Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jednak jest ona wyliczana odmiennie, jeśli okres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu jest krótszy niż 12 miesięcy kalendarzowych. W tym przypadku różnica polega na uśrednieniu podstawy składek w części przekraczającej podstawę minimalną.
Dobrowolny akces
Podstawowym warunkiem do uzyskania zasiłku chorobowego jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu. Dla przedsiębiorców jest ono dobrowolne, w związku z czym ważne jest terminowe opłacanie składki na to ubezpieczenie.
Składka chorobowa wynosi 2,45 proc. podstawy wymiaru, natomiast podstawa jej wymiaru jest tożsama z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. W 2016 r. wynosi ona 2433 zł, a u osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu na zasadzie preferencji podstawa ta wynosi 555 zł. To minimalne podstawy w wysokości odpowiednio 60 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i 30 proc. minimalnej płacy. Jednak ubezpieczony może zadeklarować wyższą podstawę wymiaru składek, jednak podstawa wymiaru składki chorobowej nie może przekraczać 250 proc. przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia. W 2016 r. jest to 10 137,50 zł. Tak wynika z art. 20 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 963 ze zm.).
Co najmniej 12 miesięcy
Gdy przedsiębiorca podlega nieprzerwanie ubezpieczeniu chorobowemu przez co najmniej 12 pełnych miesięcy kalendarzowych przed zachorowaniem, podstawę wymiaru należnego mu zasiłku stanowi przeciętny miesięczny przychód za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (w myśl art. 48 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o wiadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa; tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 372; dalej: ustawa zasiłkowa).
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się kwoty stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu równowartości 13,71 proc. tej kwoty.
Przykład
Pan Krzysztof prowadzi działalność gospodarczą od 4 lat i opłaca terminowo dobrowolną składkę na ubezpieczenie chorobowe. W 2015 r. opłacał składki ZUS od podstawy wymiaru równej 2375,40 zł, natomiast w 2016 r. opłaca składki od podstawy w wysokości 5000 zł. Od 30 maja do 20 czerwca 2016 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Podstawę wymiaru należnego mu zasiłku chorobowego stanowi przychód z okresu od maja 2015 r. do kwietnia 2016 r. i będzie liczony jako średnia z 12 miesięcy.
Wynosi ona 2804,65 zł, zgodnie z wyliczeniem:
2375,40 zł – 325,67 zł (13,71 proc.) = 2049,73 zł
5000 zł – 685,50 zł (13,71 proc.) = 4314,50 zł
[(8 x 2049,73 + 4 x 4314,50)] : 12 = 2804,65 zł.