– pyta czytelniczka.
Z uwagi na to, że prowadząca działalność gospodarczą opłaca dobrowolną składkę na ubezpieczenie chorobowe, nabędzie prawo do zasiłku macierzyńskiego. Z tytułu jego pobierania będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Składki będą naliczane od kwoty tego zasiłku. Sfinansuje je budżet państwa za pośrednictwem ZUS.
Jeśli poród nastąpi w trakcie miesiąca, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za okres prowadzonej działalności trzeba będzie ustalić proporcjonalnie. Kwotę minimalnej podstawy wymiaru (tj. 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli w 2014 roku 2247,60 zł) należy podzielić przez liczbę dni danego miesiąca i pomnożyć przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom. Od tak ustalonej podstawy należy opłacić składki. W przypadku porodu w połowie października prowadząca działalność będzie musiała opłacić pełną składkę zdrowotną za ten miesiąc. Składka zdrowotna jest bowiem miesięczna i niepodzielna. Za kolejne miesiące pobierania zasiłku obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie opłacał ZUS.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą nie nabywają prawa do urlopu. Przysługuje on wyłącznie pracownikom. Przedsiębiorcy mają jednak prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego (20 tygodni w przypadku urodzenia dziecka), okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego (sześć tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka) oraz jako okres urlopu rodzicielskiego (26 tygodni).
Można wystąpić do ZUS z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za każdy z wymienionych okresów osobno. Składanie wniosków nie później niż przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego za kolejny okres spowoduje, że będzie on wypłacany w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru za okres odpowiadający okresowi podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego i 60 proc. podstawy za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego.
Jeśli jednak prowadząca działalność wie, że chce skorzystać z zasiłku macierzyńskiego za wszystkie wymienione wyżej okresy w pełnym wymiarze, to powinna złożyć do ZUS wniosek nie później niż w ciągu 14 dni po porodzie. Wówczas zasiłek macierzyński za wszystkie te okresy będzie wypłacany w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru.
podstawa prawna: art. 29 ust. 5, art. 31 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159)
podstawa prawna: art. 9 ust. 1 c, art. 16 ust. 8, art. 18 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 1442 ze zm.)