Krajowy Fundusz Szkoleniowy (KFS) to wydzielone środki Funduszu Pracy przeznaczone na finansowanie kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawców. Podstawą jego działania jest obowiązujący od 27 maja 2014 r. art. 69b ustawy ?z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU ?z 2013 r., poz. 674 ze zm., dalej ustawa o promocji).

Zanim został wprowadzony KFS, aktywizowaniu załóg ?w nauce miały pomóc zakładowe fundusze szkoleniowe. Pracodawca, który go powołał, uzyskiwał korzyść podatkową polegającą na zaliczeniu ?do kosztów uzyskania przychodów pieniędzy, które zasiliły ten cel przed ich wydaniem. Mechanizm ten opierał się na własnych środkach pracodawcy tworzącego fundusz. Jednak istniała też możliwość otrzymania dofinansowania.

Po powołaniu zakładowego funduszu szkoleniowego pracodawca mógł złożyć wniosek do starosty o refundowanie ?z FP kosztów szkolenia do ?50 proc., ale nie więcej niż ?do wysokości przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu zawarcia umowy. ?Dla osób w wieku 45 lat i starszych te limity były jeszcze wyższe (zamiast 50 proc. ograniczenie do 80 proc., a górny limit dofinansowania to 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia).

Dwie umowy

Ponieważ pracodawcy nie korzystali z tej refundacji, zlikwidowano zakładowe fundusze szkoleniowe, a nowym instrumentem stał się KFS. Nie bez znaczenia była też przy tej okazji sposobność eliminacji korzyści podatkowych dla pracodawców związanych ?z zakładowymi funduszami szkoleniowymi.

Dofinansowanie z KFS wymaga podpisania przez pracodawcę dwóch umów. Na podstawie tej zawartej ze starostą otrzymuje środki z KFS. Natomiast w umowie z pracownikiem określa prawa i obowiązki związane z wydaniem pieniędzy z KFS na jego naukę. Najważniejsze jest uregulowanie w niej rozliczeń między pracodawcą a pracownikiem w razie rozwiązania umowy z przyczyn leżących po stronie etatowca. ?W kilku sytuacjach (np. po dyscyplinarce) musi on oddać pracodawcy koszty niedokończonej nauki. A szef ma obowiązek zwrócić te pieniądze KFS.

Kłopot ze zwrotem

W przepisach o KFS jest jednak pułapka dla pracodawców. Z dyscyplinarnym zwolnieniem pracownika zwykle wiąże się konflikt. Zwolniony może odmówić zwrotu pieniędzy KFS, choć wcześniej zobowiązał się do tego w umowie. Pracodawcę czeka wtedy spór sądowy, a przed jego zakończeniem musi zwrócić pieniądze do KFS. W umowach stosowanych obecnie przez PUP sprawę tę najczęściej reguluje się w ten sposób, że pracodawca musi poinformować urząd pracy o zwolnieniu pracownika, który nie ukończył nauki. Następnie PUP decyduje, kiedy wezwać firmę do zwrotu.

Teoretycznie istnieje możliwość złożenia wniosku do urzędu o przesunięcie wezwania do wyegzekwowania pieniędzy od pracownika. Pracodawca nie ma jednak gwarancji, że takie pismo PUP (reprezentujący starostę) rozpatrzy pozytywnie, bo nie przewidują tego przepisy.

Ile dofinansowania i na co

Dofinansowanie z KFS może objąć 80 proc. kosztów kształcenia ustawicznego, ale nie więcej niż 300 proc. przeciętnej płacy w roku na jednego uczestnika. Dla mikroprzedsiębiorstw jest to odpowiednio 100 proc. i nie więcej niż ?300 proc. przeciętnego wynagrodzenia w roku na jedną osobę.  Środki z KFS przyznane na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego stanowią pomoc udzielaną zgodnie z warunkami dopuszczalności pomocy de minimis.

PUP mogą przeznaczyć pieniądze KFS na finansowanie działań obejmujących ?m.in. kształcenie ustawiczne pracowników i pracodawcy, na które składają się:

Kto skorzysta

Wartość KFS w 2014 r. to 40 mln zł, a w kolejnych latach kwota ta ma znacznie wzrosnąć. W latach 2014–2015 jego środki trafią na kształcenie ustawiczne osób z grupy wiekowej 45+.

Szef badany

Pracodawcę, który skorzystał z dofinansowania, starosta może skontrolować w zakresie:

Przy realizacji tych celów starosta ma prawo domagać się danych, dokumentów i udzielania wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli. Stosuje się tu odpowiednio art. 111 ustawy o promocji zatrudnienia. Określa on sposoby sprawowania przez wojewodę nadzoru nad realizacją zadań, np. przez PUP.

Dla kontroli przedsiębiorcy korzystającego z KFS istotny ?jest tu zakres działań wskazanych w tym przepisie. ?Mogą one mieć miejsce przy kontroli związanej z pieniędzmi ?z KFS. Chodzi o: