Uzyskamy ją również na składki, które jeszcze nie są zaległościami, lecz nie jesteśmy w stanie ich spłacić, korzystając jedynie z odroczenia terminu płatności.

Istnieje zatem możliwość objęcia nią też tych należności, które w momencie zgłaszania wniosku nie są jeszcze wymagalne. Inaczej mówiąc łączy ona w sobie elementy zarówno odroczenia terminu płatności, jak i rozłożenia na raty. Podobnie jak odroczenie terminu płatności, ratalna spłata dotyczy jedynie składek w części finansowanej przez płatnika czyli: 1/2 emerytalnej, 3/4 rentowej oraz całej wypadkowej, a także składek na FP i FGŚP. Wystąpienie płatnika z wnioskiem o układ ratalny powinno być skierowane na zawarcie umowy i nie może mieć charakteru wybiegu, mającego opóźnić podjęcie innych działań dyscyplinujących ze strony ZUS jak choćby wdrożenie postępowania egzekucyjnego. Samo złożenie wniosku o udzielenie tej ulgi nie jest przeszkodą do wdrożenia ani prowadzenia postępowania egzekucyjnego, jeżeli w ślad za wnioskiem nie idą działania świadczące o zamiarze przystąpienia do ratalnej spłaty zadłużenia. Takie działania ZUS potraktuje bowiem jako uchylanie się od wykonania obowiązków związanych z opłacaniem składek.

[b]Sam fakt złożenia wniosku nie stanowi przeszkody ani do wdrożenia, ani prowadzenia postępowania egzekucyjnego, jeżeli z okoliczności jak i późniejszych działań płatnika nie wynika, że ma on zamiar przystąpić do ratalnej spłaty zadłużenia.[/b]

Jeżeli przez celowe działanie dłużnika nie nastąpi rozpatrzenie wniosku lub dojdzie do rozwiązania umowy o rozłożeniu na raty należności, której ZUS nie obłożył opłatą dodatkową, nadal może ją wymierzyć. Z uprawnienia tego ZUS nie korzysta, gdy powyższe wynika z okoliczności niezależnych od płatnika, a wynikających z trudnej sytuacji finansowej dłużnika i jego realnych możliwości spłaty.

[srodtytul]Przedawnienie[/srodtytul]

W trakcie realizacji układu ratalnego nie biegnie termin przedawnienia. Ulega on zawieszeniu na okres od dnia zawarcia do dnia rozwiązania umowy. Taka konstrukcja nie naraża wierzyciela (ZUS) na ryzyko przedawnienia należności podczas spłaty układu ratalnego, a pozwala jednocześnie na dostosowanie ulgi do możliwości finansowych płatnika, poprzez wydłużenie okresu spłaty zobowiązań. Pozwala to na ukształtowanie ulgi w sposób odpowiadający możliwościom finansowym dłużnika i kwocie zobowiązań przy uwzględnieniu stanu finansów ubezpieczeń społecznych.

Ubiegając się o układ, płatnik powinien zatem realnie oceniać własne możliwości płatnicze. Tylko w ten sposób jest w stanie przedstawić realny plan pozwalający na przyjęcie założenia, że udzielona pomoc pozwoli na odzyskanie zdolności płatniczych i opłacania w przyszłości zobowiązań w terminach określonych ustawą.

[srodtytul]W jakich częściach[/srodtytul]

Ustawa nie określa liczby rat i ich wysokości. Są one dostosowywane elastycznie do kondycji materialnej i ekonomicznej dłużnika. Przede wszystkim wysokość rat może być zróżnicowana i bardziej dostosowana do osiąganych przychodów w danych okresach. Jeżeli np. płatnik działa w branży budowlanej i uzyskuje znacznie większe przychody latem niż zimą, może starać się o dostosowanie wysokości rat w danych okresach. W okresie zimowym mogą one być ustalone na niskim poziomie, a latem na wyższym. Możliwe są również raty rosnące: w pierwszym okresie realizacji ulgi niższe, a później większe. Takie rozwiązanie jest z kolei korzystne dla płatników podlegających restrukturyzacji, którzy najpierw mogą przeznaczyć więcej pieniędzy na reorganizację firmy, zaś w kolejnym, gdy zaczyna ona przynosić efekty, większe środki skierować na obsługę zaległych należności.

Po wyrażeniu zgody na rozłożenie należności na raty podpisywana jest umowę o ratalnej spłacie zadłużenia, o ile oczywiście ulga ta nie stanowi pomocy publicznej. W tej sytuacji, gdy jest to pomoc publiczna podlegająca notyfikacji, zawarcie umowy uzależnione jest od pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej. Podobnie jak przy odroczeniu terminu płatności do poszczególnych rat doliczana jest opłata prolongacyjna na zasadach określonych w ordynacji podatkowej.

Zaplata rozłożonych na raty należności jak i opłaty prolongacyjnej przed wynikającym z umowy terminem płatności nie stanowi podstawy do żądania jej obliczenia. Znaczy to, że – płacąc raty przed terminem – płatnik nie może żądać zwrotu części opłaty prolongacyjnej. To rozwiązanie ma na celu uchronienie organów przed koniecznością przeliczania układu i sprawdzania daty płatności poszczególnych rat i ewentualnego zwracania różnic, często groszowych. Jeżeli płatnik ureguluje należną ratę po określonym w umowie terminie lub w terminie, lecz w zaniżonej wysokości, wówczas zgodnie z przepisami ordynacji wpłata ta zostanie rozliczona na należność główną i należne od niej odsetki liczone od ustawowego terminu płatności do dnia zapłaty włącznie. W tej sytuacji obowiązek zapłaty opłaty prolongacyjnej zostaje zastąpiony obowiązkiem zapłaty odsetek. Oczywiście takie sytuacje skutkują ewentualnym zmniejszeniem wysokości pomocy publicznej.

[srodtytul]Warunki udzielenia i realizacji[/srodtytul]

Podstawowym warunkiem udzielania ulgi jest opłacenie składek w części finansowanej przez ubezpieczonych wraz z należnymi odsetkami za zwłokę, o ile płatnik ma z tego tytułu zadłużenie. Ponadto w trakcie realizacji ulgi płatnik zobowiązany jest do terminowego opłacania zobowiązań bieżących w pełnej wysokości. W razie niewywiązywania się z tego obowiązku pociągnie to za sobą rozwiązanie umowy. Sankcja ta grozi także w razie niewywiązywania się z obowiązku regulowania rat w terminach wskazanych w umowie.

Jeżeli jednak opóźnienia te są spowodowane sytuacją gospodarczą lub innymi ważnymi powodami, płatnik może wystąpić o utrzymanie ulgi w mocy. W razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku płatnik powinien uregulować nieopłacone raty lub nieopłacone w terminie składki bieżące, wraz z odsetkami za zwłokę, naliczonymi według ordynacji podatkowej do dnia wpłaty włącznie.

[link=http://grafik.rp.pl/grafika2/237491]Zobacz przykład[/link]