Czas na przystąpienie do Małego ZUS plus upływa już 31 stycznia. Przedsiębiorca, który przeoczy ten termin, straci prawo do tej ulgi do końca roku. Część przedsiębiorców wstrzymuje się jednak z decyzją, bo ZUS wciąż informuje, że do Małego ZUS plus wolno przystąpić, jeśli od poprzedniego okresu korzystania z tej ulgi upłynęły co najmniej trzy lata.

Podstawa składek przy Małym ZUS plus

Mały ZUS plus to ulga w składkach dla przedsiębiorców osiągających najniższe dochody. Może z niej skorzystać osoba, która w ubiegłym roku osiągnęła przychód z działalności nie wyższy niż 120 tys. zł. Limit ten jest odpowiednio niższy, jeśli działalność była prowadzona krócej niż rok. Należy wówczas:

- roczną granicę 120 tys. zł podzielić przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku (w 2024 r. było to 366 dni),

- wynik pomnożyć przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności w poprzednim roku.

Jeśli przedsiębiorca nie przekroczył limitu i spełnia pozostałe warunki ustawowe, ma prawo do Małego ZUS plus – tj. do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru zależnej od wysokości ubiegłorocznego dochodu. Tak ustalona podstawa nie może być:

- niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia – to podstawa przy tzw. preferencyjnym ZUS; w 2025 r. to 1399,80 zł (4666 zł x 30 proc.),

- wyższa niż 60 proc. prognozowanego na dany rok przeciętnego wynagrodzenia – to podstawa składek opłacanych na tzw. ogólnych zasadach; w 2025 r. to 5203,80 zł (8673 zł x 60 proc.).

Podstawę składek ustala kolejno:

1. dzieląc dochód z działalności w 2024 r. (powiększony o składki społeczne, jeśli były zaliczane w ciągu roku do kosztów) przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności w 2024 r.,

2. mnożąc wynik przez 30 dni,

3. wynik zaokrąglony do pełnych groszy mnożąc przez współczynnik 0,5,

4. ponownie zaokrąglając wynik.

Przykład

Pani Anna świadczyła usługi krawieckie przez cały 2024 r. Osiągnęła z niej przychód w wysokości ok. 98 tys. zł, a dochód w wysokości 76 420 zł. Podstawa wymiaru składek na Mały ZUS plus wyniesie:

76 420 zł : 366 dni x 30 = 6263,93 zł

6263,93 zł x 0,5 = 3131,97 zł.

Ta kwota mieści się w przedziale między 1399,80 zł i 5203,80 zł. Pani Anna może od niej opłacać składki społeczne przez cały 2025 r., jeśli dokona formalności w ZUS.

Dla przedsiębiorców, którzy w 2024 r. opłacali podatek dochodowy w formie karty podatkowej i nie korzystali ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT albo opłacali z działalności ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, podstawę składek liczy się mnożąc roczny przychód przez współczynnik 0,5.

Mały ZUS plus nie dotyczy składki zdrowotnej – tę trzeba opłacać na ogólnych zasadach.

Jaka przerwa w Małym ZUS plus? 

Zgodnie z art. 18c ust. 11 pkt 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2024 r., poz. 497 ze zm.) z prawa do Małego ZUS plus można korzystać przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Przepis ten stał się problemem wielu przedsiębiorców, ponieważ ZUS uznaje, że wprowadza on karencję trzech lat w korzystaniu z Małego ZUS plus. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców stoi jednak na stanowisku, że wystarczą dwa lata przerwy.

Stanowisko Rzecznika MŚP podzielił Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim 27 czerwca 2024 r. w wyroku o sygn. akt VI U 147/24. Wskazał, że przy interpretacji tych przepisów należy brać pod uwagę intencję ustawodawcy, który chciał, aby ulga przysługiwała przez 36 miesięcy w cyklicznych pięcioletnich okresach. ZUS nadal obstaje przy swoim, więc Rzecznik MŚP podejmował działania wychodzące naprzeciw problemom osób, które od stycznia 2024 r. chciały wrócić do korzystania z ulgi. Między innymi na wniosek przedsiębiorców wstępował na ich rzecz do prowadzonych przed sądami powszechnymi postępowań w sprawie możliwości korzystania z Małego ZUS plus.

Zmianę przepisów w tym zakresie przewiduje projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (projekt w wykazie prac legislacyjnych RM nr UA8). Jego art. 16 pkt 2 doprecyzowuje treść art. 18c ust. 11 pkt 6. Nie wiadomo, kiedy ustawa będzie miała kształt ostateczny i zostanie skierowana do Sejmu. Przepis, o którym mowa, ma jednak wejść w życie od 1 stycznia 2025 r. Wydaje się więc, że w tym roku przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z ulgi po dwuletniej przerwie, nie muszą obawiać się sporu z ZUS.

Jak zgłosić się do Małego ZUS plus? 

Przedsiębiorca, który uzyska prawo do Małego ZUS plus od 1 stycznia 2025 r., musi zgłosić się w ZUS z kodem tytułu 05 90 lub 05 92 do 31 stycznia (po wyrejestrowaniu z poprzednim kodem). Takiego zgłoszenia nie muszą składać osoby, który chcą kontynuować ulgę, do której miały prawo w 2024 r. Wszyscy muszą jednak złożyć w ZUS do 20 lutego 2025 r. deklarację ZUS DRA cz. II lub raport RCA cz. II z deklaracją za styczeń z ustaloną podstawą składek społecznych.