Zakład pracy może podpisać z pracownikiem umowę, w której zakazuje podwładnemu prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy w określonym zakresie albo świadczenia pracy na rzecz innego przedsiębiorcy prowadzącego taką działalność. Umowa z osobą mającą dostęp do szczególnie ważnych informacji może dotyczyć także zakazu konkurencji po ustaniu zatrudnienia.
W takim przypadku w jej treści należy określić zarówno okres obowiązywania zakazu, jak i wysokość odszkodowania, jakie będzie przysługiwało pracownikowi za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy (art. 101
1
§ 1 i art. 101
2
§ 1
).
Z przepisów k.p. wynika więc, że pracownikowi gwarantuje się – po zakończeniu umowy – wypłatę odszkodowania z tytułu nie podejmowania przez pewien okres działalności konkurencyjnej wobec byłego pracodawcy.
1/4 pensji
Nie może być ono niższe od 25 proc. wynagrodzenia, jakie zatrudniony otrzymał przed rozwiązaniem umowy za okres odpowiadający długości zakazu. Pracodawca może je wypłacić jednorazowo lub w ratach (art. 101
2
§ 3 k.p.).
Przykład
Zgodnie z umową o zakazie konkurencji zawartej z pracownikiem, jeśli zostanie z nim rozwiązany stosunek pracy, przedsiębiorstwo będzie mu wypłacać przez rok odszkodowanie za lojalność. Prawo do niego będzie przysługiwało dopiero po ustaniu zatrudnienia. Nie jest to świadczenie należne za okres wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę i wypłacane po jej ustaniu.
Odszkodowanie to rozporządzenie składkowe wymienia jako jeden z przychodów zwolnionych ze składek. W związku z powyższym przychód, jaki ta osoba będzie otrzymywać na podstawie tej umowy, będzie zwolniony z oskładowania.
Ulga ta nie dotyczy natomiast odszkodowania (wynagrodzenia) przyznanego za powstrzymywanie się od działań konkurencyjnych w okresie zatrudnienia i wypłacanego w czasie trwania stosunku pracy. Pracodawcy rzadko jednak przyznają tego rodzaju świadczenie, bo takiego obowiązku nie nakłada na nich kodeks pracy.
Zwolnienie ze składek należności za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej wobec firmy nie dotyczy natomiast zleceniobiorców. Osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych nie mogą bowiem być stroną umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 101
2
k.p.