Pracodawca jest zobowiązany odprowadzać za każdy miesiąc za zatrudniane osoby składki na ubezpieczenia i zdrowotne. Aby je obliczyć, trzeba najpierw ustalić podstawę ich wymiaru. Dla pracowników stanowi ją przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskiwany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Ale oprócz wynagrodzenia wypłacanego w gotówce szefowie często ofiarowują wyróżniającym się podwładnym dodatkowe bonusy, np. opłacają im drogie wycieczki zagraniczne dla całej rodziny, dają lepszy samochód służbowy. Często też finansują im, nawet w całości, kwatery. Zwykle dotyczy to robotników budowlanych czy przedstawicieli handlowych. Nie zawsze jednak zakłady
pamiętają, że od takich świadczeń rzeczowych trzeba uiścić składki.
Wartość pieniężną świadczeń w naturze szacujemy według ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagrodzeniu, a w razie ich braku:
¦ jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu mieszkalnego: a) spółdzielczego typu lokatorskiego i własnościowego - w wysokości czynszu obowiązującego dla tego lokalu w spółdzielni mieszkaniowej, b) komunalnego - czynszu wyznaczonego przez gminę, c) własnościowego (z wyłączeniem lokali wymienionych w pkt a i b) - czynszu określonego wedługzasad i stawek dla mieszkań komunalnych na tym terenie, a w miastach - w danej dzielnicy, d) w hotelach - kosztu udokumentowanego rachunkami wystawionymi przez hotel.
Jeśli zatrudniający udostępnia mieszkanie, w którym ma mieszkać równocześnie dwóch podwładnych, do przychodu każdego z nich doliczamy po połowie czynszu >patrz przykład.
Inaczej rozliczenia wyglądają, jeśli pracownik sam wynajmuje dla siebie mieszkanie, a pracodawca zwraca mu koszty. W takiej sytuacji zwracana kwota stanowi w całości podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz - w konsekwencji - zdrowotne.
Pracodawca wynajął w Warszawie kawalerkę, za którą płaci 1000 zł czynszu właścicielowi. Czynsz do spółdzielni mieszkaniowej za to mieszkanie wynosi natomiast 250 zł. Od 1 września lokal ten udostępnił swojemu pracownikowi przeniesionemu z Pomorza. Pracownik ten otrzymał we wrześniu 2000 zł wynagrodzenia. Firma powinna za niego opłacić składki na ubezpieczenia społeczne za wrzesień od kwoty 2250 zł.
