Podczas trwającej epidemii koronawirusa wielu pracowników, którzy przybyli do pracy w Polsce z zagranicy trafiło na przymusową kwarantannę, co uniemożliwiło pracodawcom natychmiastowe skorzystanie z usług takiego pracownika. Jednocześnie pracodawcy musieli zapewnić wsparcie pracownikom dla ich podstawowych potrzeb, np. poprzez dostarczanie im posiłków. Takie wydatki w większości przypadków dotyczyły pracowników, którzy w świetle obowiązujących przepisów zostali skierowani na przymusową kwarantannę po przekroczeniu granicy. Na wspomniane wydatki składają się przede wszystkim: koszt zakupionego posiłku oraz koszt dostawy.
Reakcja organu podatkowego
Przedsiębiorca, który podjął opiekę nad zagranicznymi pracownikami w postaci ponoszenia wydatków na ich wyżywienie może rozliczyć wspomniane wydatki w ramach poniesionego kosztu podatkowego. Tym samym wyraża aprobatę dla stanowiska organu podatkowego, że pracownicy z tytułu wspomnianej pomocy pracodawcy nie uzyskują dodatkowego przychodu (interpretacja: 0111-KDIB1-1.4010.110.2021. 1.MF oraz 0113-KDIPT2-3.4011. 23.2021.6.IR).
Czytaj też: Jedzenie dla pracowników na kwarantannie jest podatkowym kosztem firmy - interpretacja podatkowa
1. Pierwsza powyższych interpretacji (0111-KDIB1-1.4010.110. 2021. 1.MF) dotyczy sytuacji, w której to spółka będąca jednocześnie agencją pracy tymczasowej pozyskuje pracowników i zleceniobiorców dla swoich partnerów biznesowych. W ramach obowiązujących przez dłuższy czas przepisów każdy z zagranicznych pracowników, który przekraczał polską granicę był poddany kwarantannie. Przedsiębiorca w ramach tychże wyjątkowych okoliczności kupował i przekazywał zbiorczo, całej grupie produkty spożywcze, aby miały one możliwość przygotowania sobie posiłków. Taki obowiązek, związany z zapewnieniem wyżywienia, wynikał z umów zawieranych przez spółkę ze współpracownikami. Gdyby podmiot nie zdecydował się na taki krok – większość współpracowników mogłaby odmówić przyjazdu do Polski z racji tego, iż będąc na kwarantannie nie mogłaby robić zakupów osobiście. Wspomniane okoliczności jednomyślnie potwierdzają, że czas epidemii to sytuacja wyjątkowa, a wydatki na jedzenie dla pracowników/ zleceniobiorców mają związek z uzyskiwanymi przez nią przychodami. Mają one bowiem bezpośredni wpływ na wynagrodzenie jakie spółka uzyskuje za świadczone usługi, a gdyby nie zdecydowała się na takowe rozwiązanie dla zagranicznych pracowników – nie przyjechaliby oni do Polski, czego konsekwencją byłoby nieuzyskanie przychodów przez spółkę. Argumentacja ta przekonuje fiskusa, stąd w takim wypadku wydatki poniesione na wyżywienie dla zagranicznych pracowników należy uznać za koszt podatkowy, również w przypadku, gdy pracownicy nie zdecydują się ostatecznie na nawiązanie współpracy ze spółką.
2. Druga z interpretacji (0113-KDIPT2-3.4011.23. 2021.6.IR) dotyczyła kwestii przychodu pracowników. Doszło bowiem do sytuacji, w której spółka nie była w stanie określić kto i w jakiej ilości skorzystał z wyżywienia, bowiem wszelkie produkty przekazywane były zbiorczo. W takiej sytuacji, jeśli nie jesteśmy w stanie ustalić wartości świadczenia jaka przypada na poszczególną osobę, nie sposób uznać, iż osiągnęła ona przychód, który będzie podlegał opodatkowaniu, co oznacza, iż na spółce nie ciążą obowiązki płatnika.
Warto zwrócić uwagę, na fakt, iż zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, co do zasady są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W konsekwencji, inaczej niż w przypadku środków pieniężnych, w przypadku świadczeń niepieniężnych, przychód powstaje w wyłącznie w przypadku faktycznego otrzymania świadczenia, a nie w przypadku samego udostępnienia środków pieniężnych.
Koszty transportu wyżywienia
Przedsiębiorca, który zdecydował się na udzielenie wsparcia dla swoich pracowników przebywających na przymusowej kwarantannie w postaci przekazania wyżywienia, koszty związane z transportem obiadów lub artykułów spożywczych również może zaliczyć do kosztów podatkowych, nie ma znaczenia tutaj sposób transportu tj. czy odbywało się to transportem własnym, wynajętym, czy nawet za pomocą taksówki.
Testy na koronawirusa dla zatrudnionych
Przedsiębiorca, który opłaca zatrudnionym testy na koronawirusa ponosi koszt podatkowy, pracownik jednak nie powinien z tego tytułu płacić PIT. Wydatki na test zgodnie z art. 22 ustawy o PIT i art. 15 ustawy o CIT będą zaliczane do kosztów podatkowych, gdyż mają uzasadnienie gospodarcze.
Nieco bardziej skomplikowane pozostaje rozliczenie testów po stronie pracowników. W nawiązaniu do art. 12 ust. 1 ustawy o PIT wartość nieodpłatnych świadczeń zalicza się do przychodów ze stosunku pracy. Warto nadmienić, iż we wspomnianym przypadku pracownik nie ma z tego tytułu przychodów i jednocześnie przytoczyć analizę „innych nieodpłatnych świadczeń" Trybunału Konstytucyjnego w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. K 7/13). Zgodnie z tezą, przychodami mogą zostać nazwane świadczenia, z których pracownik skorzystał w pełni dobrowolnie, które zostały spełnione w jego interesie i które to przyniosły mu korzyść (przypisanie do konkretnego pracownika, brak dostępności dla wszystkich). We wspomnianym przypadku świadczenie w postaci opłacenia testu na koronawirusa spełnione zostało w interesie pracodawcy, którego głównym celem jest zachowanie ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mając na względzie powyższe, przychód nie powinien ujmowany być po stronie pracownika.
Piotr Aleksiejuk radca prawny Wojarska Aleksiejuk & Wspólnicy
Aleksandra Kojadyńska prawnik Wojarska Aleksiejuk & Wspólnicy