W trakcie wymienionych urlopów dochodzi bowiem do zawieszenia stosunku pracy, a więc i obowiązku ubezpieczeń z tytułu stosunku pracy. Zawartego wówczas z pracownikiem zlecenia nie traktujemy jako umowy o pracę. Jeśli podpiszemy z nim wówczas umowę o dzieło, nie stanowi ona samodzielnego tytułu do ubezpieczeń i od osiągniętego z niej przychodu nie ma składek.
Przykład
Załóżmy, że firma podpisała w kwietniu 2008 r. z własnym pracownikiem będącym na urlopie bezpłatnym zlecenie za wynagrodzeniem 3000 zł brutto. Podlega on ubezpieczeniom jako zleceniobiorca, czyli obowiązkowo emerytalnemu i rentowym, zdrowotnemu oraz wypadkowemu, jeśli świadczy usługi w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez mocodawcę oraz dobrowolnie chorobowemu. Nie zgłosił się do tego ostatniego. Rozliczenie polega na obliczeniu:
1) składek na ubezpieczenie społeczne finansowanych przez ubezpieczonego
- emerytalna 3000 zł x 9,76 proc. = 292,80 zł
- rentowe 3000 zł x 1,5 proc. = 45 zł
- łącznie składki 292,80 zł + 45,00 zł = 337,80 zł
2) składki zdrowotnej od przychodu ze zlecenia pomniejszonego o składki na ubezpieczenie społeczne
3000 zł – 337,80 zł = 2662,20 zł
- składka zdrowotna 2662,20 zł x 9 proc. = 239,60 zł, w tym odliczana od podatku (7,75 proc.) 2662,20 zł x 7,75 proc. = 206,32 zł
3) kosztów uzyskania przychodu
, odejmując wcześniej od przychodu składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez zleceniobiorcę
3000 zł – 337,80 zł = 2662,20 zł
2662,20 x 20 proc. = 532,44 zł
4) dochodu
, odejmując od przychodu składki na ubezpieczenie społeczne oraz koszty uzyskania przychodu3000 zł – 337,80 zł – 532,44 zł = 2129,76 zł, a po zaokrągleniu 2130 zł
5) zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
; obliczamy 19 proc. dochodu zleceniobiorcy, następnie pomniejszamy ją o składkę zdrowotną
7,75 proc., a wynik zaokrąglamy do pełnych złotych
2130 zł x 19 proc. = 404,70 zł
404,70 zł – 206,32 zł = 198,38 zł, po zaokrągleniu 198 zł
6) wynagrodzenia netto do wypłaty
, pomniejszając wynagrodzenie brutto (przychód) o składki na ubezpieczenie społeczne, zaliczkę podatkową oraz składkę zdrowotną (9 proc.)
3000 zł – 337,80 zł – 198 zł – 239,60 zł = 2224,60 zł
Za kwiecień 2008 r. pracodawca powinien za niego złożyć raporty:
- ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx, kodem przerwy 111 i przerwą 01.04 – 30.04,
- ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 xx, naliczając składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od przychodu otrzymanego w kwietniu z tytułu zlecenia, tj. od 3000 zł.
Odrębne traktowanie umowy o pracę od umowy cywilnoprawnej w okresie urlopów jest zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika korzystne, jeśli w tym czasie jest wykonywana umowa o dzieło. Strony nie ponoszą wówczas kosztów związanych ze składkami. Natomiast na podpisaniu umowy-zlecenia lub innej, z tytułu której osoba ta podlega ubezpieczeniom jako zleceniobiorca, oszczędza budżet państwa. W trakcie takiej umowy nie naliczamy bowiem składek z tytułu urlopu wychowawczego lub zasiłku macierzyńskiego, które on finansuje.
Autorka jest specjalistką ds. kadr i płac w Audyt Doradztwo Finanse Lidmar