Od 1 lutego 2012 r. obowiązuje stopa procentowa składki na ubezpieczenia rentowe w wysokości 8 proc. podstawy wymiaru. Oznacza to podwyżkę o 2 proc. w porównaniu z tą płaconą od 1 stycznia 2008 r., ale obciąży ona wyłącznie płatników składek. Koszty po stronie ubezpieczonych zostają te same. Przy czym zasada współfinansowania składek rentowych do ZUS dotyczy:

• pracowników,

• osób wykonujących pracę nakładczą,

• członków spółdzielni,

• zleceniobiorców,

• posłów i senatorów,

• stypendystów sportowych,

• pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

• osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

• osób współpracujących ze zleceniobiorcami,

• funkcjonariuszy Służby Celnej,

• osób odbywających służbę zastępczą,

• osób pobierających świadczenie szkoleniowe po ustaniu zatrudnienia.

Za wszystkie te osoby składki rentowe do ZUS przekazuje i część z nich finansuje płatnik. Począwszy od lutego br. będzie on musiał regulować tę daninę w wysokości 6,5 proc. podstawy wymiaru, a ubezpieczony nadal opłaci ją w wysokości 1,5 proc. (ustawa z 21 grudnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; DzU z 2011 r. nr 291, poz. 1706).

Finansowanie bez zmian

Nie zmienią się natomiast zasady finansowania składki na ubezpieczenia rentowe w przypadku pozostałych ubezpieczonych. W zależności od tytułu ubezpieczenia musi ją jednak opłacać np. w całości osoba ubezpieczona, płatnik składek lub budżet państwa.

Przykład

Pani Małgorzata pracuje u swojego męża jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej. Ponieważ od 1 lutego 2012 r. nie zmienią się zasady finansowania składki na ubezpieczenia rentowe za takie osoby, nadal daninę tę opłacać będzie płatnik – tj. mąż pani Małgorzaty – ale już w wysokości 8 proc. podstawy wymiaru (tj. od kwoty zadeklarowanej, nie niższej jednak niż 60 proc. przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia).

Przykład

W zakładzie pracy cztery osoby przebywają na urlopie macierzyńskim. Stopa procentowa składki rentowej dla wszystkich ubezpieczonych, w tym dla osób pobierających zasiłek macierzyński, od 1 lutego 2012 r. wynosi 8 proc.

Nie zmienią się natomiast zasady finansowania danin – nadal opłaca je budżet państwa za pośrednictwem ZUS. Ale firma wypłacająca te zasiłki musi pamiętać o zmianie stopy procentowej składki rentowej, bo to ona rozlicza daniny na ZUS w raporcie RCA.

Stopa procentowa składki w nowej wysokości powinna być stosowana począwszy od składek należnych za luty 2012 r., tj. od podstaw wymiaru wykazanych w dokumentach rozliczeniowych składanych za ten miesiąc.

Ważna data wypłaty

Dla pracowników podstawą wymiaru składek na ZUS jest przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, jaki osiągają z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Są to otrzymane pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z uwagi na to, że podstawą wymiaru jest przychód, w sporządzanym za ubezpieczonego imiennym raporcie RCA i w zbiorczej deklaracji DRA trzeba wykazać wszystkie wypłaty (podlegające składkom), dokonane lub postawione do dyspozycji ubezpieczonego od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego dotyczą te dokumenty rozliczeniowe (§ 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany ZUS; DzU nr 78, poz. 465 ze zm.).

Przykład

Wynagrodzenia w zakładzie pracy wypłacane są z dołu, do 10. dnia następnego miesiąca. Pensję za styczeń 2012 r. pracownicy otrzymają 8 lutego 2012 r. W tym wypadku już od wynagrodzeń za styczeń 2012 r. trzeba odprowadzić wyższą składkę rentową, bo zostaną wypłacone w lutym 2012 r.

Jej część w wysokości 1,5 proc. podstawy sfinansują ubezpieczeni – pracownicy, a resztę w wysokości 6,5 proc. – pracodawca. Wypłaty te trzeba wykazać w dokumentach rozliczeniowych składanych za luty 2012 r.

Natomiast jeszcze w lutym br. składamy dokumenty rozliczeniowe (raport i deklarację) za styczeń br., wykazując w nich składkę rentową w niższej wysokości (łącznie 6 proc.). Dotyczy to wszystkich wypłat dokonanych do 31 stycznia 2012 r.

Przykład

Spółka wypłaciła 27 stycznia 2012 r. nagrody za IV kwartał 2011 r. Stopa procentowa składki na ubezpieczenia rentowe dla wszystkich ubezpieczonych do 31 stycznia 2012 r. wynosi 6 proc. W takiej wysokości zostanie naliczona ta składka od nagród.

Zainstaluj patch

Aby prawidłowo sporządzić dokumenty rozliczeniowe począwszy od tych składanych za luty 2012 r., trzeba zainstalować patch (pakiet aktualizacyjny) do programu Płatnik. Użycie dotychczasowej wersji programu spowoduje błędy w rozliczaniu składki na ubezpieczenia rentowe, nawet w przypadku wprowadzenia w parametrach zmiany stopy procentowej składki.

Tylko zaktualizowany Płatnik zapewni prawidłowe rozliczenie składek na ubezpieczenia rentowe. Istotna jest bowiem nie tylko stopa procentowa w wysokości 8 proc. podstawy wymiaru, ale i nowy podział między płatnika i ubezpieczonego.

Aktualizacja będzie do pobrania ze strony ZUS w połowie lutego.