ZUS może darować spłatę zadłużenia

Zasadniczo jest to możliwe [b]w wypadku stwierdzenia całkowitej nieściągalności należności[/b]. W wypadku osoby fizycznej opłacającej składki na własne ubezpieczenia – również gdy przemawia za tym jej ważny interes.

[b]Od 1 kwietnia br. ZUS wprowadził jednolite procedury rozpatrywania wniosków o umorzenie.[/b] Chodzi o to, aby w całej Polsce były stosowane te same kryteria przyznawania tego rodzaju pomocy. Zaznaczmy, że jest ona obwarowana wieloma ustawowymi przesłankami. Procedury ZUS dotyczą ich rozumienia, a także metod oceny sytuacji płatnika, czyli tzw. ratingu.

[srodtytul]Które składki[/srodtytul]

Istotne jest to, że [b]umorzeniu nie podlega część składki, którą finansuje ubezpieczony,[/b] czyli część składki emerytalnej, rentowej oraz cała składka na ubezpieczenie chorobowe i zdrowotne.

[b]UAWGA! [/b][b]Zasada ta nie dotyczy osób fizycznych opłacających składki na własne ubezpieczenia [/b](np. prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą). Ci mogą się ubiegać o umorzenie całości składek.

Rodzaj oraz zakres należności z tytułu składek mogących podlegać umorzeniu zależy od podstawy prawnej, na jakiej to następuje. Są to:

- art. 28 ust. 1 – 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=333804]ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych[/link] (ustawa o s.u.s.),

- art. 28 ust. 3a ustawy o s.u.s. w związku z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D2909540478C85BF44B684A735214164?id=170344]rozporządzeniem z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne[/link],

- art. 17 ustawy z 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Składki są umarzane wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia złożenia wniosku i ewentualnie z wymierzoną dodatkową opłatą oraz kosztami upomnienia.

O umorzenie należności może się ubiegać każda osoba odpowiedzialna za zadłużenie z tytułu składek, która nie ma pieniędzy na jego spłatę.

[b]Wniosek mogą złożyć m.in.:[/b]

- [b]płatnicy oraz byli płatnicy składek[/b] (mający zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek w związku z prowadzoną w przeszłości działalnością gospodarczą),

- [b]osoby trzecie[/b], na które – stosowną decyzją – przeniesiona została odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek,

- [b]małżonkowie odpowiadający – z majątku wspólnego – za zadłużenie z tytułu składek współmałżonka[/b].

[srodtytul]Wymagane dokumenty[/srodtytul]

[b]Dłużnik musi złożyć umotywowany wniosek[/b] i wskazać w nim, że zastosowanie rozwiązania o charakterze wyjątkowym jest uzasadnione szczególnymi okolicznościami. Załączone do niego dokumenty muszą potwierdzać zasadność umorzenia, kondycję finansową oraz możliwości płatnicze dłużnika. [b] Rodzaj oraz zakres dokumentacji zależą od indywidualnej sytuacji wnioskodawcy, podstawy prawnej umorzenia, formy prawnej zobowiązanego.[/b] Na tej podstawie ZUS dokona oceny sytuacji dłużnika i podejmie decyzję, czy umorzyć jego zobowiązania.

Przedsiębiorcy muszą też dołączyć dokumenty wymagane obowiązującym od 5 kwietnia br. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0A58FCD49D6CF382CDDF4A37AA55298B?id=346717]rozporządzeniem Rady Ministrów z 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (DzU nr 53, poz. 311). [/link]

Chodzi głównie o informacje o wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz o otrzymanej już bądź nieotrzymanej pomocy.

[srodtytul]Po złożeniu[/srodtytul]

[b]ZUS powinien rozpatrzyć wniosek bez zbędnej zwłoki. Jeśli sprawa będzie wymagała wyjaśnień – najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy.[/b]

Złożenie wniosku o umorzenie nie gwarantuje, że należności zostaną umorzone, ani nie powoduje zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Gdy ZUS odmówi, trzeba zapłacić dług wraz z odsetkami za zwłokę, naliczonymi do dnia zapłaty włącznie. Jeśli ZUS umorzy składki osobie opłacające je za siebie, to musi ona liczyć się z tym, że negatywnie odbije się to na jej przyszłej emeryturze – na jej konto nie wpłyną bowiem składki.

[srodtytul]Całkowita nieściągalność[/srodtytul]

[b]Całkowita nieściągalność należności zachodzi, gdy:[/b]

- [b]dłużnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku, lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji[/b], albo przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia i jednocześnie brak jest następców prawnych oraz nie ma możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie,

- [b]sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika lub umorzył postępowanie upadłościowe [/b](art. 13 i art. 361 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F64A34C888EB26BAF7179A47397EB409?id=328912]ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze[/link]),

- [b]dłużnik przestał prowadzić działalność, a nie ma majątku, z którego można egzekwować należności[/b], ani małżonka, następców prawnych i możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie w rozumieniu [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?n=1&id=176376&wid=328885 ]ordynacji podatkowej,[/link]

- [b]nie nastąpiło zaspokojenie należności w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym[/b],

- [b]wysokość nieopłaconej składki nie przekracza kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym[/b],

- [b]naczelnik urzędu skarbowego lub komornik sądowy stwierdził brak majątku, z którego można prowadzić egzekucję[/b],

- jest oczywiste, że w[b] postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwot przekraczających wydatki egzekucyjne[/b].

[b]Przez ważny interes osoby zobowiązanej[/b] do opłacenia składek należy rozumieć okoliczności, które uniemożliwiają spłatę zadłużenia, a w szczególności:

- ubóstwo zobowiązanego zagrażające jego dalszej egzystencji, wynikające z niezapewnienia minimum socjalnego, oraz sytuacja, gdy po uiszczeniu należności z tytułu składek dłużnik nie będzie dysponował środkami finansowymi pozwalającymi na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych,

- zdarzenia losowe i klęski żywiołowe,

- chorobę zobowiązanego lub członków jego najbliższej rodziny (np. małżonka, dzieci, rodziców), nad którymi zobowiązany do spłaty należności sprawuje bezpośrednią opiekę

– uniemożliwiającą pozyskiwanie dochodów niezbędnych do podjęcia spłaty zadłużenia. -

[ramka][b]Uwaga[/b] Rozstrzygnięcie, czy w konkretnej sprawie zachodzą okoliczności przemawiające za umorzeniem należności, zależy od tego, czy zobowiązany udowodnieni, że ze względu na jego sytuację materialną i rodzinną uregulowanie zaległości spowodowałoby zbyt ciężkie skutki dla niego i jego rodziny.[/ramka]

W artykule wykorzystałam materiały informacyjne ZUS.