Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne należne są od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu umowy o dzieło tylko wówczas, gdy osoba wykonująca tego rodzaju umowę jest traktowana w zakresie ubezpieczeń jako pracownik. Definicja pracownika dla celów [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm., dalej ustawa systemowa)[/link] jest zawarta w jej art. 8 ust. 1 – 2a. Jest nim osoba:
- pozostająca w stosunku pracy,
- wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Jeżeli więc osoba, która jest zatrudniona na podstawie stosunku pracy, z własnym pracodawcą zawrze umowę o dzieło, składki na ubezpieczenia społeczne są naliczane od łącznego przychodu, jaki jest jej wypłacany z umowy o pracę oraz z umowy o dzieło.
Podkreślić należy, że w identyczny sposób jest definiowane pojęcie pracownika w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego (por. art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy zdrowotnej).
Żołnierz zawodowy wykonuje swoje obowiązki w ramach stosunku służbowego, a nie stosunku pracy, i z tytułu swojej służby nie podlega przepisom ustawy systemowej. Nie jest więc pracownikiem. W związku z tym umowy o dzieło, nawet zawartej z jednostką, w której pełni służbę, nie realizuje na rzecz własnego pracodawcy, bo takiego nie ma.
W konsekwencji od wypłaconego mu na podstawie tej umowy wynagrodzenia nie są należne składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Jednostka, która zawrze z żołnierzem umowę o dzieło,nie przekazuje tej informacji do ZUS.
