Należy je regulować od dnia rozpoczęcia współpracy do dnia jej zakończenia. Jedynie nad przystąpieniem do ubezpieczenia chorobowego można się zastanawiać, bo jest ono dobrowolne.
Bez preferencji
Również podstawę wymiaru tych składek ustalamy tak samo jak u prowadzących działalność. Jednak nie możemy tu stosować preferencji polegających na opłacaniu niższych składek przez pierwsze dwa lata działalności (od podstawy równej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia). Z tej swoistej promocji może skorzystać jedynie przedsiębiorca.
Zatem minimalną podstawą, od której trzeba opłacać ubezpieczenia społeczne, jest równowartość 60 proc. prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Natomiast składkę zdrowotną nalicza się od kwoty nie niższej niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale ubiegłego roku, włącznie z wypłatami z zysku.
Naliczając składki za osobę współpracującą, dla zatrudniającego ją przedsiębiorcy wynikają trzy zasadnicze sprawy:
- to on sam musi sfinansować całość składek na ubezpieczenia członka rodziny, bo tu nie stosuje się podziału na część finansowaną przez płatnika i ubezpieczonego,
- podstawa wymiaru nie może być niższa od minimalnej – jest to korzystne, gdy umowa o pracę przewiduje wynagrodzenie wyższe od tej kwoty, ale nie wówczas, gdy płaca z angażu jest niższa,
- jeżeli współpraca w firmie nie jest jedynym zajęciem członka rodziny, może się okazać, że nie trzeba za niego opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. To jest z kolei korzyść, bo zwolnienie z tego wymogu nigdy nie jest możliwe przy etacie. W takiej sytuacji konieczne jest jednak opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Za współpracującego trzeba również opłacać składkę na Fundusz Pracy (2,45 proc.). Nie występują natomiast obciążenia na rzecz FGŚP, bo obowiązek ten jest wyłączony – po pierwsze – wobec małżonka, dzieci, rodziców i innych członków rodziny pracodawcy wymienionych w art. 10 ustawy z 13 lipca 2006 o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (DzU nr 158, poz. 1121 ze zm.).
Po drugie – nie ma takiego obowiązku wobec osób współpracujących, które wykonują pracę bezumownie (nie są pracownikami, zleceniobiorcami).
Dla porównania kosztów ponoszonych na składki zestawimy kilka opcji współpracy małżonka w firmie rodzinnej, z założeniem że małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe
Z powyższego wynika, że najtańsza dla przedsiębiorcy jest opcja trzecia, gdy członek rodziny ma inny tytuł do ubezpieczeń, który wyłącza obowiązek ubezpieczeń ze współpracy. Wówczas powstaje konieczność opłacania za niego jedynie składki zdrowotnej.
Dokumenty i kody
Zgłoszenie współpracownika do ubezpieczeń należy sporządzić na druku ZUS ZUA (lub ZUS ZZA, jeśli podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu) z kodem tytułu ubezpieczenia 05 11 xx.
Składki na jego ubezpieczenia trzeba rozliczać w miesięcznych deklaracjach i raportach imiennych łącznie ze składkami za pozostałych ubezpieczonych. Jeśli osoba współpracująca i właściciel to jedyne osoby, za które firma rozlicza składki, wystarczy ich rozliczenie bez składania deklaracji, pod warunkiem że podstawą składek są minimalne progi.
Kolejną deklarację trzeba złożyć dopiero w sytuacji, gdy zajdą jakieś zmiany w porównaniu z poprzednią, np. wskutek choroby jednej z wykazywanych w niej osób.
Czytaj również:
Zobacz serwisy:
Składki ZUS » Kto i od jakiej umowy płaci składki » Przedsiębiorcy
