Takie prawo daje mu art. 83 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst. jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.)[/link]. Informacje o możliwości wniesienia odwołania znajdują się na decyzji organu rentowego w pouczeniu.

[ramka][b]Przykład[/b]

Od 5 do 8 listopada 2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził kontrolę w ARGO sp. z o.o. Po jej zakończeniu pracodawca otrzymał protokół pokontrolny, w którym ZUS stwierdził zaległość z tytułu nieopłacania składek. Pracodawca nie uwzględnił zaleceń pokontrolnych, w związku z tym ZUS wydał decyzję ustalającą zaległość z tytułu składek. Pracodawca uważa, że decyzja jest niesłuszna i może wnieść od niej odwołanie. [/ramka]

[srodtytul]Gdzie składać pismo[/srodtytul]

Odwołanie przysługuje do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie i według zasad określonych w przepisach kodeksu postępowania cywilnego. Regulują to art. 477[sup]8[/sup] – art. 477[sup]16[/sup] [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link]. Wnosi się je na piśmie do jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję (w dwóch egzemplarzach), lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę w ciągu miesiąca od doręczenia odpisu decyzji.

Odwołanie można również wnieść do protokołu w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy albo w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania odwołującego się – z wyłączeniem odwołania w sprawie, w której organ rentowy nie wydał decyzji w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia roszczenia. Wówczas sąd, do którego wniesiono odwołanie, niezwłocznie przekazuje protokół organowi, od którego pochodzi zaskarżona decyzja, chyba że sąd ten jest właściwy do jego rozpoznania. W takim wypadku przewodniczący niezwłocznie zażąda akt sprawy i nada bieg odwołaniu, przesyłając odpis protokołu organowi, od którego pochodzi zaskarżona decyzja.

[srodtytul]Co w nim napisać[/srodtytul]

Odwołanie jest pismem procesowym i powinno zawierać:1) oznaczenie sądu, do którego jest kierowane,

2) imię i nazwisko lub nazwę odwołującego się i osoby działającej w jego imieniu, a także ich dane adresowe,

3) oznaczenie rodzaju pisma,

4) oznaczenie zaskarżonej decyzji – numer decyzji nadany przez ZUS,

5) żądanie dotyczące sposobu rozwiązania sprawy – zmianę lub uchylenie decyzji w całości lub w części,

6) określenie i zwięzłe uzasadnienie zarzutów i wniosków,7) dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,

8) podpis odwołującego się lub osoby działającej w jego imieniu,

9) wymienienie załączników.

Po otrzymaniu odwołania organ rentowy ma 30 dni na ponowne rozpoznanie sprawy. W tym czasie może uznać odwołanie za słuszne. Wówczas zmienia lub uchyla zaskarżoną decyzję niezwłocznie. W takim wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu. Jeżeli organ rentowy nie uwzględni odwołania w całości lub w części, przekazuje je niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania, do sądu wraz z aktami sprawy.

Sądem właściwym do rozpoznania sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych jest w zależności od rodzaju sprawy sąd rejonowy lub okręgowy, w którego okręgu ma miejsce zamieszkania strona odwołująca się od decyzji wydanej przez organ rentowy, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej.

[srodtytul]Poprawność formalna[/srodtytul]

Po złożeniu odwołania sąd przede wszystkim sprawdza pismo pod względem formalnym. Jeśli występują jakieś błędy lub braki, to wzywa stronę do ich poprawienia lub uzupełnienia. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Podmiotem właściwym do stwierdzenia, że odwołanie zostało wniesione z naruszeniem określonego powyżej terminu, jest wyłącznie sąd.

[srodtytul]Nowe żądanie[/srodtytul]

W razie zgłoszenia w odwołaniu albo w toku postępowania przed sądem nowego żądania, które nie było przedmiotem decyzji organu rentowego, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje do rozpoznania organowi rentowemu. Niedopuszczalne jest bowiem dochodzenie przed sądem żądania, które nie było rozpoznane przez organ rentowy (por. [b]wyrok Sądu Najwyższego z 25 maja 1999 r., II UKN 622/98)[/b] – nie dotyczy to odwołania na bezczynność organu rentowego[b] (wyrok SN z 23 listopada 1999 r., II UKN 204/99)[/b].

[srodtytul]Jakie rozstrzygnięcie[/srodtytul]

Sąd, rozpoznając odwołanie, może:

- oddalić je, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia, lub

- uwzględnić je, wówczas zmienia zaskarżoną decyzję w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy.

Jeżeli odwołanie wniesiono w związku z niewydaniem decyzji przez ZUS, sąd w razie jego uwzględnienia zobowiązuje organ rentowy do wydania decyzji w określonym terminie, zawiadamiając o tym organ nadrzędny, lub orzeka co do istoty sprawy.

W trakcie postępowania nie jest dopuszczalne zawarcie ugody.Należy pamiętać, że od wyroku sądu I instancji przysługuje uprawnionemu apelacja oraz w zależności od rodzaju sprawy skarga kasacyjna.

[srodtytul]Ile to kosztuje[/srodtytul]

Postępowanie sądowe w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd ubezpieczeń społecznych wolne jest od kosztów sądowych tylko w I instancji. Od apelacji, skargi kasacyjnej, a także zażaleń czy skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł.

Odwołanie do właściwego sądu przysługuje również w razie niewydania przez ZUS decyzji w terminie dwóch miesięcy od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenie lub inne roszczenia. A w przypadku odwołania od decyzji lekarza orzecznika najpierw należy wystąpić do komisji lekarskiej ZUS ze sprzeciwem na to orzeczenie, a potem do sądu ubezpieczeń społecznych z odwołaniem. Sąd odrzuci odwołanie kwestionujące orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, jeżeli wcześniej nie zostanie wniesiony sprzeciw na to orzeczenie do komisji lekarskiej ZUS.

Odwołanie nie przysługuje od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji odmawiającej przyznania takiego świadczenia, a także od decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. W tych przypadkach strona może złożyć wniosek do prezesa ZUS o ponowne rozpatrzenie sprawy. Na złożenie takiego wniosku strona ma 14 dni od daty doręczenia decyzji. Na ostateczną decyzję prezesa ZUS stronie przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji. Od wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie wydanego przez WSA przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

[i]Autorka jest aplikantką adwokacką, pracownikiem kancelarii Radców Prawnych i Adwokatów Nowakowski i Wspólnicy[/i]