Zasiłek z tytułu pracy na etacie nie zwalnia ze składki

- Jestem zatrudniona na umowę o pracę. Jednocześnie jestem wspólnikiem spółki cywilnej, z której opłacam tylko składkę zdrowotną. Obecnie jestem w ciąży. Czy będąc na zwolnieniu lekarskim, a później na zasiłku macierzyńskim z tytułu umowy o pracę będę musiała nadal opłacać składkę zdrowotną z działalności jako wspólnik spółki cywilnej? Czy dalej mogę prowadzić działalność będąc na chorobowym, a następnie na macierzyńskim?

– pyta czytelniczka.

Niezdolność do pracy wskutek choroby wspólnika spółki cywilnej, czy też pobieranie przez niego zasiłku macierzyńskiego z tytułu stosunku pracy, nie zwalnia takiej osoby z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.

Prowadzenie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy jakiejkolwiek pracy zarobkowej pozbawia prawa do zasiłku chorobowego. Takiego skutku nie pociąga za sobą wykonywanie pracy zarobkowej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Stała i niepodzielna

Zgodnie z art. 79 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm., dalej ustawa zdrowotna), składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna.

Jednocześnie ustalając podstawę jej wymiaru dla przedsiębiorcy (np. wspólnika spółki cywilnej) nie stosuje się art. 18 ust. 10 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.; dalej ustawa o sus). A to właśnie ten przepis pozwala proporcjonalnie zmniejszyć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku niezdolności do pracy przedsiębiorcy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu spełnia on warunki do przyznania zasiłku.

Z uwagi na powyższe ministerstwo zdrowia, a za nim ZUS, przyjmują, że niezdolność do pracy wskutek choroby przedsiębiorcy nie zwalania go z obowiązku opłacenia składki zdrowotnej w pełnej wysokości także wówczas, gdy przedsiębiorca jest niezdolny do pracy wskutek choroby.

Także pobieranie zasiłku macierzyńskiego z tytułu stosunku pracy nie wyłącza wobec ubezpieczonej obowiązku opłacania składki zdrowotnej z tytułu równolegle wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jakkolwiek bowiem w takim przypadku – zgodnie z art. 9 ust. 1c ustawy o sus – pozarolnicza działalność gospodarcza stanowi tylko tytuł do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, to jednocześnie na mocy art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy zdrowotnej ta działalność jest tytułem do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Aktywność na L-4

Wykonywanie przez ubezpieczonego jakiejkolwiek pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pozbawia go prawa do zasiłku chorobowego. Wynika to z art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.; dalej ustawa zasiłkowa).

Zgodnie z tym przepisem ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z jego celem traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres L-4.

Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie sądowym poglądem za pracę zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej uważa się pracę w potocznym tego słowa znaczeniu, w tym także wykonywanie różnych czynności na podstawie różnych stosunków prawnych o charakterze cywilnoprawnym, a także prowadzenie własnej działalności gospodarczej, samozatrudnienie (wyrok SN z 5 kwietnia 2005 r., I UK 370/04).

Jedynie praca zarobkowa o charakterze incydentalnym i wymuszona okolicznościami nie pozbawia ubezpieczonego prawa do świadczenia, nawet jeżeli była wykonywana w okresie orzeczonej niezdolności do pracy (wyrok SN z 9 października 2006 r., II UK 44/06).

Ponadto za pracę zarobkową nie uważa się czynności formalnoprawnych podejmowanych w okresie niezdolności do pracy przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą w związku z posiadanym przez nią statusem pracodawcy (wyrok SN z 6 maja 2009 r., II UK 359/08).

Z art. 31 ust. 2 ustawy zasiłkowej wynika, że przepisu art. 17 ust. 1 tej ustawy nie stosuje się do zasiłku macierzyńskiego. Oznacza to, że ubezpieczona nie straci prawa do świadczenia, jeśli w czasie jego pobierania będzie wykonywała pracę zarobkową.