Z tytułu prowadzenia biznesu płacę składki społeczne i zdrowotną od najniższych podstaw. Chorowałem przez 12 dni września. Wiem, że dostanę zasiłek. Czy za wrzesień mogę zapłacić niższe składki?

Tak, ale wyłącznie na ubezpieczenia społeczne. Składka zdrowotna jest miesięczna i niepodzielna, w związku z czym na jej wysokość nie wpływa absencja chorobowa w danym miesiącu.

Jeśli przedsiębiorca reguluje opłaty na swoje ubezpieczenia od najniższych podstaw, to za wrzesień br. musi je naliczyć od stawek:

Od sierpnia br. ZUS wypłaca mi zasiłek macierzyński. Za ten miesiąc opłaciłam z działalności niższe składki społeczne i całą zdrowotną. Czy dobrze rozumiem, że począwszy od września, kiedy to zasiłek będę pobierać za pełne miesiące, nie muszę opłacać żadnych składek?

Nie. Jeśli działalność nadal będzie prowadzona w czasie wypłaty zasiłku macierzyńskiego, to składka zdrowotna będzie należna – w pełnej wysokości – za każdy miesiąc. Nie ma znaczenia, czy zasiłek przysługuje za część, czy za wszystkie dni miesiąca.

Na konieczność opłacania składki zdrowotnej nie ma też wpływu fakt, że przedsiębiorca pobierający z ZUS zasiłek macierzyński objęty jest z tego tytułu ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, na które składki rozlicza za niego ZUS.

Z obowiązku opłacania składki zdrowotnej można się zwolnić wyłącznie zawieszając działalność. Może sobie na to pozwolić tylko przedsiębiorca niezatrudniający pracowników. Trzeba jednak uważać, żeby z datą zawieszenia biznesu nie wyprzedzić dnia porodu. Dziecko musi się bowiem urodzić w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego, choćby to był ostatni dzień tego ubezpieczenia.

Poza działalnością, pracuję jeszcze na pół etatu. Otrzymuję wynagrodzenie wyższe od minimalnego, więc z biznesu płacę jedynie składkę zdrowotną. W październiku br. urodzę dziecko. Czy po porodzie będę zwolniona ze składki zdrowotnej płaconej z biznesu?

Nie.

Składka zdrowotna będzie obowiązkowa przez cały okres pobierania zasiłku w pełnej wysokości (oczywiście pod warunkiem, że w tym czasie działalność nadal będzie prowadzona).

Przedsiębiorca, który pracuje na etacie i otrzymuje pensję wyższą od minimalnej, objęty jest ubezpieczeniami społecznymi tylko z umowy o pracę. Biznes jest w tym przypadku tytułem tylko do obowiązkowego opłacania składki zdrowotnej. Do emerytalno-rentowych przedsiębiorca może się zgłosić dobrowolnie, ale nie ma wtedy prawa przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. A to oznacza, że taki przedsiębiorca może uzyskać prawo do zasiłku, np. macierzyńskiego, tylko z etatu. W tej sytuacji musi za czas pobierania zasiłku musi opłacać składkę zdrowotną z biznesu w pełnej wysokości.

We wrześniu miałam zwolnienie lekarskie związane z zagrożoną ciążą. Ponieważ dopiero zaczęłam prowadzić działalność i nie miałam jeszcze 90 dni ubezpieczenia chorobowego, nie mam prawa do zasiłku. Czy za wrzesień mogę opłacić niższe składki?

Nie. Podstawą do zmniejszenia podstawy wymiaru składek (z pominięciem zdrowotnej) jest uzyskane prawo do zasiłku. Przedsiębiorca, któremu za czas zwolnienia lekarskiego nie przysługuje świadczenie, musi opłacić składki społeczne naliczone od pełnej podstawy.

W przypadku zaś składki zdrowotnej nie ma znaczenia, czy przedsiębiorca przebywał na zwolnieniu i czy uzyskał prawo do zasiłku. Za każdy miesiąc prowadzenia biznesu należy się ona w pełnej wysokości.