Składka na ubezpieczenie wypadkowe, jaką płaci płatnik za swoich ubezpieczonych, jest zróżnicowana i zależy od liczby ubezpieczonych podlegających temu ubezpieczeniu oraz rodzaju prowadzonej działalności. Jej stopa procentowa jest ustalana na rok składkowy od 1 kwietnia danego roku do 31 marca roku następnego. Kolejny rok składkowy będzie obejmował okres od 1 kwietnia 2009 r. do 31 marca 2010 r. (por. art. 27 [link=http://]ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, DzU nr 199, poz. 1673 ze zm., dalej ustawa wypadkowa[/link]).
[srodtytul]Dwie grupy płatników[/srodtytul]
Dla celów różnicowania stopy procentowej składki wypadkowej płatnicy składek są podzieleni na dwie grupy, tj. zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego:
1) nie więcej niż dziewięciu ubezpieczonych lub niepodlegających wpisowi do rejestru podmiotów gospodarki narodowej – REGON,
2) co najmniej dziesięciu ubezpieczonych, podlegających wpisowi do REGON.
O zaliczeniu do jednej z tych grup decydują więc dwie okoliczności: liczba ubezpieczonych i wpis do REGON.
[srodtytul]Liczba ubezpieczonych[/srodtytul]
W celu ustalenia właściwej dla siebie stopy procentowej składki wypadkowej płatnik powinien określić liczbę ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu. Oblicza ją dzieląc sumę ubezpieczonych podlegających temu ubezpieczeniu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku przez liczbę miesięcy, w których płatnik składek był zgłoszony w ZUS co najmniej jeden dzień.
[ramka][b]Przykład 1[/b]
Spółka z o.o. prowadzi działalność od grudnia 2007 r. W poszczególnych miesiącach 2008 r. zatrudniała:
styczeń – 10 osób,
luty – 15,
marzec – 15,
kwiecień – 15,
maj –15,
czerwiec – 15,
lipiec – 10,
sierpień – 10,
wrzesień – 15,
październik – 15,
listopad – 10,
grudzień – 10.
Łącznie w 2008 r. zatrudniała więc 155 osób podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu, co daje średnio 13 ubezpieczonych (155 : 12 = 12,92, po zaokrągleniu 13). Powinna zatem na kolejny rok składkowy samodzielnie ustalić stopę procentową składki na podstawie swojego PKD.[/ramka]
Gdy płatnik jest zgłaszany w ZUS w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca następnego roku, liczbę ubezpieczonych ustala na podstawie liczby ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego w ciągu miesiąca, od którego płatnik składek został zgłoszony.
[ramka][b]Przykład 2[/b]
Spółka rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w lutym 2009 r. W tym miesiącu zgłosiła do ubezpieczenia wypadkowego pięć osób: czterech pracowników i jednego zleceniobiorcę wykonującego pracę w siedzibie firmy. Ma więc pięciu ubezpieczonych, co oznacza, że na kolejny rok składkowy będzie opłacała składkę zryczałtowaną w wysokości 1,67 proc.[/ramka]
Dla płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż dziewięciu ubezpieczonych stopa procentowa jest ustalana ryczałtowo. Wynosi ona 50 proc. najwyższej stopy procentowej składek ustalonej na dany rok kalendarzowy dla grup działalności (art. 28 ust. 1 ustawy wypadkowej). W okresie od 1 kwietnia 2009 r. do 31 marca 2010 r. stawka ta wynosi 1,67 proc. podstawy wymiaru.
[srodtytul]Grupa działalności[/srodtytul]
Samodzielne ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe wymaga także określenia odpowiedniej grupy działalności. Płatnik należy do tej grupy, która jest ustalona dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w REGON na 31 grudnia poprzedniego roku (art. 29 ust. 1 ustawy wypadkowej). A jeśli był zgłoszony w ZUS w okresie od 1 stycznia danego roku do 31 marca następnego roku, to do grupy działalności ustalonej dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w REGON w dniu, od którego jest zgłoszony w ZUS.
W celu zaliczenia płatnika do konkretnej grupy działalności należy z zaświadczenia o nadaniu numeru REGON ustalić rodzaj przeważającej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Jest to pięcioznakowy kod alfanumeryczny, np. 15.32.z. czy 22.12.z. Dwie pierwsze cyfry decydują o przynależności do danej grupy, zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BAD4626FF87F7764A4952E2A65B8E107?id=251485]rozporządzeniem Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (DzU nr 251, poz. 1885)[/link]. Każda działalność jest przyporządkowana do odpowiedniej sekcji, podsekcji, co odpowiada jedno- lub dwuliterowemu kodowi, np. A, CB.
[ramka][b]Przykład 3[/b]
Płatnik składek zajmuje się produkcją obuwia dziecięcego. W Polskiej Klasyfikacji Działalności ten typ produkcji jest oznaczony symbolem 15.20.Z. Zatem należy do tej grupy działalności.[/ramka]
[srodtytul]Kategorie ryzyka[/srodtytul]
Stopy procentowe dla grup działalności określa rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (DzU nr 200, poz. 1692 ze zm.). Na podstawie zamieszczonej tam tabeli, która została znowelizowana 1 kwietnia br., płatnik ustala właściwą dla siebie stopę procentową składki według grupy działalności. Ich wysokość jest zależna od kategorii ryzyka dla danej grupy.(> [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/290610]patrz tabela[/link])
[ramka][b]Przykład 4[/b]
Płatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji drewna i wyrobów z drewna. Nie składał druku ZUS IWA za 2008 r., zatrudnia więcej niż dziewięciu ubezpieczonych i musi samodzielnie ustalić obowiązującą go stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe. Zgodnie z PKD jego działalność jest zaliczona do sekcji d podsekcji dd. Dla tej działalności od 1 kwietnia br. stawka procentowa wynosi 2,80. Taka stawka będzie obowiązywała na rok składkowy od 1 kwietnia 2009 r. do 31 marca 2010 r.[/ramka]
[srodtytul]Dla niektórych ustala zakład[/srodtytul]
ZUS wskazuje stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników, którzy za trzy kolejne lata składali informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe ZUS IWA. Przekazują ją ci płatnicy, którzy spełniają następujące warunki:
- byli zgłoszeni w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenia wypadkowe nieprzerwanie od 1 stycznia do 31 grudnia roku, za który składana jest ZUS IWA, oraz co najmniej przez jeden dzień w styczniu danego roku,
- zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego przez cały rok, którego dotyczy ZUS IWA, co najmniej dziesięciu ubezpieczonych,
- mają numer REGON.
Wysokość składki w tym wypadku oblicza się mnożąc stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy działalności, do której należy płatnik, przez wskaźnik korygujący (od 1 kwietnia 2009 r. wynosi od 0,5 do 1,5; art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy wypadkowej). Informację o jej poziomie na dany rok składkowy płatnicy otrzymają do 20 kwietnia pocztą.