Przerwa w kontraktach

- Czy w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnić wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia zawartej z własnym pracownikiem? Z którego zlecenia przyjąć przychód, jeśli między umowami były przerwy?

Pensję wypłaconą pracownikowi z tytułu pracy na umowę zlecenia trzeba wliczyć do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków – jednak tylko tych należnych za okres, kiedy ten kontrakt jest wykonywany. Jak bowiem wynika z art. 41 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm., dalej ustawa zasiłkowa), wynagrodzenie takie traktowane jest według zasad dotyczących składników wynagrodzenia przysługujących do określonego terminu.

Z art. 8 ust. 1 i 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) wynika, że do celów ubezpieczeń społecznych pracownikiem jest także osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia lub innej o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a także umowy o dzieło – jeśli podpisała ją z własnym pracodawcą lub na jej podstawie świadczy na jego rzecz pracę. W takiej sytuacji podstawą wymiaru składek, w tym chorobowej, jest suma przychodów uzyskanych z obu źródeł.

Licząc wysokość zasiłku w jego podstawie, trzeba uwzględnić wynagrodzenie z umów zlecenia, między którymi nie było przerwy lub pauza ta przypadła na dni ustawowo wolne od pracy. Ale przychody te zwiększą zasiłek należny do końca okresu trwania ostatniego z tych cywilnych kontraktów. Ta sama zasada obowiązuje, gdy umowy zlecenia zostały zawarte na nakładające się okresy.

Przykład

Pracodawca zawarł z 35-letnim pracownikiem dodatkowe umowy-zlecenia na okresy: od 1 stycznia do 30 kwietnia 2012 r., od 1 sierpnia do 31 października 2012 r. i od 22 października 2012 r. do 30 kwietnia br.

Zatrudniony przyniósł zwolnienie lekarskie wydane od 13 marca do 3 kwietnia br. W podstawie wymiaru należnego mu wynagrodzenia chorobowego trzeba uwzględnić:

- przychód z umowy o pracę za okres od marca 2012 r. do lutego 2013 r. oraz

- zarobki z tytułu dwóch ostatnich zleceń (od 1 sierpnia do 31 października 2012 r. oraz od 22 października 2012 r. do 30 kwietnia br.).

Pierwszą umowę zlecenie trzeba pominąć, ponieważ została rozwiązana przed uzyskaniem prawa do świadczenia.

Podpis w trakcie miesiąca

- Czy do podstawy wymiaru zasiłku wliczyć stawkę ze zlecenia, jeśli zostało podpisane w trakcie miesiąca – np. 17 stycznia br., a zatrudnienie trwa od połowy zeszłego rok

u?

Nie ma wymogu, aby dodatkowe zlecenie pracownik musiał zawrzeć równocześnie z umową o pracę, żeby przychód z niego można było wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku. Można je uwzględnić także wtedy, gdy umowa została podpisana później i to nawet w trakcie miesiąca. Ważne jest tylko, żeby trwała w okresie niezdolności do pracy, za którą przysługuje zasiłek.

Przychód z umowy zlecenia należy przy tym traktować tak jak składnik wynagrodzenia, który przysługuje do określonego terminu. A takich składników nie można uwzględniać, ustalając podstawę wymiaru zasiłku należnego za okres przypadający po terminie, do którego przysługiwał.

Ponadto przyjmuje się go w rachunkach w stawce faktycznie wypłaconej, bez jego uzupełniania – nawet jeżeli powodem zmniejszenia zarobku była usprawiedliwiona nieobecność lub zawarcie umowy-zlecenie w trakcie miesiąca. Nie ma też znaczenia, czy kontrakt był wykonywany przez mniej czy też więcej niż połowę miesiąca. częściowe dopełnienie

W tej sytuacji wynagrodzenia ze zlecenia nie należy uzupełniać. Trzeba je wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej, nawet jeżeli pracownik otrzymał niższą pensję z powodu nieobecności w pracy.

Przykład

Pracownik zatrudniony od 1 października 2010 r. przedłożył zwolnienie lekarskie od 1 do 28 marca br., kiedy to musiał opiekować się chorym 3-letnim synem. Osoba ta otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości w kwocie 2960 zł.

Poprzednio pracownik pobierał zasiłek opiekuńczy w listopadzie 2012 r. Z tego powodu z 21 dni roboczych nie przepracował pięciu. Od listopada 2012 r. pracownik ten jednocześnie wykonuje zlecenie na podstawie umowy zawartej do 30 czerwca 2013 r.

Licząc wysokość zasiłku opiekuńczego za dni opieki w marcu br., pracodawca musi przyjąć przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi od marca 2012 r. do lutego br. oraz przychód z umowy zlecenia od listopada 2012 r. do lutego br.

Wynagrodzenie ze zlecenia po potrąceniu składek (13,71 proc.) wyniosło za listopad 2012 r. 680 zł, a od grudnia 2012 r. do lutego br. po 1060 zł. Ponieważ za listopad ub.r. pracownik otrzymał niższą pensję, trzeba ją uzupełnić. Wynagrodzenie z umowy o pracę to stała stawka. Uzupełnienie takiej pensji polega na przyjęciu kwoty z umowy o pracę po pomniejszeniu o składki (13,71 proc.).

Zarobków ze zlecenia nie należy uzupełniać. Zasiłek opiekuńczy należy obliczyć od podstawy wynoszącej 2875,85 zł, co wynika z wyliczenia:

2960 zł – (2960 zł x 13,71 proc.) = 2554,18 zł

(2554,18 zł x 8 m-cy) + (2554,18 zł + 680 zł) + [(2554,18 zł + 1060 zł) x 3 m-ce] = 34510,16 zł

34510,16 : 12 = 2875,85 zł

Podstawa bez zmian

- Jak uzupełnić pensję za miesiąc, kiedy pracownik równocześnie pracował na zlecenie i nie osiągnął pełnego wynagrodzenia?

- Musimy pracownikowi naliczyć wynagrodzenie chorobowe od tej samej podstawy wymiaru co wcześniejszy zasiłek, bo przerwa w niezdolności do pracy trwała tylko dwa miesiące. Czy w sytuacji, gdy w czasie tej pauzy podpisaliśmy z pracownikiem dodatkową umowę-zlecenie, przychód z niej trzeba uwzględnić przy obliczaniu nowego świadczenia?

Podstawy wymiaru zasiłku nie należy ustalać na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków – zarówno tego samego, jak i innego rodzaju – nie było przerwy albo była ona krótsza niż trzy miesiące kalendarzowe. Przepis ten ma zastosowanie także do obliczania podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, o którym mowa w art. 92 k.p., a które ustala się na zasadach obowiązujących przy obliczaniu zasiłków.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownikowi zmieni się wymiar czasu pracy. Niezależnie od tego, jak długo trwała przerwa między zasiłkami, wysokość świadczenia należnego po pauzie ustala się na nowo, biorąc pod uwagę pensję ustaloną dla nowego etatu.

Jeśli pracownik wciąż jest zatrudniony w tym samym wymiarze czasu pracy, to w razie przerwy w chorobie trwającej mniej niż trzy miesiące kalendarzowe, nie ma podstaw do naliczenia na nowo podstawy wymiaru przysługującego mu zasiłku. Nie zmienia tego fakt podpisania w tym czasie dodatkowej umowy-zlecenie.

Przykład

Pracownica otrzymała zasiłek opiekuńczy za sześć dni listopada 2012 r. Podstawę jego wymiaru ustalono z pensji za okres od listopada 2011 r. do października 2012 r. Od 25 lutego br. kobieta ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez 140 dni. Przed jego uzyskaniem podpisała z własnym pracodawcą umowę-zlecenie na okres od 3 grudnia 2012 r. do 30 kwietnia 2013 r. W podstawie wymiaru zasiłku macierzyńskiego nie można uwzględnić przychodu ze zlecenia. Umowę cywilną zawarto od grudnia 2012 r., a zgodnie z art. 43 ustawy zasiłkowej podstawy wymiaru zasiłku nie oblicza się na nowo, gdy przerwa w pobieraniu świadczeń była krótsza niż trzy miesiące kalendarzowe.

—Radosław Kaczmarek