Polskie prawo podatkowe jest skomplikowane, zmienne i wywołuje wiele wątpliwości. Trudno się zatem dziwić, że podatnicy chętnie korzystają z możliwości występowania o oficjalną wykładnię fiskusa. Nie oznacza to jednak, że zawsze ją dostaną. O tym, że skarbówka to nie doradca i w trybie interpretacyjnym nie musi udzielać porad, przypomniał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 9 lutego 2023 r.

Kłopotliwe pytanie

Sprawa dotyczyła spółki z branży tytoniowej. We wniosku o interpretację wskazała, że zajmuje się produkcją i dystrybucją wyrobów na bazie suszu z konopi siewnych. A jej wątpliwości podatkowe dotyczyły m.in. tego, czy w przypadku braku możliwości umieszczenia na opakowaniach jednostkowych produkowanych papierosów maksymalnej ceny detalicznej będzie zobowiązana do obliczenia i uiszczenia podatku akcyzowego z zastosowaniem sankcyjnej stawki.

Urzędnicy problemem się jednak nie zajęli. Odmawiając wszczęcia postępowania w sprawie, wskazali, że analiza wniosku wyklucza możliwość wydania interpretacji indywidualnej. Fiskus podkreślił, że przepisy wprost uzależniają zastosowanie stawki sankcyjnej, o którą pyta spółka, od braku zapłaty akcyzy w należnej wysokości. Ściślej – jeżeli w wyniku kontroli podatkowej, celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony. W konsekwencji musiałby wydać interpretację „warunkową”, uzależniając rozstrzygnięcie od wyniku postępowania prowadzonego przez odpowiednie organy. Wydana w tym zakresie interpretacja indywidualna nie pełniłaby więc funkcji gwarancyjnej dla spółki.

Spółka zaskarżyła odmowę, ale przegrała. Wrocławski WSA zauważył, że zasadniczy element opisu zdarzenia przyszłego, który konstytuuje przedstawione we wniosku zagadnienie prawne wprost zasadza się na założeniu nieprzestrzegania niebudzącego jakiejkolwiek wątpliwości obowiązku.

Tymczasem ustawodawca w przepisach regulujących instytucję interpretacji przepisów prawa podatkowego zakreśla ramy działania organu interpretacyjnego do przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Fiskus nie jest uprawniony do modyfikacji przedstawionego przez wnioskodawcę zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Skoro więc skarżąca niewydrukowanie maksymalnej ceny detalicznej uczyniła elementem zdarzenia przyszłego – a ustawodawca nie dopuszcza możliwości, aby producent jej nie wydrukował – to fiskus nie może wskazać właściwego sposobu postępowania. Takiego bowiem nie ma, gdyż został zanegowany przez samą spółkę opisem zdarzenia przyszłego. Właściwym sposobem postępowania jest ustalenie i wydrukowanie maksymalnej ceny detalicznej, obliczenie wysokości zobowiązania z tytułu podatku akcyzowego przy uwzględnieniu wydrukowanej maksymalnej ceny detalicznej oraz złożenie stosownej deklaracji i zapłata podatku akcyzowego.

WSA zgodził się z fiskusem, że wypowiadanie się w spornej sprawie nie było dopuszczalne w trybie interpretacji indywidualnej, bowiem stanowiłoby to wyjście poza zakres kompetencji organu interpretacyjnego. Ponadto interpretacja nie spełniałaby funkcji ochronnej.

Zdaniem sądu spółka w istocie nie formułowała wniosku o dokonanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, tylko próbowała przerzucić na organ interpretacyjny wykonanie zasadniczego zakresu działań w ramach analizy ryzyka – ich identyfikacji – składającej się na proces zarządzania nimi w zamierzanym projekcie. Takie oczekiwanie wykracza w sposób oczywisty poza zakres obowiązków organu interpretacyjnego.

WSA podkreślił także, że w trybie interpretacji indywidualnych rolą organu jest dokonywanie wykładni przepisów prawa podatkowego, a nie wykonywanie doradztwa na rzecz podatników. Kategorycznie stwierdził, że udzielanie podatnikom na ich zlecenie porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych stanowi czynność doradztwa podatkowego.

Nie tędy droga

Ponadto fiskus na wniosek zainteresowanego wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego. A przez te należy rozumieć przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Dokonywanie wykładni przepisów kodeksu karnego skarbowego w trybie interpretacji wykracza poza te kompetencje.

WSA nie miał najmniejszych wątpliwości, że w spornym przypadku wniosek stanowił wystąpienie o udzielenie wyjaśnień oraz porad prawnych dotyczących konsekwencji podatkowych i karnoskarbowych świadomego naruszania norm przez skarżącą. Wyrok nie jest prawomocny.

Sygnatura akt: I SA/Wr 461/22