[b]W czasie przebywania pracownicy na urlopie macierzyńskim chcemy ją zatrudnić dodatkowo na umowę-zlecenie. Czy w związku z tym zgłaszamy ją do ZUS jako zleceniobiorcę i płacimy składki ze zlecenia? A co, jeśli zawrzemy umowę o dzieło?[/b]
Osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim w tym okresie ma wypłacany zasiłek macierzyński i z tego tytułu obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Wynika to z art. 6 ust. 1 pkt 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.[/link], dalej ustawa systemowa).
Obowiązek rozliczania składek za osoby pobierające zasiłek macierzyński spoczywa na:
- pracodawcy, jeżeli jest on uprawniony do wypłaty zasiłków macierzyńskich,
- ZUS, gdy pracodawca nie jest uprawniony do wypłaty zasiłków.
Zgłoszenia do ubezpieczeń osób pobierających zasiłek macierzyński dokonuje się przez wykazanie ubezpieczonej w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA (z kodem tytułu ubezpieczeń 12 40 xx). Nie składa się druku ZUS ZUA.
Pracodawca, który wypłaca zasiłek, jest natomiast zobowiązany składać również za osobę, która świadczenie otrzymuje, imienny raport miesięczny ZUS RSA o okresie przerwy w opłacaniu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z umowy o pracę. Tu wykazuje: okres zasiłku, liczbę dni zasiłkowych, kwotę zasiłku, a w pole kod świadczenia/przerwy wpisuje 311 (zasiłek macierzyński).
Osoba, która w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim i pobierania zasiłku macierzyńskiego podejmuje dodatkowe zatrudnienie, np. na umowę-zlecenie, z tej umowy podlega dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a zdrowotnemu obowiązkowo. Nie zachowuje bowiem w tym czasie statusu własnego pracownika (w rozumieniu ustawy systemowej).
Zatem własny pracodawca, który w trakcie urlopu macierzyńskiego zatrudni taką osobę na zlecenie, powinien zgłosić ją na formularzu ZUS ZZA (z kodem tytułu ubezpieczeń 04 11 xx) do ubezpieczeń jako zleceniobiorcę, jeżeli nie złoży wniosku o dobrowolne objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.
Natomiast składki na ubezpieczenie zdrowotne należne od tego wynagrodzenia powinny być wykazywane w raporcie ZUS RZA.
Gdy płatnik zdecyduje się na zawarcie umowy o dzieło, nie powinien składać do ZUS żadnych dokumentów zgłoszeniowych ani rozliczeniowych. Taka umowa, zawarta w okresie urlopu macierzyńskiego, nie jest bowiem tytułem do ubezpieczeń. W czasie wykonywania dzieła tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych jest w dalszym ciągu urlop macierzyński.
