Tak stwierdził Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w decyzji nr 1045/2014 z 12 września 2014 r. (WPI/200000/43/?1045/2014).

W tej sprawie wnioskodawca zamierzał wprowadzić bony żywieniowe dla pracowników. Ich wartość dla jednej osoby nie miała przekraczać miesięcznie 190 zł. Chciał przy tym uniknąć procedur związanych z realizacją tych bonów – tj. pracochłonnego ich wydawania pracownikom, a jednocześnie umożliwić podwładnym zakup artykułów spożywczych w dowolnym sklepie i zakresie. Stąd pomysł, aby skorzystać z rozwoju techniki rozliczeń ?i zamiast bonów czy kuponów wprowadzić karty płatnicze zasilane równoważną kwotą.

Przedsiębiorca nabrał jednak wątpliwości, czy stosując to rozwiązanie, zachowa prawo do zwolnienia ze składek kwot, jakimi będzie zasilał karty przedpłacone. ?W jego opinii możliwe jest przyznawanie pracownikom bonów żywieniowych ?w formie elektronicznej, tzn. karty płatniczej. Kwota zasilająca konto tej karty do 190 zł miesięcznie nie powinna stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia pracowników, analogicznie do wartości bonów żywieniowych. Wnioskodawca interpretował przepisy w ten sposób, że obowiązek płacenia składek nie powstaje w sytuacji, gdy pracodawca zapewnia i finansuje podwładnym „posiłki" o wartości nie wyższej niż 190 złotych miesięcznie. Wskazał przy tym, że przepisy nie definiują słowa „posiłek", ale taką definicję można wywieść z innych ustaw i z potocznego znaczenia. Natomiast definicję samego posiłku zawiera Mały Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993, który określa posiłek jako „to, co posila, wzmacnia organizm żywy". Przedsiębiorca przytoczył też definicję posiłku według internetowego słownika sjp.pl, który wskazuje, że jest to „pożywienie jedzone dla zaspokojenia głodu, posilenia się". Wnioskodawca był zdania, że wskazane definicje posiłku predestynują go do grupy produktów, które mogą być wydawane zarówno w punktach gastronomicznych, jak i w sklepach czy w dużych supermarketach. Jego zdaniem intencją ustawodawcy było umożliwienie pracownikowi nie tylko swobodnego wyboru miejsca, w którym nabywa przetworzone posiłki, ale również rodzaju posiłku.

Organ rentowy nie podzielił stanowiska wnioskodawcy.

Komentarz eksperta

Marcin ?Wojewódka, radca prawny ?w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy ?sp. k.

Należy się zgodzić z literalną interpretacją przepisów dokonaną przez ZUS. Przepisy te ?nie są być może dostosowane do realiów dnia dzisiejszego, ale są obowiązującym prawem ?i każdy przedsiębiorca musi ich przestrzegać. Do tego są jednoznaczne.

Katalog przychodów, które są zwolnione ?ze składek na ubezpieczenia emerytalne ?i rentowe, zawiera § 2 ust. 1 pkt 1–32 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. ?w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.). W myśl jego § 2 ust. 1 pkt 11 ?z oskładkowania wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia ?bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nieprzekraczającej 190 zł miesięcznie. Za posiłki w rozumieniu powołanego wyżej przepisu uważa się także przekazane pracownikom bony żywieniowe, jeśli są one realizowane w placówce gastronomiczno-restauracyjnej, barze, punkcie gastronomicznym czy stołówce. Innymi słowy, ustawodawca jako jedną z przesłanek ulgi składkowej wskazuje udostępnianie gotowych posiłków pracownikom przez pracodawcę. ?To zaś oznacza, że wyłączenie nie ma zastosowania, gdy pracownicy sami przygotowują sobie posiłki. Ważne jest jednak, aby przekazane bony, talony czy kupony żywieniowe uprawniały do otrzymania jedynie posiłku w postaci gotowej, przetworzonej, nie zaś artykułów spożywczych służących do przygotowania takiego posiłku.

Udostępnianie przez pracodawcę następuje wyłącznie w punktach gastronomicznych, restauracjach, barach czy stołówkach. Oznacza to, że tytuł (forma) uprawniający do zakupu posiłku powinien uniemożliwiać dokonanie zakupu także innych produktów (pojedynczych artykułów spożywczych).

Należy więc uznać, że stanowisko ZUS jest prawidłowe. Jedynie tytuły o wartości nieprzekraczającej 190 złotych miesięcznie, pozwalające je wymienić wyłącznie na gotowe do spożycia dania w wymienionych placówkach gastronomicznych, nie stanowią podstawy wymiaru składek na podstawie przywołanego ?§ 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia.

W sytuacji opisanej we wniosku pracownicy mieli dysponować kartami płatniczymi zasilanymi co miesiąc do kwoty 190 zł na dokonanie zakupu posiłków w dowolnym miejscu i w dowolnym zakresie, według własnego uznania. Gdy zaś udostępnianie posiłków załodze odbywa się przez przyznanie elektronicznej karty płatniczej na realizację zakupu posiłku, w rzeczywistości mamy do czynienia z przekazaniem pracownikom określonej kwoty pieniężnej, którą można spożytkować nie tylko na posiłek, ale też inne produkty spożywcze, a nawet przemysłowe. To zaś oznacza, że nie są spełnione wymogi, aby istniało prawo do zwolnienia przekazywanych kwot z podstawy wymiaru składek.