Dojazd do pracy bez ZUS

Tak uznał oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku w decyzji z 30 listopada 2015 r. (DI/100000/43/1213/ 2015).

Wnioskodawca wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w sektorze budowlanym. Projekty budowlane realizowane będą na terytorium całej Polski. W spółce pracownicy będą zatrudnieni na podstawie umów o pracę. W związku z możliwą realizacją budowy nowo przyjętym pracownikom miejsce wykonywania pracy zostanie ustalone w umowie jako teren nowej budowy oraz siedziba pracodawcy. Wyjazdy pracowników związane z wykonywaniem pracy na obszarze wskazanym w umowie nie stanowią podróży służbowej w rozumieniu kodeksu pracy. W związku z tym pracownikom nie będą wypłacane diety przysługujące z tytułu delegacji.

W przypadku gdy miejsce zamieszkania pracownika położone jest w znacznej odległości od terenu budowy, w interesie wnioskodawcy jest finansowanie bezpośrednio zaangażowanym pracownikom noclegów w czasie trwania prac oraz zwracanie kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy. Noclegi mogą być zapewnione w hotelach lub w wynajmowanych mieszkaniach. Spółka będzie opłacała zatrudnionym noclegi oraz koszty ich przejazdu do miejsca wykonywania pracy wyłącznie w czasie realizowanej budowy. Wątpliwości przedsiębiorcy budzi to, czy wartość finansowanych przez spółkę noclegów, z których pracownik będzie korzystał wyłącznie w związku z pracą wykonywaną w wyznaczonym miejscu, oraz wartość zwracanych pracownikom kosztów przejazdów do miejsca wykonywania pracy stanowić będzie podstawę naliczenia składek, jeżeli świadczenie to nie jest przychodem i nie jest opodatkowane.

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego ZUS podzielił stanowisko wnioskodawcy, zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, wskazujące na brak obowiązku odprowadzania składek od wartości wydatków ponoszonych przez spółkę w związku z zapewnieniem pracownikom noclegu oraz przejazdów do miejsca wykonywania pracy, w sytuacji, gdy wartość tych wydatków nie stanowi przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia. Składki na ubezpieczenia społeczne odprowadza się po ustaleniu takiego obowiązku, w sytuacji istnienia tytułu podlegania tym ubezpieczeniom. Dla pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi – w myśl art. 18 ust. 1 i 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

- przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

- wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz

- zasiłków z ubezpieczenia społecznego.

Ponieważ przedsiębiorca stwierdził, że wartość wydatków ponoszonych przez spółkę związanych z dojazdem pracowników do miejsc wykonywania pracy oraz wydatków związanych z zapewnieniem noclegów nie stanowi przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ZUS potwierdził, że w takiej sytuacji nie ma obowiązku odprowadzania od ich wartości składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji wartość świadczeń opisanych we wniosku poniesionych przez spółkę względem pracowników nie będzie podlegać uwzględnieniu także w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Komentarz eksperta

dr Marcin Wojewódka, radca prawny, Kancelaria Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp.k.

W pełni należy się zgodzić z interpretacją przepisów dokonaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w tej sprawie. Nie ma obowiązku odprowadzania składek od wydatków ponoszonych przez spółkę w związku z zapewnieniem pracownikom noclegu oraz przejazdów do miejsca wykonywania pracy, w sytuacji gdy kwota tych wydatków nie stanowi przychodu pracownika uzyskanego z tytułu zatrudnienia. Ratio legis takiej regulacji należy odnaleźć w funkcji, jakiej służy ten wydatek – pracodawca płaci za nocleg i transport, żeby pracownik mógł świadczyć pracę na jego rzecz w miejscu innym niż umownie ustalone miejsce pracy. To pracodawcy zależy na tym, aby pracownik mógł punktualnie pojawić się w miejscu świadczenia pracy, dlatego nie można uznać, że finansowanie noclegu stanowiło przychód dla podwładnego. Pracownik de facto nie otrzymuje żadnych bezpośrednich korzyści z takiego finansowania. Dlatego nie ma powodu, dla którego istniałaby przesłanka do oskładkowania takiego świadczenia. Analogicznie zostały skonstruowane przepisy dotyczące obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, naliczanych od wynagrodzenia wypłaconego z tytułu umowy o pracę.

Konkludując, należy podkreślić, że na pracodawcy nie spoczywa obowiązek oskładkowania wydatków ponoszonych przez spółkę w związku z zapewnieniem pracownikom noclegów oraz przejazdu do miejsca wykonywanej pracy.