Uprawnienia osoby do zasiłków z tytułu działalności gospodarczej ZUS rozpatruje biorąc pod uwagę dobrowolny charakter jej ubezpieczenia chorobowego. Jest to dlatego istotne, bo osoby te muszą dłużej czekać na prawo do świadczeń, których wypłata zależy od posiadania tzw. okresu wyczekiwania.
• Prowadzę działalność gospodarczą od kilku lat. Do ubezpieczenia chorobowego po trzymiesięcznej przerwie ponownie zgłosiłam się od 1 czerwca 2011. Od 11 czerwca do 28 października 2011 pobierałam zasiłek macierzyński. Jestem na zwolnieniu lekarskim od 23 listopada br. Czy to prawda, że nie dostanę zasiłku chorobowego, bo nie płaciłam składki chorobowej przez 90 dni?
– pyta czytelniczka.
W tej sytuacji nie ma konieczności czekania na zasiłek chorobowy. Prawo do niego przysługuje już od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego, tj. od 23 listopada br.
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i osoby z nimi współpracujące same podejmują decyzję, czy chcą przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Jest ono bowiem dla nich ubezpieczeniem dobrowolnym. Ale prawo mają do tego wyłącznie wtedy, gdy obowiązkowo płacą składki emerytalną i rentową.
Przedsiębiorcę, który zdecyduje się zgłosić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ZUS obejmuje tym ubezpieczeniem od dnia podanego przez niego we wniosku (na druku ZUA), nie wcześniej niż od dnia jego złożenia.
Dłuższe wyczekiwanie
Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie dłużej czeka na uzyskanie prawa do zasiłku chorobowego. Składkę na to ubezpieczenie musi opłacać przez minimum 90 dni. Jak wskazuje art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.), musi to być nieprzerwany okres ubezpieczenia chorobowego.
Mimo przerwy
Od wymogu ciągłości obowiązują trzy odstępstwa. Mimo wystąpienia przerw między poszczególnymi ubezpieczeniami chorobowymi można je wliczyć do wymaganego okresu ubezpieczenia.
W okresie tych 90 dni ubezpieczenia można uwzględnić poprzedni okres ubezpieczenia chorobowego (zarówno obowiązkowo jak i dobrowolnie), gdy:
• przerwa w ubezpieczeniu nie przekroczyła 30 dni;
• przerwa między nimi przekroczyła 30 dni, ale była spowodowana
– urlopem wychowawczym,
– odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego;
• przypadał na czas nieotrzymania zasiłku chorobowego z powodu braku wymaganego okresu wyczekiwania (traktujemy go jako okres ubezpieczenia chorobowego).
Są jednak sytuacje, w których można się cieszyć przywilejem uzyskania prawa do zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia tego ubezpieczenia. Dotyczy to:
• absolwentów szkół lub szkół wyższych, którzy przystąpili do niego dobrowolnie w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
• ubezpieczonych, których niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
• ubezpieczonych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym po zakończeniu sprawowania mandatu posła lub senatora, jeżeli przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.
Opieka po porodzie
Czytelniczka nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego od 11 czerwca br. Co prawda posiadała wtedy tylko dziesięć dni dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ale w przypadku zasiłku macierzyńskiego nie ma wymogu 90-dniowego okresu wyczekiwania na zasiłek.
Wątpliwości powstały, gdy zachorowała po tym, jak skończył jej się zasiłek macierzyński. Tutaj już wiadome jest, że musi mieć 90 dni ubezpieczenia chorobowego. Obawy o brak świadczenia za czas choroby są jednak bezpodstawne.
Decydujący jest fakt, że przez 140 dni pobierała zasiłek macierzyński. Jak bowiem wyjaśnił ZUS, okres pobierania zasiłku macierzyńskiego należy traktować tak jak okres ubezpieczenia chorobowego, niezależnie od tytułu, z którego zasiłek ten przysługuje.
Zatem w przypadku czytelniczki, która z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej opłaciła składkę na ubezpieczenie chorobowe tylko za 35 dni, okres jej ubezpieczenia chorobowego wynosi aż 175 dni.
Okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego nie można pominąć, mimo że za ten czas nie płaciła ona składek na ubezpieczenia społeczne.
