Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Tak wynika z art. 4 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C85086C179AB7D978B97748BBB0C31FB?id=236773]ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej[/link].

Natomiast zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=01E934F8E8C52292F23E32182E640DF4?n=1&id=184677&wid=327789]ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych[/link] jest on płatnikiem składek.

Jednocześnie, prowadząc działalność gospodarczą, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Natomiast ubezpieczeniu chorobowemu przedsiębiorcy podlegają dobrowolnie, czyli jedynie na swój wniosek.

Konsekwencją obligatoryjnego podlegania ubezpieczeniom jest konieczność opłacania przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą składek na ubezpieczenia społeczne. Jest to obowiązek ustawowy, ponieważ art. 46 ust. 1 ustawy systemowej wyraźnie wskazuje, że płatnik składek jest zobowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

[srodtytul]Stan na koncie[/srodtytul]

Co się dzieje w przypadku, gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą nie dopełni wyżej wskazanego obowiązku i nie będzie opłacać składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne?

Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy systemowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi konta dla płatników składek. Wszelkie informacje zawarte na kontach płatników składek prowadzonych w formie elektronicznej, które zostały przekazane w postaci dokumentu pisemnego albo elektronicznego, są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Jeżeli zatem osoba prowadząca działalność gospodarczą zaprzestanie opłacania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, mając pełny wgląd w to, co się dzieje na koncie płatnika składek, natychmiast odnotuje brak wpływu należności. To jest już pierwszy etap, w którym Zakład podejmie działania zmierzające do stwierdzenia zadłużenia na koncie płatnika składek z tytułu nieopłaconych składek. Praktyka zachowania ZUS pokazuje, że w pierwszej kolejności płatnik składek jest zawiadamiany o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w związku ze stwierdzeniem braku wpływu składek.

[srodtytul]Gdy są inne tytuły[/srodtytul]

Jeżeli osoba prowadząca działalność gospodarczą nie ma innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych (tj. nie jest np. pracownikiem, zleceniobiorcą), to wtedy Zakład Ubezpieczeń Społecznych od razu stwierdza zadłużenie płatnika składek.

Jeżeli natomiast osoba prowadząca działalność gospodarczą ma inne tytuły, które mogą spowodować wyłączenie z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych ze względu na prowadzoną działalność (tak jest wówczas, gdy taka osoba jest jednocześnie zatrudniona na podstawie umowy o pracę), wtedy Zakład przeprowadzi szczegółowe postępowanie wyjaśniające zakończone najpierw decyzją o stwierdzeniu podlegania lub niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w określonych okresach z tytułu działalności gospodarczej.

Dopiero gdy taka decyzja się uprawomocni, Zakład będzie mógł na jej podstawie rozliczyć konto płatnika składek i orzec o wysokości zadłużenia.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Stwierdzenie zadłużenia płatnika składek następuje w drodze decyzji administracyjnej, od której przysługuje odwołanie do właściwego sądu okręgowego.[/ramka]

[ramka][b]Ważne [/b]

Nieopłacenie składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne w terminie ustawowym przez płatnika składek (czyli do 10. dnia każdego miesiąca) powoduje rozpoczęcie działań Zakładu zmierzające do stwierdzenia zadłużenia takiego podmiotu wobec ZUS.[/ramka]

[i] [b]Podstawa prawna:[/b]

– art. 4 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C85086C179AB7D978B97748BBB0C31FB?id=236773]ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.)[/link],

– art. 4 ust. 2 pkt d, art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 33 ust. 1 pkt 2, art. 46 ust. 1, art. 83 ust. 1 i ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=01E934F8E8C52292F23E32182E640DF4?n=1&id=184677&wid=327789]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.)[/link].[/i]