U takiej osoby istotny jest moment objęcia ubezpieczeniem chorobowym, a nie moment zawarcia umowy. Prawo do zasiłku chorobowego zleceniobiorca nabywa dopiero po tzw. okresie wyczekiwania, czyli 90 dniach ubezpieczenia chorobowego. Podstawę jego wymiaru ustala się, uwzględniając kwoty stanowiące podstawę wymiaru składki chorobowej, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie.
- Zatrudniamy na umowę-zlecenie od dwóch lat. Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorca przystąpił od startu umowy. Przedstawił zwolnienie lekarskie od 16 lipca do 3 sierpnia br. W okresie przyjmowanym do podstawy wymiaru zasiłku pobierał chorobowe od 5 listopada do 4 grudnia 2011 r., osiągnął wynagrodzenie od lipca do września 2011 r. po 1970 zł, październik – 2020 zł, listopad – 280 zł, grudzień – 1730 zł, styczeń i luty br. po 2030 zł, od marca do czerwca po 2110 zł. Czy ustalając podstawę wymiaru zasiłku chorobowego zleceniobiorcy, uzupełnia się wynagrodzenia za miesiące nie w pełni przepracowane?
– pyta czytelnik.
Okres wyczekiwania
Zleceniobiorca objęty obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym na swój wniosek podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Tak stanowi art. 11 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).
Gdy zleceniobiorca przystąpi na swój wniosek do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, przysługuje mu zasiłek chorobowy. Ale nie od razu. Prawo do niego nabywa dopiero po tzw. okresie wyczekiwania, czyli 90 dniach ubezpieczenia. Do okresu ubezpieczenia wlicza się poprzednie okresy, w których zleceniobiorca był objęty obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, jeśli przerwa w nim nie była dłuższa niż 30 dni.
Osoby wykonujące pracę na podstawie zlecenia mogą, ale nie muszą, być objęte ubezpieczeniem chorobowym. Jednak prawo do tego mają jedynie ci, którzy obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym ze zlecenia. Do ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorca może się zgłosić w dowolnym, wybranym przez siebie terminie.
I zostanie nim objęty od dnia, który wskaże we wniosku, ale nie wcześniej niż od złożenia wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem. Przy czym, jeżeli zleceniodawca dokona zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w ciągu siedmiu dni od daty rozpoczęcia wykonywania zlecenia, zostanie nim objęty od dnia wskazanego w tym zgłoszeniu.
Jaki przychód
Jeżeli w okresie przyjmowanym do ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego ubezpieczony niebędący pracownikiem (np. zleceniobiorca, osoba prowadząca działalność gospodarczą) nie osiągnął pełnego przychodu, a powodem tego była usprawiedliwiona nieobecność w pracy, np. choroba, świadczenie rehabilitacyjne, macierzyński, opieka nad członkiem rodziny albo odbywanie ćwiczeń wojskowych, wówczas ustalając podstawę zasiłku, należy:
- wyłączyć przychód za miesiące, w których ubezpieczony przepracował mniej niż połowę miesiąca,
- przyjąć przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę przez co najmniej połowę miesiąca faktycznie osiągnięty przez ubezpieczonego (bez uzupełnienia).
Jeżeli w okresie przyjmowanym do ustalenia podstawy wymiaru ubezpieczony w każdym miesiącu z przyczyn usprawiedliwionych wykonywał pracę przez mniej niż połowę miesiąca i w związku z tym jego przychód w każdym miesiącu zmniejszył się, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie za wszystkie miesiące, bez jego uzupełniania.
Zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu chorobowemu od dwóch lat, dlatego spełnia wymóg okresu wyczekiwania. Do podstawy wymiaru przysługującego mu zasiłku chorobowego przyjmujemy przeciętny miesięczny przychód za 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Będzie to więc okres od lipca 2011 r. do czerwca br. W tym czasie zleceniobiorca pobierał zasiłek chorobowy od 5 listopada do 4 grudnia 2011 r.
W podstawie wymiaru zasiłku nie należy uwzględnić przychodu za listopad 2011 r., czyli za miesiąc, w którym był niezdolny do pracy z powodu choroby, i w listopadzie wykonywał pracę przez mniej niż połowę miesiąca. Przychód za grudzień 2011 r., w którym zleceniobiorca pracował przez więcej niż połowę miesiąca, mimo że chorował, należy przyjąć w wysokości faktycznej, bez uzupełniania.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi suma kwot przychodu pomniejszona o 13,71 proc. od lipca do października 2011 r. oraz od grudnia 2011 r. do czerwca br., podzielona przez 11 miesięcy.
(1970 zł – 270,09 zł) x 3 m-ce = 5099,73 zł
(2020 zł – 276,94 zł) x 1 m-c = 1743,06 zł
(1730 zł – 237,18 zł) x 1 m-c = 1492,82 zł
(2030 zł – 278,31 zł) x 2 m-ce = 3503,38 zł
(2110 zł – 289,28 zł) x 4 m-ce = 7282,88 zł
(5099,73 zł + 1743,06 zł + 1492,82 zł + 3503,38 zł + 7282,88 zł): 11 m-cy = 1738,35 zł
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego to kwota 1738,35 zł.
Jaka podstawa wymiaru
Ustalanie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego reguluje art. 48 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).
Zgodnie z ogólną zasadą podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem (zleceniobiorcy, osoby prowadzącej pozarolniczą działalność) stanowi przeciętny miesięczny przychód z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Jeżeli natomiast choroba powstała przed upływem 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętny miesięczny przychód z faktycznego okresu ubezpieczenia, za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia.
Przychodem, który uwzględnia się w podstawie zasiłku, jest kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia chorobowe, tj. 13,71 proc. tej kwoty.
