- Pracownik zatrudniony na część etatu, którego stała miesięczna pensja to 740 zł, chorował od 14 do 30 kwietnia. Za pierwsze 14 dni dostanie wynagrodzenie chorobowe, a potem zasiłek. Jego pensja jest na tyle niska, że zaliczka na podatek przekracza składkę zdrowotną, więc ją obniżamy do kwoty podatku (ma prawo do podstawowych kosztów uzysku i złożył PIT-2).
Czy za kwiecień zrobić podobnie, czy też porównać składkę zdrowotną od pensji i wynagrodzenia chorobowego z zaliczką od tych dwóch świadczeń, a zasiłek chorobowy rozliczyć osobno?
– pyta czytelnik.
Zaliczkę trzeba ustalić do sumy pensji za pracę, wynagrodzenia chorobowego i zasiłku. Jeśli składka zdrowotna przekroczy jej wysokość, trzeba ją obniżyć do kwoty podatku.
Prawo do zmniejszenia
Składka na ubezpieczenie zdrowotne to obecnie 9 proc. podstawy jej wymiaru. Tą podstawą w przypadku pracowników jest przychód uzyskany ze stosunku pracy, który nie został zwolniony z obowiązku przekazania opłat na ZUS. Ale wcześniej trzeba go zmniejszyć o składki na ubezpieczenia społeczne, które finansuje pracownik.
Z reguły podstawą wymiaru składki zdrowotnej są te same przychody, od których trzeba opłacić składki społeczne. Wyjątkiem jest wynagrodzenie chorobowe wypłacane przez pracodawcę na podstawie art. 92 kodeksu pracy. Choć zwolnione ze składek społecznych, to już nie ze zdrowotnej.
Obliczona składka na ubezpieczenie zdrowotne nie może być wyższa od zaliczki na podatek. Po ustaleniu tych dwóch kwot trzeba je więc porównać i ewentualnie dokonać obniżenia. Tak wynika z art. 83 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 164, poz. 361); dalej ustawa zdrowotna.
Chodzi przy tym o obniżenie do kwoty zaliczki na podatek ustalonej przez pracodawcę zgodnie z przepisami ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 361); dalej pdof. A ta w art. 32 ust. 1 mówi o zaliczce w wysokości 18 proc. lub 32 proc. dochodu uzyskanego przez zatrudnionego w danym miesiącu.
Co jest dochodem
Dochodem są natomiast uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 updof oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez pracodawcę, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów oraz potrąconych z pensji składek społecznych w części finansowanej przez pracownika (art. 32 ust. 2 updof).
Zatem pracodawca musi obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy od sumy wszystkich wypłat, jakie zrealizował na rzecz pracownika w danym miesiącu (jeśli nie są z nich zwolnione na mocy szczególnych przepisów), w tym od wypłaconych mu zasiłków. Jeżeli obliczona w ten sposób zaliczka okaże się niższa od ustalonej składki zdrowotnej, to składka będzie równa zaliczce.
Za część miesiąca
Pracownik, o którym mowa, otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 740 zł. Aby ustalić przysługującą mu pensję za dni przepracowane w kwietniu, trzeba postąpić zgodnie z § 11 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.). Przepis ten mówi, żeby kolejno:
- miesięczną stawkę podzielić przez 30
- wynik pomnożyć przez liczbę dni na zwolnieniu lekarskim
- o uzyskaną kwotę pomniejszyć wynagrodzenie z umowy.
Zatem za kwiecień pracownik otrzyma wynagrodzenie w wysokości 320,61 zł, co wynika z wyliczenia:
740 zł: 30 = 24,67 zł
24,67 zł x 17 dni = 419,39 zł
740 zł – 419,39 zł = 320,61 zł
Zakładając, że płaca tej osoby nie zmieniła się od roku, otrzyma ona za kwiecień wynagrodzenie chorobowe i zasiłek w wysokości:
740 zł – (740 zł x 13,71 proc.) = 638,55 zł
(638,55 zł x 80 proc.): 30 = 17,03 zł
17,03 zł x 14 dni = 238,42 zł (wynagrodzenie chorobowe)
17,03 zł x 3 dni = 51,09 zł (zasiłek chorobowy).
Są to kwoty brutto. Od ich sumy trzeba następnie naliczyć składki i zaliczkę na podatek, a na końcu sprawdzić, czy ta zdrowotna powinna zostać obniżona.