Pracodawcy mają obowiązek rozliczać składki za pracowników, którym udzielili urlopu wychowawczego. Ale chodzi tylko o składki emerytalną i rentową oraz zdrowotną. Nie muszą ich jednak opłacać z własnej kieszeni, bo robi to ZUS ze środków budżetu państwa.
Szef jest zwolniony z tego obowiązku tylko wobec tych podwładnych, dla których urlop wychowawczy nie jest jedynym tytułem do ubezpieczeń, bo w tym czasie podjęli działalność zarobkową. Podobnie przepisy wyłączają konieczność opłacania tych składek za pracownika, który
ma prawo do emerytury lub renty (art. 9 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych; tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.). Inny tytuł to oczywiście nie ten, z którego pracownik uzyskał prawo do urlopu wychowawczego.
Zmiana od stycznia
Do 31 grudnia 2011 pracodawcy mają obowiązek naliczać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za podwładnych korzystających z urlopu wychowawczego od podstawy wymiaru równej kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym (art. 16 ustawy z 6 grudnia 2008 o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw; DzU nr 237, poz. 1654).
Wzrasta ono od przyszłego roku do 1500 zł, ale nie ma to znaczenia, bo od stycznia 2012 zmienią się zasady rozliczania składek za osoby przebywające na urlopie wychowawczym.
Budżet państwa nadal będzie finansował te składki, ale już od innej podstawy wymiaru. Będziemy ją ustalać, biorąc pod uwagę dwa czynniki:
• miesięczną podstawą wymiaru tych składek ma być równowartość 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, podstawa ta będzie zmieniać się od trzeciego miesiąca każdego kwartału,
• jeśli tak ustalona kwota okaże się wyższa od przeciętnego wynagrodzenia wypłaconego za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, będziemy musieli naliczyć składki od ograniczonej podstawy wymiaru do tej kwoty.
Jednak pierwsze składki trzeba rozliczyć na nowych zasadach dopiero w lutym za styczeń 2012. W raportach ZUS RCA za listopad i grudzień 2011 trzeba jeszcze stosować minimalną stawkę wynagrodzenia za pracę i od niej ustalić wysokość składek.
Zdrowotna ta sama
Podobnie jak przy ubezpieczeniach społecznych również ubezpieczeniem zdrowotnym objęta jest ta osoba przebywająca na urlopie wychowawczym, która nie ma innego tytułu do tego ubezpieczenia. Ale inna jest wysokość podstawy wymiaru, od której liczymy tę składkę.
Jest to kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych. Od 1 listopada 2009 to 520 zł miesięcznie. Ponieważ w 2011 r. nie było weryfikacji wysokości świadczeń rodzinnych, podstawa wymiaru składki zdrowotnej się nie zmieniła.
Składka zdrowotna jest miesięczna i niepodzielna, wobec czego, ustalając podstawę jej wymiaru za dany miesiąc rozliczeniowy, nie należy stosować zasady proporcjonalnej redukcji w stosunku do okresu podlegania temu ubezpieczeniu. Składka wynosi więc 46,80 zł (520 zł x 9 proc.).
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w listopadzie 2011 nadal pozostaje na poziomie 520 zł. Taka też będzie jego stawka w 2012 r.