Zasady doręczeń decyzji podatkowych reguluje ordynacja podatkowa. Zawiera ona przepisy, często o kazuistycznym wręcz charakterze, wskazujące, w jaki sposób należy prawidłowo doręczyć decyzje w różnych sytuacjach poszczególnym kategoriom podatników. Zapewnieniu skuteczności doręczeń służą także, ustawowo regulowane, instytucje fikcji i domniemań prawnych pozwalających na uznanie doręczenia za prawidłowo dokonane, także w sytuacjach, gdy zastosowanie podstawowych metod jest niemożliwe.
Ponadstandardowa drobiazgowość, jaką ustawodawca stosuje w celu kompleksowego uregulowania instytucji doręczenia decyzji, nie jest przypadkowa czy zbędna.
Czytaj więcej:
Prawidłowość doręczenia indywidualnego aktu administracyjnego bezpośrednio wpływającego na jego konkretne prawa i obowiązki to bowiem jedna z fundamentalnych gwarancji systemowych realizacji prawa obywatela do rzetelnego procesu sądowego, wynikająca zarówno z art. 45 konstytucji, jak i art. 6 konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
Tylko właściwie doręczona decyzja może być przedmiotem kolejnych postępowań administracyjnych i weryfikujących je postępowań sądowych. Funkcja, jaką pełnią regulacje w zakresie doręczeń, jednoznacznie determinuje zakaz ich rozszerzającej interpretacji, stosowania per analogiam etc.
Skoro ordynacja podatkowa wprost tego nie przewiduje, to skutecznego, w sensie niewadliwego prawnie, doręczenia decyzji nie można wyinterpretować chociażby z zachowania się ex post jej adresata. Niezależnie od tego, jakie czynności on podejmie, nawet włączając w to złożenie skargi czy odwołania od decyzji jednoznacznie wskazującego na fakt zapoznania się z treścią kwestionowanej decyzji, nie sanuje to wad prawnych doręczenia.
Wagę prawidłowego doręczenia decyzji podkreśla orzecznictwo sądowe, przyjmując że decyzja niedoręczona stronie to decyzja nieistniejąca. Nieistniejąca, a zatem niewywierająca dla strony skutków prawnych.
Bez znaczenia dla tak daleko przyjmowanych konsekwencji są przyczyny braku prawidłowego doręczenia decyzji. Nawet intencjonalnie stosowana obstrukcja adresatów decyzji (zmiana adresów, pełnomocników etc.) nie może usprawiedliwiać naruszeń procedury prawidłowego doręczenia.
Autor jest radcą prawnym, doradcą podatkowym
—oprac. olat
