Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oblicza płatnik i przekazuje je do ZUS aż do momentu osiągnięcia kwoty rocznej podstawy wymiaru składek.
Co roku ta stawka się zmienia. W 2012 r. wynosi 105 780 zł (obwieszczenie ministra pracy i polityki społecznej z 16 grudnia 2011 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2012 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, MP nr 115, poz. 1160).
Od nadwyżki ponad ten limit nie należy pobierać składek emerytalno-rentowych. Potrącać trzeba jedynie należności na ubezpieczenia chorobowe i zdrowotne. Z kolei płatnik ze swojej strony nadal reguluje składkę wypadkową, a także należności na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Limit ten dotyczy wszystkich osób objętych ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, bez względu na to, czy są one obowiązkowe, czy dobrowolne.
Przykład
Pani Aleksandra od 1 stycznia do 31 maja 2012 r. wykonywała pracę na podstawie kontraktu menedżerskiego. Od 1 czerwca podjęła pracownicze zatrudnienie, a od 30 listopada przeszła na urlop wychowawczy. Z racji korzystania z tego rodzicielskiego przywileju podlega ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, ponieważ nie ma innego tytułu do ubezpieczeń ani uprawnień do emerytury czy renty.
Przy ustalaniu limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe w 2012 r. trzeba uwzględnić podstawę wymiaru składek opłacanych z tych trzech źródeł. Jeśli ta granica zostanie przekroczona, budżet państwa nie będzie płacić za panią Aleksandrę składki emerytalno-rentowe za czas przebywania na urlopie wychowawczym do końca 2012 r.
Jeśli pracodawca odprowadzał za ubezpieczonego również należności na Fundusz Emerytur Pomostowych, to po przekroczeniu rocznego limitu składek emerytalno-rentowych jest zwolniony z tego obowiązku do końca roku.
W tym wypadku obowiązuje bowiem takie samo roczne ograniczenie podstawy jej wymiaru, co odnośnie składek emerytalno-rentowych (art. 36 ust. 3 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych; DzU nr 237, poz. 1656 ze zm.).
Ale akurat tej opłaty nie odprowadza się za wszystkich ubezpieczonych, a jedynie za zatrudnionych w szczególnych warunkach lub wykonujących pracę o szczególnym charakterze.