- Po wypłaceniu pracownicy 33-dniowego wynagrodzenia za czas choroby (od 22 kwietnia do 24 maja br.), ze względu na stan zatrudnienia, wypłatę zasiłku chorobowego od 25 maja br. musimy przekazać do ZUS. Oprócz pensji zasadniczej pracownica jest uprawniona do nagrody rocznej.
Tę za ubiegły rok otrzymała w niepełnej wysokości, gdyż korzystała z zasiłku opiekuńczego. Jak w nowym Z-3 należy wykazać nagrodę roczną – w wysokości brutto czy jako 1/12? Czy przed wpisaniem w Z-3 należy ją uzupełnić, czy podać faktycznie wypłaconą kwotę?
– pyta czytelniczka.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się, uwzględniając wynagrodzenie uzyskane u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy.
Zarobki za ostatnie 12 miesięcy
Ustalanie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego reguluje art. 36 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm., dalej ustawa zasiłkowa).
Zgodnie z ogólną zasadą podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Przez wynagrodzenie należy rozumieć przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowanych ze środków podwładnego.
Pracownik nie zawsze przepracuje cały miesiąc. Jeżeli w okresie, który przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, zatrudniony nie osiągnął wynagrodzenia, gdyż nie było go w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:
- wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował mniej niż połowę obowiązującego czasu pracy,
- przyjmuje się, po uzupełnieniu, wynagrodzenie z miesięcy, w których przepracował co najmniej połowę tego czasu.
Jeżeli w okresie przyjmowanym do ustalenia podstawy wymiaru pracownik w każdym miesiącu z przyczyn usprawiedliwionych wykonywał zadania przez mniej niż połowę swojego czasu pracy, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie za wszystkie miesiące po uzupełnieniu.
Usprawiedliwiona nieobecność
Na równi z dniami, w których pracownik świadczył pracę, traktuje się dni urlopu wypoczynkowego i innych nieobecności w firmie, za które zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Zgodnie z § 16 ust. 1 rozporządzenia z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281) za czas zwolnienia od pracy, o którym mowa w tym rozporządzeniu, a więc m.in. za urlop okolicznościowy, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 297 k.p.
Roczny składnik
Jeśli pracownik otrzymuje składnik roczny, który nie przysługuje mu za okres niezdolności do pracy, to w podstawie wymiaru świadczeń należnych mu za czas choroby (zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy zasiłkowej) trzeba wliczyć 1/12 tego składnika, wypłaconego za rok poprzedzający miesiąc powstania niezdolności do zadań.
Pracownikowi, który nie był zatrudniony u pracodawcy przez cały rok poprzedzający powstanie choroby, premie i inne składniki za okresy roczne należy uwzględnić proporcjonalnie do liczby pełnych kalendarzowych miesięcy zatrudnienia z roku, z którego składnik za okres roczny uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku.
Wynagrodzenie to przychód pracownika stanowiący podstawę składek chorobowych po odliczeniach składek emerytalnych, rentowych i chorobowych
Odpowiednio proporcjonalnie do liczby pełnych kalendarzowych miesięcy zatrudnienia w tym roku również wtedy, gdy to, że podwładny nie przepracował całego roku, spowodowane było urlopem wychowawczym lub bezpłatnym.
Również sposób zmniejszania nagrody za czas usprawiedliwionej absencji w pracy wpływa na zasady uwzględnienia jej w podstawie wymiaru. Jeżeli składniki wynagrodzenia za okres roczny zmniejsza się proporcjonalnie za czas usprawiedliwionej nieobecności w firmie zgodnie z przepisami płacowymi, wtedy uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku po uzupełnieniu w myśl ogólnych zasad.
Natomiast składniki wynagrodzenia, pomniejszane na mocy przepisów płacowych za okres usprawiedliwionej nieobecności, ale nie w sposób proporcjonalny do okresu tej absencji, należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznej, bez uzupełniania. Zasadę tę stosuje się także wtedy, gdy przepisy płacowe nie zawierają wyraźnych postanowień o sposobie zmniejszania wysokości składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku, a pracownik nie zachowuje prawa do tego składnika za czas pobierania zasiłku.
Konieczne dodawanie
Przed uwzględnieniem nagrody rocznej w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, gdy pracownik nie otrzymuje jej w pełnej wysokości z powodu usprawiedliwionej absencji, jej wysokość trzeba uzupełnić. W tym celu kwotę dodatkowego wynagrodzenia rocznego pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika, tj. o 13,71 proc.
Następnie wynagrodzenie należy podzielić przez liczbę dni przepracowanych i pomnożyć przez liczbę dni, które ubezpieczony będący pracownikiem miał obowiązek przepracować w danym roku (art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej).
Przykład
Pan Robert uprawniony jest do nagrody rocznej zmniejszanej proporcjonalnie za czas usprawiedliwionej nieobecności w firmie. Za 2011 r. otrzymał 2830 zł nagrody.
To niepełna jej wysokość, gdyż w ubiegłym roku z powodu choroby przepracował 214 dni, a był zobowiązany do 252. Pracownik przedstawił zwolnienie lekarskie w związku z opieką nad żoną od 23 do 25 maja br.
W podstawie wymiaru zasiłku opiekuńczego należy uwzględnić przeciętne miesięczne wynagrodzenie pana Roberta za okres od maja 2011 r. do kwietnia br. (pomniejszone o składki finansowane przez pracownika – 13,71 proc.) oraz 1/12 część uzupełnionego dodatkowego wynagrodzenia rocznego wypłaconego za poprzedni rok kalendarzowy w kwocie 239,61 zł.
Uzupełnienie wynagrodzenia
2830 zł – 387,99 zł
(13,71 proc) = 2442,01 zł
2442,01 zł : 214 dni (liczba dni przepracowanych) = 11,41 zł
11,41 zł x 252 dni (liczba dni obowiązujących do przepracowania w 2011 r.) = 2875,32 zł
2875,32 zł : 12 mies. = 239,61 zł.