W połowie czerwca 2005 r. ZUS zwrócił się do nas, abyśmy złożyli brakujące dokumentów dotyczące ubezpieczeń pracowników od marca 1999 r. do stycznia 2001 r. Po ich uwzględnieniu dla ponad 20 osób naliczył składki na ubezpieczenia oraz odsetki. Postawiło to nas w bardzo trudnej sytuacji. Po sprzedaży znacznej części majątku firmy uregulowaliśmy w całości wraz z odsetkami składki finansowane przez pracowników, a na pozostałą część składek zawarliśmy 13 stycznia 2006 r. układ na czteroletnie raty. Czy te składki w całości lub części nie uległy przedawnieniu?
– pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.
Zmiana ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.) wydłużyła z pięciu do dziesięciu lat okres przedawnienia zaległych składek. ZUS zaczął jednak stosować ten termin także do zobowiązań powstałych znacznie wcześniej. Zdaniem większości pytanych przez DF ekspertów narusza to podstawowe zasady demokratycznego państwa prawa.
Jedyną szansą zweryfikowania stanowiska ZUS jest droga sądowa. Jeżeli czytelnik realizuje układ ratalny, ma to nadal robić. Jednocześnie powinien wystąpić do oddziału o stwierdzenie przedawnienia zaległych składek objętych układem ratalnym. Gdy ZUS odmówi, musi domagać się wydania decyzji. Po jej otrzymaniu trzeba wnieść od niej odwołanie do sądu w ciągu miesiąca od doręczenia i tam dochodzić swoich racji. Stanowisko ZUS jest w tej sprawie jednoznaczne i nie zmieni się, chyba że wskutek wnoszonych odwołań sądy zakwestionują praktykę zakładu. Dalsza realizacja układu ratalnego dobrze chroni czytelnika na wypadek przegranej w sądzie. W tej sytuacji nie biegną odsetki, naliczana jest tylko opłata prolongacyjna, a firma w każdej chwili może otrzymać od ZUS zaświadczenie o tym, że nie zalega ze spłatami.
Natomiast w razie wygranej w sądzie uregulowane dotychczas składki odzyska jako nienależnie opłacone. Po korzystnym rozstrzygnięciu sądowym firma powinna wystąpić do ZUS o zwrot nienależnie opłaconych składek. Zgodnie z ordynacją podatkową, którą stosuje się do składek na podstawie art. 31 ustawy o sus, przedawnienie powoduje wygaśnięcie zobowiązania. Wszystkie więc wpłaty dokonane po jego wygaśnięciu traktowane są jako nienależnie opłacone składki i muszą być zwrócone na wniosek płatnika.
