Jeśli jednak jako płatnik nie wywiąże się z tego obowiązku, poniesie dotkliwe konsekwencje. Przede wszystkim będą to odsetki za zwłokę. Opłaca się je na zasadach i w wysokości określonych w ordynacji podatkowej.

[b]Uwaga! O odsetkach ZUS nie musi przypominać. Płatnicy składek są zobowiązani sami je naliczyć oraz wpłacić wraz z kwotą należności głównej.[/b]

Tak wynika z art. 53 § 3 oraz art. 55 § 1 i 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?n=1&id=176376&wid=328885]ordynacji podatkowej[/link].

[srodtytul]Pamiętaj o odsetkach...[/srodtytul]

Odsetki za zwłokę oblicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności składek. Natomiast terminem końcowym naliczania odsetek za opóźnienie jest dzień:

- wpłacenia składek na rachunek ZUS w banku lub placówce pocztowej (przy zapłacie gotówką),

- dzień obciążenia rachunku bankowego płatnika składek na podstawie polecenia przelewu (w obrocie bezgotówkowym).

[srodtytul]... bo grozi ekstranależność[/srodtytul]

Co, jeśli spóźnialski płatnik zapomni uiścić odsetki? Wtedy ZUS może wymierzyć mu dodatkową opłatę. I to całkiem dotkliwą. Może ona wynieść nawet do 100 proc. nieopłaconych składek. Jest to dopuszczalne na podstawie art. 24 ustawy z 13 października 1998 r. o [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=01E934F8E8C52292F23E32182E640DF4?n=1&id=184677&wid=327789]systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.).[/link]

Taka sama sankcja może spotkać tego, kto co prawda zapłaci odsetki, ale w wysokości niższej niż powinien.

Trzeba też pamiętać, że uregulowanie opłaty dodatkowej nie zwalnia płatnika z obowiązku zapłaty składki oraz odsetek za zwłokę.

[srodtytul]Aż 5 tys. zł grzywny[/srodtytul]

Kolejną sankcją, która grozi płatnikowi, jest grzywna. Zgodnie bowiem z art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, kto jako płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie, podlega karze grzywny do 5 tys. zł.

Ponadto w zależności od kwalifikacji czynu, zgodnie z przepisami kodeksu karnego, osoba działająca w imieniu spółki (w tym członkowie jej zarządu) może być nawet ukarana grzywną lub karą pozbawienia wolności do lat dwóch.

Najczęstszą podstawą ukarania płatników składek jest art. 218 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5E2D3E1D496821D799F2FAC85EB73639?id=74999]kodeksu karnego[/link]. [b]Zgodnie z nim, kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.[/b] Ale to nie koniec z sankcjami.

[srodtytul]Księga służy jako zabezpieczenie[/srodtytul]

ZUS bowiem ma także prawo do występowania z wnioskiem o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości dłużnika zalegającego z opłatą należności z tytułu składek także wtedy, gdy dłużnikiem jest państwowa jednostka organizacyjna niebędąca jednostką budżetową. Wystawione przez ZUS dokumenty stwierdzające istnienie należności z tytułu składek oraz jej wysokość są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność zobowiązanego.

Jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie dokonywane jest przez złożenie tych dokumentów do zbioru. Płatnik jednak nie zawsze będzie ponosił odpowiedzialność. Tylko w szczególnych sytuacjach, gdy winę za niepobranie składki ponosi sam ubezpieczony, odpowiedzialność płatnika zostanie uchylona.

Zdarza się czasem, że do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik składek. Wtedy to ubezpieczony ma za zadanie zawiadomić wszystkich płatników składek o przekroczeniu kwoty rocznej podstawy wymiaru składek. Natomiast za skutki błędnego zawiadomienia powodującego nieopłacenie należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odpowiada ubezpieczony. Kiedy tak będzie?

W przypadku, jeżeli ubezpieczony jest zatrudniony u kilku płatników. Wtedy wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek u poszczególnych płatników sumuje się. Gdy suma przekroczy roczną podstawę, wszyscy płatnicy zaprzestają obliczania i przekazywania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W tej sytuacji żaden z płatników nie wie, kiedy następuje przekroczenie kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, dlatego to ubezpieczony ma obowiązek zawiadomić wszystkich płatników składek o przekroczeniu kwoty rocznej podstawy wymiaru składek.

Zatem to ubezpieczony powinien kontrolować, kiedy przekroczy kwotę rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek, i zawiadomić o tym wszystkich płatników opłacających za niego składki. W 2009 r. jest to kwota wynosząca 95 790 zł.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Od decyzji nakazującej płatnikowi wniesienie opłaty dodatkowej przysługuje odwołanie do sądu na zasadach określonych w art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wnosi się je na piśmie do jednostki organizacyjnej zakładu, która wydała decyzję, lub do protokołu przez nią sporządzonego.[/ramka]

[ramka][b]Na koniec upadłość[/b]

Także ZUS, jak każdy wierzyciel, ma prawo złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości płatnika. Oznacza to, że niewywiązywanie się z obowiązków w konsekwencji może doprowadzić nawet do upadłości płatnika.[/ramka]