12 lipca br. mijają dwa lata, od kiedy rozpocząłem prowadzić działalność gospodarczą. W związku z tym upływa też okres, przez jaki miałem prawo płacić składki na preferencyjnych zasadach. Czy za lipiec mam opłacić składki liczone w części od podstawy w wysokości 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, a resztę od 60 proc. przeciętnej płacy? Czy ZUS z urzędu wie, że mijają mi dwa lata korzystania z tej ulgi? – pyta czytelnik.

Za lipiec składki należy naliczyć w całości od ulgowej podstawy. Wyższe opłaty zaczną obowiązywać przedsiębiorcę od 1 sierpnia. O tej zmianie należy poinformować ZUS składając wyrejestrowanie z ubezpieczeń, nowe zgłoszenie oraz deklarację DRA za sierpień.

Zasady liczenia

W okresie, przez jaki nowy przedsiębiorca ma prawo do opłacania składek społecznych na preferencyjnych zasadach (od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia) pomija się pierwszy niepełny miesiąc prowadzenia działalności. Wystarczy więc ją otworzyć od drugiego dnia miesiąca, a ten pierwszy nie zaniży czasu korzystania z ulgi.

W przypadku czytelnika oznacza to, że prawo do opłacania składek od niższej podstawy ma jeszcze przez cały lipiec. Dwuletni okres liczy się bowiem w jego przypadku od sierpnia 2013 r. do lipca 2015 r. Dopiero od sierpnia br. podstawa będzie już standardowa – czyli nie niższa niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Konieczne formalności

Dla ZUS informacja, że przedsiębiorca korzysta z ulgi wynika z jego zgłoszenia do ubezpieczeń i składanych rozliczeń, gdzie posługuje się on specjalnym kodem tytułu ubezpieczenia – tj. 05 70 xx. Po upływie dwuletniego okresu preferencji należy zgłosić zmianę tego kodu, składając:

- wyrejestrowanie na ZUS ZWUA z kodem 05 70 xx od dnia utraty prawa do ulgi (tu od 1 sierpnia 2015 r.),

- zgłoszenie na ZUS ZUA – z kodem 05 10 xx z datą, od której przedsiębiorcę obowiązuje standardowa podstawa składek (tu również od 1 sierpnia 2015 r.).

Od sierpnia br. czytelnik będzie już musiał używać nowego kodu tytułu ubezpieczenia wypełniając każdy dokument składany w ZUS.

Rachunki po zmianie

Co do zasady przedsiębiorca, który opłaca składki tylko za siebie, nie musi co miesiąc składać w ZUS dokumentów rozliczeniowych – czyli deklaracji ZUS DRA. Jest to jednak konieczne, jeśli zaszły jakieś zmiany w porównaniu do ostatnio złożonej deklaracji (poza tymi wynikającymi z przepisów, jak podwyżka płacy minimalnej czy przeciętnego wynagrodzenia).

Przejście z „małego" na „duży" ZUS to zmiana, która wymusza złożenie deklaracji rozliczeniowej. Przedsiębiorca musi w niej wykazać wyższą podstawę wymiaru składek społecznych, a dodatkowo też składkę na Fundusz Pracy (której nie musiał płacić wcześniej, gdy podstawa składkowa była niższa od minimalnego wynagrodzenia). Po tym, jak czytelnik złoży prawidłową deklarację za sierpień br., znów będzie zwolniony z tego obowiązku za kolejne miesiące, chyba że dojdzie do innych zmian – np. będzie pobierał zasiłek z ZUS.

Preferencja może uciec

Ustalając, czy przedsiębiorca ma prawo do ulgi w ZUS, trzeba pamiętać o zasadach liczenia jego 24-miesięcznego okresu:

- wlicza się do niego również okresy zawieszenia działalności gospodarczej, które przypadną w czasie pierwszych 24 miesięcy prowadzenia działalności,

- upływa on także w przypadku osób, które nie muszą z działalności płacić składek społecznych, a tylko zdrowotną (bo np. mają inny tytuł do ubezpieczeń),

- nie ma do niego prawa przedsiębiorca, który założył nową działalność przed upływem pięciu lat od likwidacji poprzedniej, nawet jeśli nie wykorzystał wtedy dwuletniej preferencji składkowej.