Kobieta prowadząca własny biznes po urodzeniu dziecka ma prawo do rocznego zasiłku macierzyńskiego (ale nie do urlopu – bo on przysługuje tylko pracownikom). W tym czasie może być nadal aktywna zawodowo i prowadzić działalność.
Po upływie tego roku matka może zdecydować się na niepracowniczy urlop wychowawczy. To przerwa w prowadzeniu biznesu – maksymalnie trzyletnia – w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. Budżet państwa finansuje wtedy za rodzica składkę emerytalną i rentową. Decyzja o skorzystaniu z tego prawa wiąże się jednak z koniecznością zawieszenia biznesu.
Pracownica, która urodzi drugie dziecko, przebywając na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym udzielonym na młodszego potomka, ma prawo do kolejnego zasiłku macierzyńskiego. Tak jednak nie jest u przedsiębiorczych mam. Decydując się na kolejną ciążę, muszą wybrać na to odpowiedni czas, kierując się przewidywaną datą porodu. Bizneswoman, która urodzi dziecko na niepracowniczym urlopie wychowawczym, nie uzyska na nie prawa do zasiłku macierzyńskiego.
Wariant 1. Urodzenie podczas macierzyńskiego
Pobieranie zasiłku macierzyńskiego to obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń społecznych. Kobieta – przedsiębiorca po narodzinach dziecka ma prawo pobierać to świadczenie przez okres odpowiadający pracowniczemu urlopowi macierzyńskiemu (podstawowemu – 20 tyg. i dodatkowemu – 6 tyg., a bezpośrednio po nich rodzicielskiemu – 26 tyg.). ZUS będzie jej wypłacał zasiłek przez 52 tygodnie, jeśli w ciągu 14 dni po porodzie złoży stosowne dokumenty.
Jeśli bizneswoman ponownie zajdzie w ciążę w okresie pobierania tego świadczenia i urodzi kolejne dziecko będąc jeszcze na macierzyńskim, zyska prawo do rocznego zasiłku na kolejnego malucha. Warunkiem jest dopełnienie wszystkich formalności w ZUS. Oczywiście w czasie dublującego się okresu zasiłkowego może pobierać tylko jedno świadczenie. Jednak czas ten automatycznie wydłuży się do roku, licząc od dnia urodzenia młodszego dziecka.
W okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego bizneswoman może zajmować się firmowymi sprawami, bez obawy o utratę państwowego ubezpieczenia ani zasiłku. To niewątpliwie zaleta tego uprawnienia. Jednak w razie ewentualnej choroby w czasie pobierania tego świadczenia nie otrzyma zasiłku chorobowego.
Wady
- brak prawa do zasiłku chorobowego
- konieczność opłacania składki zdrowotnej z biznesu, jeśli jest kontynuowany w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego
Zalety
- prawo do „przedłużenia" zasiłku macierzyńskiego
- możliwość aktywnego prowadzenia firmy bez ryzyka utraty świadczenia
- budżet finansuje składki emerytalno-rentowe z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, mimo prowadzenia firmy
- prawo do opieki lekarskiej z NFZ
Wariant 2. Poród na pseudowychowawczym
Wychowawcza przerwa w działalności może trwać maksymalnie 36 miesięcy. Ceną jest zawieszenie firmowej działalności. Pod względem ubezpieczeniowym tzw. wychowawczy z biznesu różni się jednak od klasycznego wychowawczego, który przysługuje pracownikom.
Rodzic – przedsiębiorca, który chce zająć się dzieckiem, musi złożyć w ZUS oświadczenie w tej sprawie. Dołącza do niego skrócony odpis aktu urodzenia potomka oraz ewentualnie orzeczenie o jego niepełnosprawności. Jeśli biznes przed zawieszeniem działał co najmniej pół roku, budżet państwa będzie opłacał za rodzica składkę emerytalną, rentową i zdrowotną. Gdy firma działała krócej, budżet sfinansuje za rodzica wyłącznie składkę na ubezpieczenie emerytalne.
Podczas wychowawczej pauzy w prowadzeniu biznesu przedsiębiorca nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. A to oznacza brak możliwości uzyskania w tym czasie prawa do zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego. Nie ma tu też analogii dotyczącej pracownic, które rodzą kolejne dziecko podczas urlopu wychowawczego, nabywając z tego tytułu zasiłek macierzyński.
Jak może temu zaradzić przedsiębiorcza mama? Powinna wznowić biznes przed porodem i ponownie zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego. Wtedy dostanie zasiłek macierzyński i to bez 90-dniowego okresu wyczekiwania na świadczenie. Prawo to nie zależy bowiem od okresu wyczekiwania (liczby dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu). Taki okres po odwieszeniu działalności musi jednak upłynąć, jeśli kobieta miałaby nabyć prawo do zasiłku chorobowego.
Wady
- brak prawa do zasiłku macierzyńskiego; nie ma analogii do urodzenia dziecka w czasie pracowniczego urlopu wychowawczego
- brak prawa do zasiłku chorobowego
Zalety
- możliwość przedłużenia zawieszenia działalności na kolejne trzy lata z tytułu opieki nad drugim dzieckiem (czyli w sumie na sześć lat), bez prawa do bezpłatnej opieki zdrowotnej, ale z opłaconą składką emerytalną
