W przypadku pracowników delegowanych z Polski do pracy za granicę podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi uzyskany przychód pomniejszony o równowartość diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu za granicą.
Ale tak ustalony miesięczny przychód nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1[link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184677] ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.)[/link]. W 2009 r. kwota ta wynosi 3193 zł.
Dieta za dzień pobytu w Niemczech wynosi 42 euro (pkt 71 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167999]załącznika do rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju; DzU nr 236, poz. 1991 ze zm.[/link]).
[srodtytul]Proporcjonalnie niżej[/srodtytul]
Natomiast jeżeli praca za granicą była wykonywana tylko przez część miesiąca (z powodu choroby, urlopu bezpłatnego lub rozpoczęcia pracy w trakcie miesiąca), to podstawa wymiaru składek jest proporcjonalnie zmniejszana. Kwotę 3193 zł dzielimy wtedy przez liczbę dni kalendarzowych danego miesiąca i następnie mnożymy przez liczbę dni wykonywania pracy w tym miesiącu.
W związku z powyższym dla czytelnika podstawa wymiaru składek za styczeń 2009 r. powinna być ustalona następująco:
1) 5 x 42 euro = 210 euro (tyle wynosi kwota diet za pięć dni pobytu w Niemczech),
2) 384,40 euro – 210 euro = 174,40 euro (wynagrodzenie pomniejszone o kwotę diet),
3) 174,40 euro x 4,50 zł = 784,80 zł (wynagrodzenie po przeliczeniu na złote, np. według kursu 4,50 zł/euro).
Kwotę 784,80 zł należy porównać z kwotą pomniejszonego proporcjonalnie przeciętnego wynagrodzenia, którą ustalamy w następujący sposób:(3193 zł : 31) x 5 = 515 zł
Gdyby uzyskane przez zatrudnionego wynagrodzenie (pomniejszone o diety) było niższe od kwoty 515 zł, to podstawę wymiaru składek stanowiłaby kwota 515 zł. Jeśli jest kwotą wyższą, to ona stanowi podstawę. Zatem u pracownika z pytania jest nią za pięć dni stycznia 2009 r. kwota 784,80 zł.
[srodtytul]Według kursu[/srodtytul]
W obliczeniach przykładowo przyjęliśmy, że 1 euro kosztuje 4,50 zł. Rzeczywista kwota podstawy wymiaru składek w tym wypadku może być nieco inna ze względu kurs euro, jaki obowiązywał w dniu, w którym wynagrodzenie za styczeń zostało postawione do dyspozycji pracownika. Przychód przez niego osiągnięty w walucie obcej przelicza się bowiem według przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosujemy tu art. 11 ust. 3 i 4 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2001 r. nr 14, poz. 176 ze zm.)[/link]. Przepisy te przewidują, że przychody w walutach obcych przelicza się według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika (tu: pracownika), ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik, i mających zastosowanie przy kupnie walut.
Gdy bank stosuje różne kursy walut obcych i dostosowanie kursu nie jest możliwe, do przeliczenia przychodu na złote wykorzystujemy średni kurs walut obcych z dnia uzyskania przychodu, ogłaszany przez NBP. A gdy podatnik nie korzystał z usług banku, przychody przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych z dnia uzyskania przychodu, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.
