- Do końca lutego pracowałem w dużej firmie przemysłowej na terenie Czech. Wróciłem do kraju z przyczyn osobistych. Założyłem działalność i stałem się podwykonawcą dla tej samej firmy z Czech dla jej klientów w Polsce. Czy mogę korzystać z preferencyjnego ZUS, mimo że wykonuję prace na rzecz byłego pracodawcy? – pyta czytelnik.
Przedsiębiorca może skorzystać z preferencyjnego ZUS, mimo że w ramach działalności gospodarczej podjął współpracę z byłym pracodawcą.
Czytaj więcej:
Kluczowe warunki
Punktem wyjścia do udzielenia odpowiedzi jest art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2022 r., poz. 1009 ze zm.). Zgodnie z nim, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 – tj. osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą – stanowi w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ta zasada nie ma jednak zastosowania do osób, które:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Z uwagi na te zapisy można mieć wątpliwości co do tego, czy prawo do opłacania składek preferencyjnych przysługuje w sytuacji, gdy działalność gospodarcza jest wykonywana na rzecz byłego pracodawcy – zagranicznego. Ustawa bowiem nie jest w tym zakresie przedmiotowym jednoznaczna. W tych okolicznościach pomocne będzie stanowisko zawarte w interpretacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 17 marca 2022 r. (znak DI/100000/43/164/ 2022).
W podanym piśmie zwrócono uwagę na kilka ważnych aspektów. Po pierwsze, podano, że prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek w wysokości preferencyjnej każdorazowo zależy od spełnienia obu przywołanych wcześniej przesłanek.
Były pracodawca
Po drugie, co do zasady, pod pojęciem „byłego pracodawcy”, o którym wyżej mowa, należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas, tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę.
Po trzecie, ZUS podkreślił równocześnie, że wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy zagranicznego pozwala przedsiębiorcy na skorzystanie nie tylko z prawa do niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez sześć miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej, ale również na skorzystanie z prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, pod warunkiem że w całym okresie wykonywania tej pracy (w ramach stosunku pracy) nie było właściwe ustawodawstwo polskie.
Z powyższego należy więc wnioskować, że w sytuacji, w której w całym okresie świadczenia pracy na rzecz pracodawcy czeskiego czytelnik podlegał ustawodawstwu czeskiemu, ma on możliwość skorzystania zarówno ze składek preferencyjnych, jak też sześciomiesięcznego okresu bez obowiązków składkowych wobec ZUS.
Autor jest radcą prawnym