Jak liczyć zasiłek dla zleceniobiorcy, który zachorował przed upływem pierwszego miesiąca ubezpieczenia chorobowego

Licząc zasiłek dla zleceniobiorcy, który zachorował przed upływem pierwszego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, ogromne znaczenie ma obecnie to, czy dla tej osoby ustalono najniższą podstawę wymiaru składek, a także, czy w okresie nieprzekraczającym 30 dni posiadała ona inny tytuł do ubezpieczenia chorobowego.

Uważa się, że zleceniobiorca zachorował przed upływem pierwszego miesiąca ubezpieczenia, jeśli jego niezdolność do pracy powstała:

- ?w pierwszym kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia albo

- ?w drugim kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia, jeżeli pierwszy miesiąc był niepełnym kalendarzowym miesiącem ubezpieczenia.

Ważne jest też znaczenie określenia „pełny miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia". Dla ubezpieczonych niebędących pracownikami jest to miesiąc, w którym ubezpieczenie rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca. Jako niepełny kalendarzowy miesiąc ubezpieczenia traktuje się zatem każdy ten, ?w którym przed datą objęcia ubezpieczeniem przypada sobota lub dzień ustawowo wolny od pracy.

Przykład

Zleceniobiorca przedłożył zwolnienie lekarskie na czas opieki nad chorym 3-letnim synem od ?4 sierpnia 2014 r. Ubezpieczeniem chorobowym został objęty od ?3 marca 2014 r. (1 marca przypadał na sobotę, 2 marca – na niedzielę). Przeciętny miesięczny przychód stanowiący podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego przysługującego ubezpieczonemu oblicza się dzieląc przychód za okres od kwietnia do lipca br. przez 4, tj. przez pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia.

Kwota gwarantowana...

Sposób ustalania podstawy zasiłku dla zleceniobiorcy, który zachorował przed upływem pierwszego miesiąca ubezpieczenia, a w ciągu 30 dni przed podjęciem tej pracy nie miał innego tytułu do opłacania składki chorobowej, zależy od tego, czy obowiązuje go najniższa podstawa wymiaru składek, czy nie.

Najniższa podstawa składek – w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2014 r. – 1680 zł) – obowiązuje zleceniobiorców pracujących na podstawie umowy, w której ich wynagrodzenie nie zostało określone, albo wskazano je inaczej niż kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej, akordowej czy prowizyjnie. Dla takiej osoby podstawą wymiaru zasiłku za czas choroby w pierwszym miesiącu ubezpieczenia jest najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu 13,71 proc. (art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej).

...albo ustalona stawka

Inaczej jest w przypadku zleceniobiorców, który przed podjęciem pracy nie mieli innego ubezpieczenia przez co najmniej 30 dni, a jednocześnie ?w umowie mają ustalony przychód kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej, akordowej lub prowizyjne. Osoby te nie obowiązuje najniższa podstawa składek. Składki ZUS opłaca się od faktycznie osiągniętego ?w danym miesiącu przychodu. Natomiast podstawą wymiaru zasiłku należnego w pierwszym miesiącu ubezpieczenia jest – zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 2 ?i pkt 4 ustawy zasiłkowej:

1) ?kwota przychodu określona w umowie przypadająca na pierwszy miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia chorobowego – gdy odpłatność za wykonywanie umowy określono kwotowo,

2) ?kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik składek zawarł takie same lub podobne umowy z miesiąca, ?w którym powstało prawo do zasiłku – gdy odpłatność za wykonywanie umowy określono w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie,

po odliczeniu równowartości 13,71 proc. tej kwoty.

Gdy płatnik nie zatrudnia innych ubezpieczonych, których przychód mógłby przyjąć jako podstawę zasiłku dla chorego zleceniobiorcy, podstawę wymiaru świadczenia stanowi faktyczna kwota przychodu, jaki osiągnął ubezpieczony.

Skutki na przyszłość

Gdy zleceniobiorca otrzyma zasiłek za czas niezdolności do pracy już na samym starcie pracy, i świadczenie to okaże się dość niskie, ta sytuacja może się za nim ciągnąć jeszcze długo. Każdy kolejny zasiłek, który powstanie po przerwie krótszej niż 3 pełne kalendarzowe miesiące, trzeba bowiem naliczyć od tej samej, pierwotnej podstawy wymiaru zasiłku.

Przykład

Pan Marek pracuje na podstawie umowy-zlecenia, w której odpłatność ustalono w stawce prowizyjnej. Umowę tę podjął od 9 czerwca ?2014 r., po trzech miesiącach od utraty poprzedniego zatrudnienia. Od 9 czerwca br. zleceniobiorca przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Przebywał na zwolnieniu lekarskim od 23 do 30 czerwca 2014 r. ?w związku z opieką nad chorą 2-letnią córką. U zleceniodawcy ?nie ma innych ubezpieczonych zatrudnionych na podstawie takich samych lub podobnych umów-zlecenia. Pan Marek od 9 do ?22 czerwca 2014 r. osiągnął przychód w kwocie 600 zł. W tej sytuacji:

- ?prawo do zasiłku powstało ?w pierwszym kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia,

- ?w ciągu 30 dni przed podjęciem zlecenia pan Marek nie miał ?innego tytułu do ubezpieczenia chorobowego,

- ?u płatnika składek nie ma innych ubezpieczonych, których przychód powinien zostać przyjęty do ustalenia wysokości zasiłku.

W tym przypadku podstawę zasiłku opiekuńczego ustalono więc odliczając 13,71 proc. od przychodu osiągniętego przez zleceniobiorcę ?za niepełny miesiąc pracy:

600 zł – 82,26 zł = 517,74 zł.

Od 7 do 20 lipca 2014 r. pan Marek korzystał z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego. Podstawy świadczenia nie ustala się na nowo, bo między okresami pobierania zasiłków przerwa ?była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe. Stanowi ją więc przychód – dość niski – przyjęty do ustalenia uprawnień zasiłku opiekuńczego.