Faktury, pensje, posiłki - tu zaszła zmiana

Od 1 września 2023 r. przedsiębiorcy mają nowe zasady wystawiania faktur zaliczkowych i korygujących, pracodawcy muszą więcej zapłacić młodocianym pracownikom i mogą więcej dołożyć do posiłków dla załogi.

Faktury. Co do zasady podatnik nie będzie zobowiązany do wystawienia faktury zaliczkowej, jeśli całość lub część zapłaty otrzymał w tym samym miesiącu, w którym dokonał czynności, na poczet których otrzymał płatność. Zasada ta nie dotyczy szczególnych terminów wystawiania faktur wymienionych w art. 106i ust. 3-8 ustawy o VAT, np. w przypadku świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych, rozliczenia zwrotów wydawnictw czy opakowań albo na szczególne żądanie kontrahenta.

Pensje. Młodocianemu w okresie nauki zawodu oraz przyuczenia do wykonywania określonej pracy przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. Ale choć przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2023 r. było niższa niż I kwartale, to i tak młodociani dostali od rządu podwyżkę. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów od września ich minimalna płaca rośnie o 3 pkt proc. Jakie to będą kwoty? W I roku nauki - 560,46 zł, w drugim - 630,52 zł, a w trzecim - 700,58 zł.

Posiłki. Miesięczny limit dofinansowania do jedzenia dla pracowników, od którego nie trzeba płacić należności do ZUS, zwiększa się z 300 do 450 zł. Znowelizowane rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe doprecyzowuje, że oskładkowana nie będzie wartość otrzymanych przez pracowników kuponów, talonów, bonów żywieniowych i kart przedpłaconych (do kwoty 450 zł), które uprawniają do nabycia w placówkach gastronomicznych lub handlowych wyłącznie posiłków nadających się do bezpośredniego spożycia.

Użytkowanie wieczyste: rok na decyzję o wykupie

Od 31 sierpnia przedsiębiorcy mogą zażądać sprzedaży użytkowanej przez nich wieczyście nieruchomości. Czy to oznacza koniec użytkowania wieczystego? Nie, gdyż w przeciwieństwie do użytkowników budynków mieszkalnych, w biznesie przekształcenie w prawo własności nie odbędzie się z mocy prawa. Przedsiębiorca będzie miał rok na złożenie wniosku o wykup na preferencyjnych warunkach, a co najważniejsze - będzie musiał wyłożyć na to niemałe pieniądze. Może to być nawet kwota odpowiadająca wartości rynkowej nieruchomości, jeśli tak zdecyduje gmina. Nie każdemu się to opłaci.

Po 31 sierpnia 2024 r. przedsiębiorca nadal będzie mógł wystąpić o przekształcenie, ale właściciel gruntu będzie mógł według uznania odmówić sprzedaży nieruchomości.

Sklep w domu można amortyzować

Przedsiębiorca zajmujący się handlem w branży budowlanej nabył wspólnie z córką dom jednorodzinny. Poprzedni właściciel wykorzystywał parter na działalność gospodarczą. Przy zawieraniu umowy kupna-sprzedaży w akcie notarialnym zaznaczono, że przedsiębiorca zrobi na parterze magazyn, a później, po rozbudowie, będzie tam sklep. Wówczas na działalność gospodarczą będzie wykorzystywane około 67 proc. nieruchomości. Natomiast część mieszkalną, która znajduje się na piętrze, będzie użytkowała córka.

Czy w takim przypadku będzie można amortyzować firmową część budynku?

Fiskus odpowiedział, że tak, bo zakaz amortyzacji nie obejmuje budynków i lokali użytkowych. Wskazał, że wartością początkową jest cena nabycia budynku, wynikająca z aktu notarialnego oraz suma wydatków na ulepszenie.

Soczewki z filtrem nie będą firmowym kosztem

Przekonał się o tym właściciel sklepu motoryzacyjnego, który spędza przed komputerem nawet kilkanaście godzin dziennie. Aby ochronić wzrok przed szkodliwymi promieniami emitowanymi przez ekran kupił soczewki z tzw. filtrem niebieskiego światła za prawie 700 zł. Jak twierdził we wniosku o interpretację podatkową, używa ich wyłącznie na potrzeby służbowe. Argumentował, że ochrona jest konieczna, bo ma chorobę narządu wzroku i z tego powodu II stopień niepełnosprawności.

Fiskus zwrócił uwagę, że zakup soczewek z tzw. filtrem niebieskiego światła ma na celu ochronę zdrowia, więc jest wydatkiem na potrzeby osobiste. Jeśli bowiem ktoś ma wadę wzroku, musi kupić okulary korekcyjne oraz soczewki. Niezależnie od tego, czy prowadzi biznes.

Zakup soczewek nie ma wpływu na biznes. Wydatku nie można więc zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów - stwierdziła skarbówka.

Jubileusz w kosztach, ale bez wydatków na gości

Firma z branży farmaceutycznej zorganizowała imprezę rocznicową, na którą, oprócz pracowników, zaprosiła kontrahentów, lekarzy, profesorów uczelni. Zapytała skarbówkę, czy może zaliczyć wydatki na jubileusz do kosztów uzyskania przychodów. W odpowiedzi przeczytała, że owszem, ale tylko te przypadające na pracowników. Wydatki na gości z zewnątrz muszą być z tego wyłączone, bo są wydatkami na reprezentacją rozumianą jako tworzenie pozytywnego wizerunku firmy.

Jak jednak podzielić wydatki? – Z reguły firmy dzielą wszystkie wydatki proporcjonalnie, na podstawie listy uczestników. Jeśli połowa to pracownicy, wrzucają 50 proc. w koszty. Fiskus nie powinien tego kwestionować – mówi Tomasz Napierała, doradca podatkowy.

Sztuczna inteligencja: firmy chcą, pracownicy się boją

Polskie firmy chcą przyspieszyć rozwój AI i wypromować za granicą polskie kompetencje w tej dziedzinie. Ale nawet w przedsiębiorstwach, które na co dzień zajmują się nowymi technologiami, wzrasta obawa pracowników, że sztuczna inteligencja zabierze pracę.

Potwierdzają to wyniki badania „Global Views on A.I. 2023”, które firma Ipsos przeprowadziła wśród mieszkańców 31 państw, w tym Polski. 59 proc. respondentów z naszego kraju spodziewa się, że w najbliższej przyszłości AI spowoduje poważne zmiany w ich życiu. Ponad połowa (52 proc.) jest natomiast zdania, że rozwój zaawansowanych algorytmów zmieni sposób wykonywania ich obecnej pracy. Tylko 30 proc. polskich respondentów liczy, że ten wpływ będzie pozytywny, a technologia AI ułatwi nam pracę.

Eksperci uważają, że takie obawy wpływają negatywnie na psychikę i emocje wielu pracowników, co przekłada się m.in. na mniejsze zaangażowanie i efektywność pracy. Dlatego przed specjalistami HR staje nowe wyzwanie, by obniżyć poziom obaw wśród kadr.

WAŻNE TERMINY I WSKAŹNIKI

5 września

WTOREK

√ złożenie deklaracji VAT-14 o należnych kwotach VAT w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych za sierpień 2023 r.
√ składki ZUS za sierpień 2023 r. wpłacają jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe 

7 września

CZWARTEK

√ zapłata podatku dochodowego w formie karty podatkowej za sierpień 2023 r.
√ zapłata zryczałtowanego podatku dochodowego od należności wypłaconych na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową m.in. z tytułu odsetek i należności licencyjnych (art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o CIT), pobranego w sierpniu 2023 r.
√ wpłata zryczałtowanego podatku dochodowego pobranego w sierpniu 2023 r. od dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych
√ przekazanie przez płatnika podatnikowi informacji CIT-7 o wysokości pobranego w sierpniu 2023 r. podatku dochodowego od dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych
√ zapłata przez spółkę przejmującą zryczałtowanego podatku od dochodu uzyskanego w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, pobranego w sierpniu 2023 r.
√ złożenie PIT-NZ i PIT-NZS – deklaracji o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków za sierpień 2023 r. oraz wpłata podatku należnego wynikającego z deklaracji złożonych za miesiące od stycznia 2019 r. do sierpnia 2023 r., jeżeli do utraty składnika majątku doszło w sierpniu 2023 r.
√ złożenie CIT-NZ – deklaracji o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków za sierpień 2023 r. oraz wpłata podatku należnego wykazanego w tej deklaracji 

Wskaźniki

168 godzin – wymiar czasu pracy we wrześniu 2023 r.
4,09 zł – dodatek za godzinę pracy nocnej w sierpniu 2023 r.
109,9 proc. – wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmowanej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w III kwartale 2023 r.