Przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, a dobrowolnie chorobowemu.

Obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z działalności gospodarczej dotyczy osób mających ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Inni renciści (mający ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do służby czy też renty rodzinnej, renty rolniczej) a także osoby, które mają ustalone prawo do emerytury, mogą być nimi objęci na zasadzie dobrowolności.

Wszyscy wymienieni obowiązkowo z działalności podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie oznacza to jednak, że zawsze będą odprowadzać składkę zdrowotną. Po spełnieniu określonych warunków mogą bowiem korzystać ze zwolnienia, ale i tak będą ubezpieczeni pod względem zdrowotnym. Wynika to z art. 82 ust. 9 – 10 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=92BE498D43F1938581F7550C7ACC640C?id=282315]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)[/link].

[srodtytul]Emeryci i renciści [/srodtytul]

Składki na ubezpieczenie zdrowotne z działalności nie opłacają emeryci i renciści, jeżeli ich świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2011 r. 1386 zł) i spełniają jeden z poniższych warunków:

- z działalności uzyskują przychody nieprzekraczające kwoty 50 proc. kwoty najniższej emerytury (tj. 353,15 zł; 50 proc. z 706,15 zł),

- opłacają podatek w formie karty podatkowej.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pan Jan pobiera emeryturę w wysokości 1200 zł i jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną w formie ryczałtu ewidencjonowanego.

W listopadzie 2010 r. z działalności uzyskał przychód w wysokości 800 zł, w grudniu 300 zł. W takiej sytuacji był zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z działalności za grudzień.

Przychody w tym miesiącu nie przekroczyły bowiem kwoty 353,15 zł. Powinien był jednak opłacić składkę za listopad, bo przychód w tym miesiącu był wyższy od tej kwoty.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pan Marian ma emeryturę w wysokości 950 zł i jednocześnie prowadzi działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej.

Z uwagi na wysokość emerytury, która jest wyższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia z działalności, jest zobowiązany do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Emerytura pani Marii to 890 zł. Prowadzi ona jednocześnie działalność gospodarczą opodatkowaną w formie karty podatkowej.

Ze względu na wysokość emerytury i formę opodatkowania z działalności jest zwolniona z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.[/ramka]

[srodtytul]Niepełnosprawni [/srodtytul]

Z obowiązku opłacania składki zdrowotnej z działalności zwolnione są także osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, jeżeli spełniają jeden z dwóch warunków:

- z działalności uzyskują przychody nieprzekraczające kwoty 50 proc. kwoty najniższej emerytury, tj. 353,15 zł,

- opłacają podatek w formie karty podatkowej.

Z tego zwolnienia mogą skorzystać również osoby, które pobierają emeryturę lub rentę, jeśli jednocześnie są osobami zaliczonymi do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Wówczas nie ma znaczenia wysokość pobieranej przez nich emerytury lub renty.

[ramka][b]Przykład 4[/b]

Pan Janusz ma ustalone prawo do renty i jest osobą zaliczoną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Prowadzi ponadto działalność gospodarczą opodatkowaną w formie karty podatkowej.

Tym samym jest zwolniony z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z działalności, bez względu na wysokość otrzymywanej renty.[/ramka]

Jeżeli osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności uzyskuje przychody wyłącznie z prowadzonej działalności gospodarczej, jej składka zdrowotna (z działalności) jest opłacana w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy.

[srodtytul]Wspólnicy spółek[/srodtytul]

W przypadku osób prowadzących działalność w formie spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej oraz wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod pojęciem przychodów z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności należy rozumieć przychody, jakie ubezpieczony uzyskuje od spółki jako wspólnik, a więc jest to dywidenda, udział w zysku, zaliczka na poczet dywidendy.

Brak jest podstaw, aby „uzyskiwanie dodatkowego przychodu” z tytułu prowadzonej działalności przez wspólników utożsamiać z uzyskiwaniem przychodów przez taką spółkę. Zatem wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, który w danym miesiącu

- na zasadach określonych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksie spółek handlowych[/link] nie uzyskuje przychodu z tytułu uczestnictwa w spółce, lub

- z tytułu uczestnictwa w spółce uzyskał przychód, który w danym miesiącu nie przekroczył 50 proc. kwoty najniższej emerytury, w tym miesiącu zwolniony jest z obowiązku opłacania składki zdrowotnej.

[ramka][b]Przykład 5[/b]

Pani Janina pobiera emeryturę w wysokości 1200 zł i jednocześnie jest wspólnikiem w spółce jawnej. Jeżeli w danym miesiącu nie uzyskuje przychodów od spółki lub te przychody są niższe od 50 proc. najniższej emerytury z działalności, nie opłaca składki zdrowotnej.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 6[/b]

Pan Tomasz pobiera emeryturę w wysokości 1300 zł. 1 września 2010 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych. Deklarację rozliczeniową złożył za wrzesień, a za październik i listopad nie, bo nic się nie zmieniło w stosunku do danych wykazanych w poprzednim miesiącu. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne naliczył i opłacił od obowiązującej go minimalnej podstawy wymiaru składek. W grudniu z działalności uzyskał przychód w wysokości 350 zł.

Wobec tego za grudzień w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA w polu podstawa wymiaru składki podał pełną podstawę wymiaru składki, tj. 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a w pole kwota składki wpisał 0,00. Jeżeli w kolejnym miesiącu nie będzie spełniał warunków do zwolnienia, powinien za ten miesiąc złożyć deklarację oraz wykazać i opłacić składkę zdrowotną.[/ramka]

[ramka][b]Jakie składać dokumenty[/b]

Osoba, która rozpoczyna prowadzenie działalność i spełnia warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej, musi mimo to zgłosić się do ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego. W tym celu składa druk ZUS ZZA, natomiast składki wykazuje w składanej za siebie deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA (zakładając, że działalność prowadzi samodzielnie).

Jeżeli spełnia warunki do zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej, w deklaracji wykazuje podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalonej na zasadach ogólnych, czyli 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, a w pole kwota składki wpisuje 0,00 zł.

Gdy w kolejnym miesiącu również spełnia warunki do zwolnienia, nie musi już za ten miesiąc składać deklaracji rozliczeniowej. Oczywiście po zakończeniu prowadzenia działalności powinna złożyć formularz ZUS ZWUA i wyrejestrować się jak osoba ubezpieczona i jako płatnik składek na formularzu ZUS ZWPA.[/ramka]

[ramka][b]Czytaj więcej w serwisie [link=http://www.rp.pl/temat/56245.html]o składkach ZUS[/link][/b][/ramka]